Trong thời đại công nghệ số bùng nổ, Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã đạt được những bước tiến vượt bậc trong việc tạo ra hình ảnh. Từ những bức chân dung sống động đến các khung cảnh phức tạp, ảnh AI ngày càng trở nên chân thực đến mức khó tin, đôi khi khiến chúng ta băn khoăn đâu là ảnh thật, đâu là sản phẩm của máy móc. Dù vậy, ngay cả những mô hình AI tiên tiến nhất cũng không hoàn hảo. Chúng vẫn thường để lộ những “dấu vết” tinh vi mà nếu tinh ý, bạn có thể dễ dàng nhận ra.
Việc phân biệt ảnh thật và ảnh AI không chỉ là một kỹ năng thú vị mà còn cần thiết trong bối cảnh tin tức giả mạo và thông tin sai lệch lan tràn. Bài viết này của thuthuatmeohay.com sẽ đi sâu phân tích 10 dấu hiệu nhận biết phổ biến, giúp bạn trang bị kiến thức để phát hiện ảnh tạo bởi AI một cách chuẩn xác, từ đó nâng cao khả năng phân tích và đánh giá thông tin trong thế giới số. Hãy cùng khám phá những điểm yếu tiềm ẩn của AI trong lĩnh vực thị giác máy tính.
1. Mắt người thiếu tự nhiên và cảm xúc
Nếu bạn từng nhìn thấy một bức chân dung mà cảm giác “sai sai”, đôi mắt thường là yếu tố đầu tiên gây ra sự khó chịu đó. Mặc dù AI có thể tạo ra những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt, nhưng nó vẫn gặp khó khăn trong việc nắm bắt cảm xúc của con người và các chi tiết tinh tế của đôi mắt. Kết quả là những ánh nhìn thường trông trống rỗng, không khớp hoặc đơn giản là khó chịu.
Đồng tử có thể bị lệch, một bên mống mắt có vẻ lớn hơn bên kia, hoặc ánh nhìn thiếu chiều sâu tự nhiên vốn làm cho khuôn mặt con người trở nên sống động. Thay vào đó, bạn thường thấy những biểu cảm vô hồn, trống rỗng. Sự mất kết nối về cảm xúc này rất tinh tế nhưng lại gây khó chịu sâu sắc, thường dẫn đến sự mất tin tưởng ngay lập tức mà không rõ lý do. Đây là một trong những dấu hiệu nhận biết ảnh AI phổ biến nhất.
Khuôn mặt giáo viên trong ảnh AI với đôi mắt thiếu tự nhiên nhìn vào lớp học
2. Logo và thương hiệu bị biến dạng
Thương hiệu và logo hiếm khi được tái tạo chính xác trong các hình ảnh được tạo bởi AI. Bạn có thể thấy một logo Nike bị biến dạng hoặc trộn lẫn với các yếu tố từ một thương hiệu khác, hoặc những biểu tượng ngẫu nhiên trông giống logo nhưng thực chất không tồn tại.
Những biến dạng này cho thấy AI thiếu khả năng hiểu ngữ cảnh. Chúng rất dễ nhận ra nếu bạn quen thuộc với thương hiệu bị bắt chước. Các chi tiết nhỏ như độ đậm phông chữ, khoảng cách hoặc hình dạng của một đối tượng cụ thể là nơi các lỗi không nhất quán thường xuất hiện nhất. Điều này càng rõ ràng hơn khi mô hình AI cố gắng pha trộn nhiều logo thành một.
Một điều thú vị là trong quá trình thử nghiệm, hầu hết các trình tạo ảnh AI đều có xu hướng chèn logo Coca-Cola (hoặc biến thể tương tự) vào bất kỳ cảnh nào phù hợp—và hầu hết đều có thể tái tạo nó khá chính xác. Điều này cho thấy nhiều người dùng đang yêu cầu logo này, và kết quả là các mô hình AI đã được đào tạo để tạo ra nó thường xuyên hơn các thương hiệu khác. Đây là một mẹo hữu ích để nhận biết ảnh AI.
