Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao những bức ảnh chụp bằng điện thoại của mình trông không “lung linh” như người khác, dù bạn đang sở hữu một chiếc smartphone cao cấp? Rất có thể, vấn đề không nằm ở chiếc camera đắt tiền hay cấu hình khủng, mà lại ở những thói quen chụp ảnh hằng ngày của bạn. Với tư cách là một chuyên gia về công nghệ và nhiếp ảnh di động, tôi đã từng mắc phải những sai lầm tương tự. Sau nhiều năm loay hoay tìm cách cải thiện khả năng chụp ảnh bằng điện thoại, tôi nhận ra rằng việc điều chỉnh những thói quen tưởng chừng nhỏ nhặt mới chính là chìa khóa. Bài viết này của thuthuatmeohay.com sẽ chia sẻ 10 thói quen phổ biến mà nhiều người dùng smartphone thường mắc phải, khiến chất lượng ảnh không được như ý. Chỉ cần thay đổi những điều này, bạn sẽ thấy kỹ năng chụp ảnh điện thoại của mình được nâng tầm đáng kể, mang lại những bức hình ấn tượng mà không cần đầu tư thêm vào thiết bị mới.
1. Không chủ động điều chỉnh phơi sáng
Trong nhiếp ảnh, phơi sáng là yếu tố cốt lõi quyết định độ sáng tối và chi tiết của bức ảnh. Trước đây, tôi thường để điện thoại tự động điều chỉnh phơi sáng, dẫn đến những bức ảnh bầu trời bị cháy sáng khi chụp ngoài trời nắng, hoặc khó kiểm soát độ tương phản và vùng bóng trong điều kiện ánh sáng gắt. Mãi sau này, tôi mới biết rằng có thể tự tay điều chỉnh phơi sáng trên điện thoại thông minh của mình.
Việc khám phá ra tính năng điều chỉnh phơi sáng thủ công đã giúp tôi cải thiện đáng kể chất lượng ảnh chụp bằng điện thoại. Mọi thứ còn trở nên tốt hơn khi tôi nhận ra mình có thể khóa phơi sáng (AE Lock). Điều này cho phép bạn cố định cài đặt phơi sáng ở một điểm cụ thể trong khung hình, sau đó tự do bố cục lại mà không lo ảnh bị thay đổi độ sáng. Bạn không cần phải thay đổi bất kỳ cài đặt chuyên sâu nào trong phần mềm, chỉ cần chạm vào điểm bạn muốn lấy nét và kéo thanh trượt điều chỉnh độ sáng lên hoặc xuống. Với một chút thực hành, kỹ năng kiểm soát ánh sáng trong ảnh của bạn sẽ tiến bộ vượt bậc.
2. Bỏ qua tốc độ màn trập
Với những người đam mê chụp ảnh thiếu sáng hay ảnh đêm, tốc độ màn trập là một thông số cực kỳ quan trọng. Cá nhân tôi rất thích chụp ảnh đêm bằng điện thoại thông minh hơn cả máy ảnh chuyên nghiệp, bởi smartphone hiện đại có thể tận dụng tốc độ màn trập dài để thu được nhiều ánh sáng hơn. Tuy nhiên, trong một thời gian dài, tôi không hề biết mình có thể tùy chỉnh tốc độ màn trập để tạo ra những bức ảnh phơi sáng lâu ấn tượng. Kết quả là, dù ảnh của tôi khá tốt, nhưng chưa bao giờ đạt được tiềm năng tối đa.
Hình ảnh cực quang xuất hiện trên thành phố, minh họa chụp ảnh phơi sáng lâu bằng điện thoại
Để thay đổi tốc độ màn trập trên điện thoại, bạn thường cần đến các ứng dụng camera của bên thứ ba. Mặc dù việc sử dụng chúng đòi hỏi một chút luyện tập để làm quen, nhưng kết quả mang lại thường rất xứng đáng. Một trong những ứng dụng phổ biến được nhiều nhiếp ảnh gia di động tin dùng là Slow Shutter Cam (có giá khoảng 2.99 USD trên App Store). Đây là một khoản đầu tư nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn cho những ai muốn thử sức với nhiếp ảnh phơi sáng lâu, từ vệt đèn xe đến dòng nước chảy mềm mại hay thậm chí là cực quang.
