Tôi từng đổ lỗi cho nhà cung cấp dịch vụ Internet vì tốc độ mạng chậm chạp – cho đến khi tôi nhận ra vấn đề nằm ngay trong phòng khách của mình. Sau khi thực hiện vài điều chỉnh đơn giản, Internet nhà tôi đã chuyển từ tình trạng ì ạch đáng bực bội sang tốc độ nhanh chóng, mượt mà. Đôi khi, việc Internet chậm không phải do gói cước bạn đang dùng hay do nhà mạng, mà có thể đến từ chính cách bạn sử dụng và tối ưu hóa thiết bị mạng trong ngôi nhà của mình. Bài viết này sẽ chia sẻ 6 mẹo đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả mà tôi đã áp dụng để cải thiện đáng kể tốc độ Wi-Fi và kết nối Internet tổng thể, giúp bạn khai thác tối đa tiềm năng của đường truyền mạng.
1. Đảm Bảo Phần Mềm (Firmware) Router Luôn Được Cập Nhật
Giống như điện thoại hay máy tính, router của bạn cũng chạy trên một phần mềm và cần được cập nhật thường xuyên. Những bản cập nhật này cực kỳ quan trọng vì chúng giải quyết nhiều vấn đề khác nhau. Các bản cập nhật phần mềm có thể bổ sung tính năng mới, sửa lỗi, vá các lỗ hổng bảo mật, đồng thời cải thiện hiệu suất và độ ổn định của thiết bị. Tôi từng bỏ qua bước này cho đến khi nhận ra rằng firmware lỗi thời có thể là nguyên nhân đằng sau tình trạng mất kết nối ngẫu nhiên và tốc độ chậm chạp.
Hãy thường xuyên kiểm tra và cài đặt các bản cập nhật ngay khi chúng có sẵn. Một số router đời mới có thể tự động cập nhật, nhưng nhiều mẫu cũ hơn yêu cầu bạn phải đăng nhập thủ công – thường là bằng cách nhập địa chỉ IP như 192.168.1.1 vào trình duyệt. Bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng của router để biết chi tiết cách thực hiện.
2. Khởi Động Lại Router Định Kỳ
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng việc khởi động lại router có thể giải quyết đáng ngạc nhiên nhiều vấn đề về Internet. Giống như việc khởi động lại điện thoại có thể khắc phục các sự cố khác nhau, khởi động lại router cũng có thể giải quyết các trục trặc tạm thời.
Cận cảnh cổng USB trên một thiết bị router Wi-Fi, minh họa cho việc khởi động lại thiết bị để cải thiện hiệu suất mạng.
Router có thể tích tụ các lỗi bộ nhớ, các tiến trình chạy ngầm và những lỗi nhỏ khác làm giảm hiệu suất của chúng. Việc khởi động lại sẽ xóa bộ nhớ tạm thời, làm mới mạng và giúp router hoạt động hiệu quả hơn. Tôi thường khởi động lại router mỗi khi gặp vấn đề về Internet để đảm bảo rằng vấn đề nằm ở mạng của nhà cung cấp dịch vụ chứ không phải do router của mình.
Bạn không cần phải khởi động lại router mỗi ngày, nhưng thực hiện việc này mỗi vài tuần một lần – hoặc khi Internet cảm thấy chậm chạp – có thể giúp mọi thứ hoạt động trơn tru. Bạn chỉ cần rút phích cắm của router, đợi khoảng 10 giây, sau đó cắm lại. Một số router cho phép bạn lên lịch tự động khởi động lại vào những giờ thấp điểm, chẳng hạn như vào đêm khuya, để bạn không bao giờ phải bận tâm về nó.
3. Hạn Chế Số Lượng Thiết Bị Đang Kết Nối
Mạng Wi-Fi của bạn có thể nhanh trên lý thuyết, nhưng mỗi thiết bị được kết nối đều chia sẻ cùng một băng thông giới hạn – và đó là lúc mọi thứ có thể trở nên chậm chạp. Hãy hình dung băng thông như một chiếc bánh pizza duy nhất – càng nhiều thiết bị kết nối, mỗi thiết bị sẽ nhận được một lát bánh nhỏ hơn. Nếu quá nhiều thiết bị đang cố gắng phát trực tuyến, tải xuống hoặc cập nhật cùng lúc, mỗi thiết bị sẽ nhận được một phần nhỏ hơn trong tổng băng thông khả dụng.
