Internet của bạn chậm chạp, hay gặp tình trạng giật lag, buffering liên tục khi xem phim hoặc chơi game? Vấn đề có thể không nằm ở tốc độ gói cước bạn đăng ký, mà lại đến từ hệ thống phân giải tên miền (DNS). Hầu hết người dùng internet đều đang sử dụng máy chủ DNS mặc định của nhà cung cấp dịch vụ, nhưng những máy chủ này thường chậm hơn, kém riêng tư hơn và ít đáng tin cậy hơn so với các lựa chọn thay thế khác. May mắn thay, có một vài thủ thuật đơn giản mà bạn có thể áp dụng để cải thiện đáng kể tốc độ kết nối internet của mình.
1. Thay Đổi Nhà Cung Cấp DNS Khác
Một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để tối ưu DNS là chuyển từ máy chủ DNS mặc định của nhà cung cấp dịch vụ (ISP) sang một nhà cung cấp bên thứ ba. Nhiều lựa chọn thay thế này không chỉ nhanh hơn mà còn cung cấp khả năng bảo mật tốt hơn:
- Cloudflare DNS: 1.1.1.1 và 1.0.0.1 (nhanh, tập trung vào quyền riêng tư người dùng).
- Google DNS: 8.8.8.8 và 8.8.4.4 (đáng tin cậy, được hỗ trợ rộng rãi).
- Quad9: 9.9.9.9 và 149.112.112.112 (nhanh, bảo mật mạnh mẽ, chú trọng quyền riêng tư).
- OpenDNS: 208.67.222.222 và 208.67.220.220 (bổ sung các tính năng lọc nội dung và bảo mật tùy chọn).
Bạn có thể thực hiện việc thay đổi này theo hai cách chính:
- Trên Router: Đây là cách hiệu quả nhất để áp dụng cài đặt DNS mới cho mọi thiết bị được kết nối với mạng gia đình của bạn. Toàn bộ các thiết bị sẽ được hưởng lợi từ việc tăng tốc mạng thông qua DNS mới.
- Trên Từng Thiết Bị Cá Nhân: Nếu router của bạn không cho phép thay đổi cài đặt DNS (như nhiều router do ISP cung cấp), bạn vẫn có thể tự thay đổi cài đặt DNS trên máy tính, điện thoại hoặc máy tính bảng của mình.
Giao diện cài đặt DNS tùy chỉnh trên Windows 10 hoặc Windows 11 để thay đổi máy chủ DNS.
Thay đổi nhỏ này có thể giảm đáng kể thời gian tải trang web và ứng dụng, đặc biệt nếu máy chủ DNS hiện tại của bạn đang hoạt động kém hiệu quả.
2. Kích Hoạt DNS qua HTTPS (DoH)
Thay đổi máy chủ DNS có thể giúp tăng tốc độ internet, nhưng việc mã hóa lưu lượng DNS sẽ bổ sung thêm một lớp lợi ích khác: quyền riêng tư. Các truy vấn DNS truyền thống được gửi dưới dạng văn bản thuần túy, có nghĩa là ISP của bạn hoặc bất kỳ ai khác trên mạng đều có thể thấy bạn đang truy cập trang web nào.
DNS qua HTTPS (DoH) mã hóa các truy vấn này, bảo vệ thói quen duyệt web của bạn khỏi bị theo dõi.
- Hầu hết các trình duyệt hiện đại như Firefox, Chrome và Edge đều hỗ trợ DoH.
- Nhiều hệ điều hành, như Windows 11, và một số router nhất định cũng hỗ trợ DoH.
- Cloudflare, Google và các nhà cung cấp DNS khác hỗ trợ mã hóa DNS theo mặc định.
Việc bật tính năng này thường chỉ là vấn đề bật tắt một cài đặt trong trình duyệt hoặc cài đặt mạng của hệ điều hành. Ví dụ, bạn có thể dễ dàng bật DNS qua HTTPS trong Windows 11 chỉ với vài cú nhấp chuột. Như đã đề cập ở trên, nếu hệ điều hành của bạn không hỗ trợ DoH gốc, bạn vẫn có thể sử dụng một trong các nhà cung cấp DNS thay thế, vì họ thường mã hóa các truy vấn DNS của bạn.
Cài đặt DNS nâng cao trong hệ điều hành Windows, cho phép cấu hình DNS qua HTTPS (DoH) để tăng cường bảo mật.