3. Không tận dụng các bộ lọc camera
Bộ lọc màu mặc định trên điện thoại của bạn có thể phù hợp với hầu hết các tình huống chụp, nhưng việc chỉ sử dụng duy nhất bộ lọc này đã hạn chế đáng kể sự sáng tạo của tôi trong một thời gian dài. Thực tế, có rất nhiều bộ lọc tích hợp sẵn trên iPhone hay các dòng smartphone khác có thể thay đổi đáng kể không khí và phong cách của bức ảnh. Các mẫu điện thoại mới hơn thậm chí còn có nhiều “Phong cách Nhiếp ảnh” (Photographic Styles) để bạn lựa chọn, giúp bạn định hình màu sắc và tông ảnh ngay từ đầu.
Giao diện ứng dụng camera iPhone với bộ lọc đơn sắc (Mono) áp dụng cho hình ảnh cây cối
Điểm tiện lợi là bạn có thể điều chỉnh cường độ của bộ lọc camera, nghĩa là bạn có thể kiểm soát mức độ ảnh hưởng của bộ lọc lên bức ảnh để phù hợp với ý muốn. Nếu cần, bạn luôn có thể tinh chỉnh thêm bằng các công cụ chỉnh sửa ảnh có sẵn trên điện thoại. Việc chủ động thay đổi bộ lọc trước khi chụp đã giúp tôi đạt được phong cách và cảm xúc mong muốn cho mỗi bức ảnh, thay vì chỉ dựa vào việc chỉnh sửa sau đó.
4. Quên bật lưới và cân bằng hình ảnh
Tôi tin rằng tôi không phải là người duy nhất từng có những bức ảnh điện thoại bị nghiêng, lệch hoặc có bố cục tệ hại. Việc không bật lưới căn chỉnh camera đã khiến tôi mất nhiều năm để khắc phục những sai lầm cơ bản này. Lưới căn chỉnh (gridlines) là một công cụ đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả, giúp bạn dễ dàng căn chỉnh chủ thể và đường chân trời, đảm bảo bố cục ảnh luôn cân đối.
Giao diện camera iPhone với lưới căn chỉnh (gridlines) được bật, hỗ trợ bố cục ảnh cân đối
Ngày nay, nhiều smartphone còn có tính năng hiển thị đường chân trời ảo, giúp bạn tránh được những bức ảnh bị nghiêng một cách dễ dàng hơn bao giờ hết. Kích hoạt lưới căn chỉnh trong cài đặt camera của điện thoại là một thao tác đơn giản nhưng mang lại lợi ích to lớn cho bất kỳ ai muốn cải thiện bố cục ảnh của mình. Đây là một mẹo chụp ảnh điện thoại cơ bản mà bất kỳ người dùng nào cũng nên biết và áp dụng.
5. Lạm dụng chế độ Chân dung (Portrait Mode)
Khi Apple lần đầu tiên giới thiệu chế độ Chân dung (Portrait Mode) với hiệu ứng xóa phông bokeh ấn tượng, tôi đã nghĩ rằng việc sử dụng nó cho mọi thứ sẽ tự động làm cho ảnh của tôi đẹp hơn. Tôi nghĩ rằng chỉ cần dùng khẩu độ rộng, ảnh của tôi sẽ bỗng dưng trông chuyên nghiệp, đúng không? Hoàn toàn sai lầm.
Tôi rất thích sử dụng chế độ Chân dung khi chụp ảnh người, nhưng không biết khi nào nên dùng nó là một sai lầm của người mới bắt đầu. Chế độ này được thiết kế để tách chủ thể khỏi hậu cảnh, tạo hiệu ứng xóa phông nghệ thuật, nhưng không phải lúc nào cũng phù hợp. Hiện tại, tôi suy nghĩ kỹ càng hơn xem liệu mình có thực sự cần chế độ Chân dung hay không. Hầu hết thời gian, chế độ chụp ảnh tiêu chuẩn của camera hoạt động rất tốt và cho ra kết quả tự nhiên hơn. Việc lạm dụng chế độ này có thể khiến ảnh trông giả tạo hoặc không phù hợp với chủ thể và bối cảnh.