Trong nhà tôi, tôi nhận thấy các cuộc gọi video của mình bị giật lag hoặc gián đoạn khi các thiết bị khác đang tích cực thực hiện các tác vụ ngốn băng thông. Ngay cả các thiết bị ở trạng thái nhàn rỗi cũng có thể sử dụng băng thông cho các bản cập nhật nền và đồng bộ hóa. Các thiết bị nhà thông minh, như camera, bộ điều nhiệt và trợ lý giọng nói, luôn kết nối với Internet ngay cả khi không được sử dụng tích cực. Điện thoại và máy tính xách tay cũng chạy các bản cập nhật tự động hoặc đồng bộ hóa đám mây.
Bất cứ khi nào Internet của tôi trở nên chậm chạp, tôi sẽ ngắt kết nối các thiết bị không sử dụng để giải phóng băng thông cho các thiết bị đang hoạt động. Nhưng bạn không cần phải ngắt kết nối mọi thứ nếu router của bạn có cài đặt Chất lượng Dịch vụ (QoS), cho phép bạn ưu tiên lưu lượng mạng trên router của mình.
4. Giảm Khoảng Cách Giữa Thiết Bị Và Router
Một trong những cách đơn giản nhất để có được Internet nhanh hơn và ổn định hơn là giảm khoảng cách giữa thiết bị của bạn và router. Tín hiệu Wi-Fi yếu đi khi chúng truyền qua tường, trần nhà, đồ nội thất và thậm chí cả con người. Điều này đặc biệt đúng đối với các băng tần 5GHz và 6GHz nhanh hơn, có phạm vi ngắn hơn băng tần 2.4GHz. Bạn càng ở xa, tốc độ và cường độ tín hiệu của bạn càng giảm.
Bộ định tuyến Wi-Fi mesh Google Nest Pro minh họa giải pháp mở rộng vùng phủ sóng Wi-Fi và cải thiện tín hiệu trong nhà.
Một dấu hiệu rõ ràng của Wi-Fi yếu là việc các vạch tín hiệu trên thiết bị của bạn biến mất khi bạn di chuyển ra xa router. Trong trường hợp của tôi, bất cứ khi nào tôi đi vào phòng ngủ, biểu tượng Wi-Fi từ đầy vạch chỉ còn một hoặc hai vạch. Điều đó nghe có vẻ không quan trọng, nhưng nó ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ, khiến ngay cả những tác vụ đơn giản như trò chuyện với bạn bè trên WhatsApp cũng trở nên bực bội.
Bất cứ khi nào tôi cần thực hiện các hoạt động ngốn băng thông, chẳng hạn như phát trực tuyến nội dung, tôi phải ở trong phòng khách hoặc các phòng lân cận để có trải nghiệm tốt nhất. Cách sắp xếp này phù hợp với tôi và tôi không bận tâm đến sự bất tiện nhỏ đi kèm, vì router của tôi đã được đặt ở trung tâm ngôi nhà và tôi hiếm khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính xách tay trong phòng ngủ.
Nếu router của bạn nằm ở một văn phòng xa xôi trong nhà, hãy thử di chuyển nó đến một vị trí trung tâm trong nhà. Ví dụ, nếu phòng khách của bạn ở trung tâm và phòng ngủ cùng văn phòng ở hai bên, bạn nên đặt router ở phòng khách. Nếu việc di chuyển router đến một vị trí trung tâm hơn không khắc phục được vấn đề, tôi khuyên bạn nên sử dụng hệ thống Wi-Fi Mesh như ASUS ZenWiFi AX6600 hoặc Amazon eero 7 để mở rộng vùng phủ sóng.
5. Chọn Băng Tần Wi-Fi Phù Hợp
Các router hiện đại phát sóng trên tối đa ba băng tần tần số khác nhau: 2.4GHz, 5GHz và 6GHz (có trong các router mới hơn). Mỗi băng tần có những điểm mạnh riêng và việc chọn đúng băng tần có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về tốc độ và độ tin cậy của Internet.