Logo thương hiệu bị biến dạng trên xe hơi trong ảnh tạo bởi AI trên đường cao tốc
3. Phản chiếu vật thể không đúng thực tế
Gương, nước và kính có thể dễ dàng bộc lộ những hạn chế của AI. Các phản chiếu có thể hoàn toàn biến mất, hoặc chúng có thể chứa các yếu tố không khớp hoặc bị biến dạng, ngay lập tức mâu thuẫn với vị trí thực tế của vật thể trong ảnh.
Trong một số trường hợp, bạn sẽ nhận thấy các phản chiếu chứa thêm chi hoặc vật thể không có trong ảnh chính. Trong những trường hợp cực đoan khác, chính phản chiếu sẽ “bước ra” khỏi gương và trở thành một phần của thế giới xung quanh. Những hình ảnh được tạo bởi AI này có thể mang lại cảm giác như một cảnh quay trong phim kinh dị đầu những năm 2000.
Trong khi thế giới thực tuân theo các định luật vật lý và ánh sáng, ảnh AI thường không. Càng có nhiều bề mặt phản chiếu, càng có nhiều khả năng xuất hiện những điểm không nhất quán này, giúp bạn phát hiện ảnh AI.
Hình ảnh một cô gái nhìn vào gương với phản chiếu không khớp trong ảnh AI
Bồn rửa và gương với phản chiếu vật thể phi lý trong ảnh AI
4. Kiến trúc công trình vô lý
AI có thể bắt chước phong cách kiến trúc, nhưng nó gặp khó khăn với cấu trúc thực tế. Hãy nhìn kỹ các tòa nhà trong ảnh được tạo bởi AI, bạn sẽ thường thấy các yếu tố thiết kế không có ý nghĩa thực tế hoặc vật lý.
Cầu thang có thể dẫn thẳng vào tường. Lối vào nổi lơ lửng trên mặt đất mà không có cách nào để tiếp cận. Cửa sổ có thể xuất hiện bị ép chặt hoặc cách xa nhau một cách kỳ lạ, như thể được sao chép và dán ngẫu nhiên từ các tòa nhà khác. Mái nhà đôi khi giao nhau ở những góc không thể có, và các cột chống có thể biến mất vào không khí hoặc xuyên qua các tầng mà không theo logic.
AI không thực sự hiểu kỹ thuật hay trọng lực—nó chỉ đoán dựa trên các mẫu hình ảnh. Kết quả là, nó thường tạo ra các cấu trúc thoạt nhìn giống tòa nhà, nhưng lại “đổ vỡ” khi kiểm tra kỹ. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy ảnh đã được tạo bởi AI.
Kiến trúc nhà cửa với cầu thang vô lý trong ảnh AI về khu dân cư
Cửa sổ và cấu trúc tòa nhà không hợp lý trong ảnh AI về kiến trúc đô thị
5. Hậu cảnh không logic hoặc không khớp
Thoạt nhìn, tiền cảnh của một hình ảnh có vẻ thuyết phục. Tuy nhiên, điều này sẽ thay đổi khi bạn nhận thấy điều gì đó khó hiểu ở hậu cảnh.
Một cái cây mọc từ mái nhà, người nổi lơ lửng trên mặt đất, Tháp Eiffel đặt trong một bãi đậu xe ngoại ô. Các hình ảnh có thể xuất hiện một nửa bị nhập vào vật thể, hòa vào các tòa nhà, ô tô hoặc hàng rào như những lỗi thị giác.
Đôi khi, kích thước là điều sai trái: một con mèo to bằng một hộp thư, hoặc một cột đèn đường chỉ cao ngang tầm mắt. Những lúc khác, bạn sẽ bắt gặp những vệt hoặc kết cấu không xác định thay thế cho các vật thể thật—những thứ không thuộc về thế giới tự nhiên.
AI có thể giả mạo chi tiết, nhưng nó thường thất bại trong việc đặt những chi tiết đó vào đúng vị trí hợp lý. Một số trình tạo nghệ thuật AI có khả năng tạo ra kết quả siêu thực, nhưng ngay cả những mô hình tiên tiến nhất cũng gặp khó khăn trong việc tạo ra một hậu cảnh rõ ràng, logic. Kết quả là một cảnh trông có vẻ đáng tin cậy nếu bạn nhìn thật kỹ.