6. Phớt lờ tầm quan trọng của Lý thuyết Màu sắc
Lý thuyết Màu sắc là nguyên tắc nghiên cứu cách các màu sắc tương tác với nhau trong một bức ảnh. Ví dụ, màu cam và màu tím là các màu bổ túc (complementary colors), khi đứng cạnh nhau sẽ tạo sự nổi bật và hài hòa. Trong những ngày đầu học nhiếp ảnh, tôi đã hoàn toàn bỏ qua điều này.
Áp dụng Lý thuyết Màu sắc là một trong những cách dễ dàng nhất giúp tôi cải thiện vẻ ngoài của những bức ảnh. Ngoài việc tìm kiếm các màu bổ túc trong khung hình, tôi còn cân nhắc xem có cần mang theo bất kỳ vật dụng nào để bổ trợ cho buổi chụp hay không. Chẳng hạn, tôi có thể mang theo một chiếc ô màu đỏ nếu chụp ảnh ở một địa điểm có nhiều cây xanh, tạo điểm nhấn tương phản. Ngày nay, có rất nhiều công cụ tạo bảng màu trực tuyến được hỗ trợ bởi AI có thể giúp công việc này trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, giúp bạn phối màu ảnh chụp điện thoại một cách chuyên nghiệp.
7. Chụp quá nhiều ảnh không chọn lọc
Việc chụp nhiều ảnh khi mới bắt đầu có cả lợi ích và nhược điểm. Một mặt, tôi học được rất nhiều về nhiếp ảnh bằng cách chụp liên tục nhiều hình ảnh – đặc biệt khi thử các thể loại khác nhau. Tuy nhiên, khi đã vượt qua giai đoạn người mới bắt đầu, thói quen này có thể trở nên tai hại.
Lẽ ra tôi nên có chủ đích hơn khi không còn là người mới, nhưng thay vào đó, tôi lại để nỗi sợ hụt hẫng xâm chiếm. Tôi lưu trữ hàng trăm bức ảnh trên điện thoại vì sợ hết ý tưởng hoặc bỏ lỡ khoảnh khắc đẹp.
Khi tôi ngừng việc buộc bản thân phải chụp hơn 100 bức ảnh mỗi khi ra ngoài, tôi cảm thấy thoải mái hơn. Kết quả là, tôi có được những bức ảnh chất lượng tốt hơn và không lãng phí quá nhiều dung lượng lưu trữ. Thay vì số lượng, hãy tập trung vào chất lượng và ý đồ của mỗi bức ảnh để cải thiện ảnh điện thoại của bạn.
8. Kỳ vọng chỉnh sửa sẽ “cứu” những bức ảnh xấu
Một trong những lý do khiến tôi chụp quá nhiều ảnh là vì tôi không quan tâm chúng trông như thế nào ngay tại thời điểm chụp. Tôi nghĩ rằng mình có thể khắc phục những bức ảnh tệ sau này bằng phần mềm hậu kỳ, nhưng đây không phải là một tư duy đúng đắn.
Biểu đồ đường cong tông màu (Tone Curves) trong phần mềm chỉnh sửa ảnh Lightroom, minh họa khả năng điều chỉnh hậu kỳ
Chắc chắn, tôi có thể thay đổi một số thứ trong ảnh. Ví dụ, tôi có thể điều chỉnh phơi sáng, tăng hoặc giảm độ bão hòa màu. Tuy nhiên, việc chỉnh sửa không thể khắc phục tốt các vấn đề như ảnh bị mờ (ngay cả với các công cụ AI hiện đại).
Giờ đây, tôi coi chỉnh sửa ảnh là một bước tùy chọn. Đó là một công cụ tôi có thể sử dụng khi cần, nhưng nó sẽ không thể biến một bức ảnh tồi tệ thành một tác phẩm tuyệt vời. Việc nắm vững một ứng dụng chỉnh sửa ảnh bất kỳ là rất dễ dàng, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng của bức ảnh gốc. Hãy cố gắng tạo ra một bức ảnh tốt ngay từ đầu để việc hậu kỳ trở nên đơn giản và hiệu quả hơn.