Băng tần 2.4GHz cung cấp phạm vi rộng hơn và khả năng xuyên tường tốt hơn, lý tưởng cho các thiết bị ở xa router hoặc ở những khu vực có tường dày. Tuy nhiên, nó chậm hơn và dễ bị nhiễu hơn vì nhiều thiết bị gia dụng – như lò vi sóng, thiết bị theo dõi trẻ em và các tiện ích Bluetooth – cũng hoạt động trong băng tần này. Băng tần 5GHz, mặt khác, cung cấp tốc độ nhanh hơn và ít nhiễu hơn nhưng có phạm vi ngắn hơn. Băng tần 6GHz thậm chí còn nhanh hơn và ít tắc nghẽn hơn, dẫn đến ít nhiễu hơn nữa.
Router Wi-Fi của tôi là loại dual-band, sử dụng một băng tần 2.4GHz và một băng tần 5GHz, điều này mang lại cho tôi sự linh hoạt tùy thuộc vào vị trí của tôi trong nhà hoặc những gì tôi đang làm trực tuyến. Tuy nhiên, tôi chủ yếu kết nối với băng tần 5GHz vì nó mang lại hiệu suất tốt hơn khi tôi phát trực tuyến hoặc tải xuống nội dung.
Nếu bạn có router dual-band, hãy đảm bảo bạn sử dụng băng tần 5GHz. Tuy nhiên, nếu router của bạn hỗ trợ băng tần 6GHz, bạn có thể nhận được hiệu suất tốt hơn nữa khi sử dụng nó thay vì băng tần 5GHz.
6. Ưu Tiên Kết Nối Có Dây (Ethernet) Bất Cứ Khi Nào Có Thể
Mặc dù Wi-Fi tiện lợi, nhưng không phải lúc nào nó cũng là lựa chọn nhanh nhất hoặc đáng tin cậy nhất – đặc biệt nếu bạn đang chơi game, phát trực tuyến 4K hoặc làm việc với các tệp tải lên lớn. Đó là lý do tại sao tôi luôn sử dụng kết nối Ethernet bất cứ khi nào có thể. Kết nối Ethernet có dây cung cấp một đường truyền trực tiếp từ thiết bị của bạn đến router, loại bỏ nhiễu, mất tín hiệu và tắc nghẽn có thể gây ra cho mạng không dây.
Kết nối có dây thường mang lại độ trễ thấp hơn và kết nối ổn định hơn cho các tác vụ đòi hỏi cao so với Wi-Fi. Điều này có thể tạo nên sự khác biệt giữa các cuộc gọi video mượt mà và giật lag, hoặc chiến thắng một trận game thay vì bị mất kết nối vào khoảnh khắc quyết định. Đó là lý do tại sao tôi đã chuyển TV thông minh của mình sang kết nối Ethernet.
Một người dùng đang cắm cáp Ethernet vào cổng mạng trên router, biểu thị việc sử dụng kết nối có dây để có tốc độ Internet ổn định hơn.
Nếu router của bạn ở phòng khác, bạn không nhất thiết phải kéo cáp khắp nhà. Các bộ điều hợp Powerline hoặc bộ MoCA (Multimedia over Coax) có thể mở rộng kết nối có dây của bạn bằng cách sử dụng hệ thống dây điện hoặc cáp đồng trục hiện có trong nhà – không cần khoan đục.
Chắc chắn, việc sử dụng Ethernet có thể không khả thi trong mọi trường hợp, vì không phải tất cả các thiết bị đều hỗ trợ công nghệ này. Tuy nhiên, đối với các thiết bị có thể, như máy tính xách tay, máy tính để bàn, TV thông minh và máy chơi game, việc sử dụng thiết lập có dây là một sự thay đổi đáng kể. Đối với các thiết bị không có cổng Ethernet, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi USB sang Ethernet như UGREEN’s USB to Ethernet adapter hoặc bộ chuyển đổi tương tự.
Internet nhanh và đáng tin cậy không chỉ phụ thuộc vào gói cước của bạn. Bạn có thể đang trả tiền cho tốc độ gigabit, nhưng nhiễu, tắc nghẽn và cách thiết lập kém có thể làm giảm đáng kể tốc độ bạn thực sự nhận được. Nhưng với những điều chỉnh đơn giản này, bạn có thể đạt được những gì mình đã trả tiền. Hãy thử áp dụng các mẹo này, và bạn có thể ngạc nhiên khi thấy kết nối của mình trở nên nhanh hơn đáng kể. Hãy chia sẻ trải nghiệm của bạn sau khi thử các cách tối ưu này nhé!