Hậu cảnh cửa hàng giày dép có vật thể không khớp trong ảnh tạo bởi AI
Người biểu diễn đường phố với hậu cảnh thành phố New York có chi tiết sai lệch trong ảnh AI
6. Hình ảnh người ở hậu cảnh mờ nhòe, biến dạng
Tương tự như điểm trước, người ở hậu cảnh thường là ưu tiên thấp trong các hình ảnh do AI tạo ra. Kết quả là, họ thường xuất hiện mờ nhòe, không hoàn chỉnh hoặc bị xoắn vặn thành những tư thế không thể có.
Những hình người giống bóng ma này có thể có các đặc điểm khuôn mặt bị biến dạng hoặc không rõ ràng, và tư thế của họ có thể gây mất phương hướng. Các chi có thể chồng chéo lên nhau một cách kỳ lạ, hoặc đầu có thể nổi lơ lửng trên cổ mà không có sự căn chỉnh phù hợp. Trong các cảnh nhóm, bạn có thể bắt gặp những khuôn mặt lặp lại, kiểu tóc phản chiếu, hoặc những người bị khóa trong cùng một tư thế, mặc quần áo giống nhau một cách kỳ lạ.
Đối với AI, các hình ảnh ở hậu cảnh chỉ là những chi tiết phụ. Chúng trở thành những hình bóng đáng lo ngại, cho thấy nguồn gốc nhân tạo của hình ảnh. Dù tiền cảnh có sắc nét đến đâu, những đối tượng này là dấu hiệu rõ ràng cho thấy những gì bạn đang thấy không phải là một hình ảnh hữu cơ. Đây là một dấu hiệu hiệu quả để nhận biết ảnh AI.
Đám đông người ở hậu cảnh bị mờ nhòe và biến dạng trong ảnh AI trên bãi biển
Các Dấu Hiệu Thường Gặp Ở Mô Hình AI Cũ Hơn
Các dấu hiệu dưới đây chủ yếu áp dụng cho các trình tạo ảnh AI cũ hơn, vì các mô hình mới hơn đã có những cải tiến đáng kể và có thể không còn thể hiện những vấn đề này nữa.
7. Làn da quá mịn màng, thiếu kết cấu thật
Người được tạo bởi AI thường có làn da trông như đã được chỉnh sửa quá mức. Điều này xuất phát từ cách AI xử lý các đặc điểm khuôn mặt và kết cấu; nó có xu hướng ưu tiên sự mịn màng hơn là tính chân thực.
Lỗ chân lông biến mất. Nếp nhăn, tàn nhang và sẹo đều bị xóa sổ. Kết quả là một làn da sáp, quá bóng bẩy, thiếu kết cấu của da thật. Thường thì hiệu ứng làm mịn này mở rộng ra ngoài khuôn mặt, ảnh hưởng đến cổ, tay và thậm chí cả quần áo. Nó tạo ra một vẻ ngoài nhân tạo kỳ lạ.
Có rất nhiều trình tạo nghệ thuật AI có thể tạo hình ảnh từ văn bản, nhưng hầu hết chúng đều mắc phải vấn đề này. Chỉ những mô hình mới hơn, chẳng hạn như GPT-4o, mới có thể tạo ra những hình ảnh vô cùng chân thực mà không có đối tượng với làn da “nhựa”. Đây từng là một dấu hiệu nhận biết ảnh AI rất phổ biến.
Bốn cô gái trẻ với làn da quá mịn màng, thiếu kết cấu thật trong ảnh tạo bởi AI
8. Bàn tay biến dạng, thiếu chính xác về giải phẫu
Đây vẫn là một trong những dấu hiệu nhận biết ảnh AI rõ ràng nhất. AI từ lâu đã gặp khó khăn trong việc hiển thị bàn tay một cách chính xác, và mặc dù đã có những cải thiện, các ngón tay biến dạng vẫn là một dấu hiệu rõ ràng.
Hãy tìm kiếm ngón tay thừa, khớp bị dính liền, những chỗ uốn cong không tự nhiên hoặc ngón tay mọc ra từ lòng bàn tay. Vì AI không thực sự “hiểu” giải phẫu con người, nó thường tạo ra một mớ hỗn độn bị biến dạng.