9. Chỉ dùng ứng dụng camera mặc định
Khi còn là một người hoàn toàn mới bắt đầu, ứng dụng camera mặc định trên iPhone của tôi đã đủ tốt. Chất lượng ảnh ổn, và ứng dụng có đủ các tính năng để giúp tôi học những điều cơ bản về nhiếp ảnh. Tuy nhiên, tôi đã tự giới hạn bản thân khi không thử các công cụ khác sau này.
Một bức ảnh mang phong cách phim cổ điển được chỉnh sửa bằng ứng dụng trên iPhone, thể hiện sự đa dạng của các ứng dụng camera
Từ đó, tôi đã khám phá ra nhiều ứng dụng tuyệt vời giúp cải thiện khả năng chụp ảnh bằng smartphone. Chúng đa dạng từ các ứng dụng mô phỏng camera phim cổ điển cho đến các công cụ cung cấp nhiều quyền kiểm soát hơn đối với bộ ba phơi sáng (khẩu độ, tốc độ màn trập, ISO). Mặc dù tôi vẫn sử dụng ứng dụng camera mặc định hầu hết thời gian, nhưng việc thử nghiệm các ứng dụng khác đã dạy tôi rất nhiều về cách chụp ảnh tốt hơn và mở rộng khả năng sáng tạo của mình.
10. Không hiểu rõ giới hạn của điện thoại
Tôi thường sử dụng Instagram để tìm cảm hứng, nhưng một trong những vấn đề lớn nhất mà tôi gặp phải ban đầu là không hiểu rõ giới hạn của điện thoại thông minh. Tôi thường nhìn vào những bức ảnh tuyệt đẹp được chụp bằng máy ảnh full-frame rồi thất vọng khi điện thoại của mình không thể đạt được chất lượng tương tự. Điều này đặc biệt đúng khi nhiếp ảnh gia sử dụng ống kính zoom chuyên nghiệp.
Việc hiểu rõ và làm việc với những giới hạn của camera điện thoại đã thúc đẩy quá trình tiến bộ nhiếp ảnh của tôi. Tôi nhận ra rằng những bức ảnh zoom gần có thể sẽ không đẹp bằng thiết bị của mình, và tôi có thể không đạt được màu sắc mong muốn nếu không có một chiếc máy ảnh chuyên dụng. Khi tôi nhận ra những điều này, tôi cảm thấy hài lòng hơn rất nhiều. Việc mắc lỗi là một phần không thể tránh khỏi trong nhiếp ảnh, nhưng tôi ước mình đã không mắc phải một số sai lầm như đã nêu. Tuy nhiên, chúng đã trở thành một phần hành trình của tôi, và tôi biết ơn vì có thể truyền lại những kinh nghiệm này cho người khác. Thành thật với khả năng của smartphone và trình độ kỹ năng của bạn cũng quan trọng không kém.
Việc chụp ảnh đẹp bằng điện thoại không phải là một điều quá khó khăn nếu bạn chịu khó thay đổi những thói quen cũ và áp dụng các mẹo mới. Từ việc chủ động điều chỉnh phơi sáng, tận dụng tốc độ màn trập, đến việc hiểu rõ các bộ lọc hay sử dụng lưới căn chỉnh, mỗi thay đổi nhỏ đều có thể tạo nên sự khác biệt lớn. Hãy nhớ rằng, thiết bị tốt chỉ là công cụ, tư duy và kỹ năng của người chụp mới thực sự làm nên bức ảnh. Đừng ngại thử nghiệm các ứng dụng camera khác, học hỏi về lý thuyết màu sắc, và quan trọng nhất là chấp nhận những giới hạn của chiếc điện thoại thông minh để phát huy tối đa tiềm năng của nó.
Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích và đã áp dụng được những mẹo này để cải thiện ảnh điện thoại của mình, hãy chia sẻ trải nghiệm và thành quả của bạn với cộng đồng thuthuatmeohay.com trong phần bình luận bên dưới nhé!