3. Tìm Máy Chủ DNS Nhanh Nhất Cho Vị Trí Của Bạn
Không phải tất cả các nhà cung cấp DNS đều có hiệu suất như nhau ở mọi nơi. Tùy thuộc vào đường dẫn định tuyến, tải máy chủ và vị trí địa lý, một số có thể nhanh hơn hoặc đáng tin cậy hơn trong khu vực của bạn. Để tìm ra lựa chọn tối ưu DNS nhất cho khu vực của mình, bạn có thể sử dụng các công cụ miễn phí để kiểm tra hiệu suất DNS.
Sau khi xác định được máy chủ DNS nhanh nhất cho khu vực của mình, bạn có thể chuyển sang sử dụng nó theo cách thủ công để thấy sự cải thiện rõ rệt trong khả năng phản hồi của trang web và ứng dụng. Có nhiều công cụ trên máy tính để bàn và dòng lệnh như NameBench, NAMEinator và GRC’s DNS Benchmark, nhưng các công cụ kiểm tra DNS trực tuyến thường đủ hữu ích và chính xác để bạn tìm ra nhà cung cấp DNS nhanh nhất.
4. Cài Đặt DNS Thủ Công Trên Thiết Bị Giải Trí, Console Game, Smart TV
Nếu bạn đang sử dụng các thiết bị như Roku, Fire TV, hoặc Smart TV và không thể thay đổi cài đặt DNS ở cấp độ router (do router của ISP bị khóa như của AT&T), bạn vẫn có thể cài đặt DNS thủ công trên từng thiết bị.
Hầu hết các phần cứng phát trực tuyến (streaming hardware) và console chơi game đều cho phép bạn đặt địa chỉ IP tĩnh và nhập máy chủ DNS thủ công. Điều này có thể giúp giảm tình trạng giật lag, buffering và tăng tốc thời gian tải ứng dụng, đặc biệt đối với việc phát video chất lượng cao.
Dù công việc này đòi hỏi nhiều thao tác thủ công hơn, nhưng nó rất đáng giá nếu bạn thường xuyên phát trực tuyến và không thể điều chỉnh cài đặt router của mình. Mặc dù không thể cung cấp các bước cụ thể để thay đổi DNS trên từng thiết bị tại đây, một tìm kiếm đơn giản trên internet với từ khóa “[tên thiết bị] change DNS settings” (ví dụ: “Roku đổi cài đặt DNS”) sẽ giúp bạn tìm thấy thông tin cần thiết.
5. Xóa Bộ Nhớ Đệm DNS (Flush DNS Cache)
Đôi khi, máy tính hoặc thiết bị của bạn sẽ lưu trữ thông tin DNS cũ hoặc không chính xác, điều này có thể dẫn đến việc tải trang web chậm hoặc gặp lỗi. Xóa bộ nhớ đệm DNS (flush DNS cache) sẽ buộc hệ thống của bạn phải truy vấn lại máy chủ DNS và thường giải quyết được các sự cố kết nối kỳ lạ.
- Trên Windows:
- Mở Command Prompt với quyền Quản trị (Run as Administrator).
- Gõ
ipconfig /flushdnsvà nhấn Enter.
- Trên macOS:
- Mở Terminal.
- Gõ
sudo dscacheutil -flushcache; sudo killall -HUP mDNSRespondervà nhấn Enter.
Việc này không làm thay đổi cài đặt DNS của bạn mà chỉ giúp khắc phục các vấn đề do dữ liệu DNS đã lỗi thời gây ra. Bạn cũng có thể xem và xóa bộ nhớ đệm DNS trên Linux, mặc dù quy trình này có thể khác nhau tùy thuộc vào bản phân phối Linux bạn đang sử dụng.
Bạn không cần phải là một chuyên gia mạng để tận dụng những điều chỉnh DNS này. Chỉ một thay đổi đơn giản như chuyển từ DNS mặc định của ISP sang Cloudflare hoặc Google cũng có thể mang lại thời gian tải nhanh hơn, ít buffering hơn và thậm chí cải thiện quyền riêng tư khi duyệt web. Hãy thử áp dụng ngay các bí quyết trên để tối ưu DNS và tăng tốc mạng internet của bạn! Chia sẻ trải nghiệm của bạn dưới phần bình luận để cộng đồng cùng tham khảo nhé.