Ngón cái đặc biệt dễ nhận biết. Nếu bạn phóng to và kiểm tra kỹ, bạn có thể sẽ tìm thấy điều gì đó kỳ lạ. Đôi khi, toàn bộ bàn tay được đặt ở những góc không thể có, hoặc chúng trông quá nhỏ hoặc quá lớn so với tỷ lệ cơ thể.
Bàn tay bị biến dạng khi chơi guitar trong ảnh tạo bởi trí tuệ nhân tạo
Bàn tay cầm bút chì vẽ trên giấy với lỗi ngón tay trong ảnh AI
9. Chữ viết bị chảy hoặc vô nghĩa
Các hình ảnh do AI tạo ra thường xuyên thất bại khi nói đến văn bản. Yêu cầu một biển báo đường phố hoặc nhãn sản phẩm, và bạn sẽ thường nhận được các ký tự lộn xộn, không đọc được, trông giống như hậu quả của một trò chơi Scrabble bị lỗi.
Các mô hình tạo ảnh AI được đào tạo trên dữ liệu hình ảnh, không phải khả năng hiểu ngôn ngữ. Kết quả là, chúng thường tạo ra các hình dạng giống chữ cái bắt chước văn bản mà không tạo thành các từ thực, có thể đọc được. Ngay cả khi một từ thoạt nhìn có vẻ dễ nhận biết, kiểm tra kỹ hơn thường cho thấy các nét thừa, phông chữ không nhất quán hoặc khoảng cách không hợp lý.
Điều quan trọng cần lưu ý là một vài mô hình tiên tiến có khả năng tạo ra văn bản dễ đọc, mặc dù đôi khi bạn vẫn có thể phát hiện những điểm không nhất quán nhỏ. Tuy nhiên, nhìn chung, chữ viết vẫn là một trong những điểm yếu lớn nhất giúp bạn nhận biết ảnh AI.
Chữ viết bị biến dạng trên bìa sách trong ảnh AI về giá sách
10. Nguồn sáng không nhất quán
Lỗi ánh sáng là một dấu hiệu đỏ thường xuyên khác. Bạn có thể thấy bóng đổ chỉ theo các hướng mâu thuẫn, hoặc một người được chiếu sáng từ bên trái trong khi đổ bóng cùng hướng. Bóng có thể xuất hiện quá mềm, quá sắc nét hoặc hoàn toàn không có.
Mặc dù hầu hết mọi người không phải là chuyên gia về ánh sáng, nhưng chúng ta đều có cảm giác trực quan về cách ánh sáng nên hoạt động. Khi AI không tuân theo các quy tắc đó, nó sẽ nổi bật—ngay cả khi chỉ là trong tiềm thức. Đây là một điểm tinh tế nhưng khá hiệu quả để nhận diện ảnh AI.
Bóng đổ không hợp lý từ xe thám hiểm mặt trăng trong ảnh AI
Khối gỗ dưới đèn với nguồn sáng không nhất quán trong ảnh AI
Qua những phân tích chi tiết về 10 dấu hiệu nhận biết ảnh AI ở trên, thuthuatmeohay.com hy vọng bạn đã trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết để phân biệt ảnh thật với những sản phẩm của trí tuệ nhân tạo. Mặc dù AI ngày càng phát triển và các lỗi ngày càng tinh vi hơn, nhưng việc luyện tập quan sát và chú ý đến từng chi tiết nhỏ sẽ giúp bạn trở thành một “thám tử hình ảnh” trong kỷ nguyên số.
Hãy luôn giữ tinh thần cảnh giác và kiểm tra kỹ lưỡng các hình ảnh mà bạn tiếp xúc, đặc biệt là trong môi trường trực tuyến. Kiến thức này không chỉ giúp bạn tránh bị lừa bởi thông tin giả mạo mà còn mở ra cái nhìn sâu sắc hơn về cách thức hoạt động và những hạn chế của công nghệ AI hiện đại. Hãy chia sẻ bài viết này với bạn bè và người thân để cùng nhau nâng cao nhận thức về ảnh AI!
