Trì hoãn là một trong những rào cản lớn nhất ngăn chúng ta đạt được mục tiêu, đặc biệt trong một thế giới công nghệ luôn có nhiều yếu tố gây xao nhãng. Chiếc iPhone của bạn, vốn dĩ có thể là nguồn cơn của sự trì hoãn, lại có thể trở thành công cụ đắc lực giúp bạn đánh bại nó. Bởi lẽ, trì hoãn thường phát triển mạnh trong thầm lặng, việc ghi nhật ký giọng nói (voice journaling) qua ứng dụng Ghi chú (Notes) của iPhone là một cách hiệu quả để phá vỡ vòng luẩn quẩn này. Phương pháp này giúp bạn theo dõi thói quen xấu theo thời gian thực, nhận diện mẫu hình và tìm ra giải pháp phù hợp.
Vì Sao Nhật Ký Giọng Nói Là Khắc Tinh Của Sự Trì Hoãn?
Việc ngồi xuống viết nhật ký thường bị coi là một nhiệm vụ khác mà chúng ta có xu hướng trì hoãn. Tuy nhiên, ghi âm giọng nói lại vô cùng tiện lợi. Bạn có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi, cho phép ghi lại những khoảnh khắc trì hoãn ngay khi chúng xảy ra.
Ghi nhật ký giọng nói giúp bỏ qua rào cản tinh thần của việc suy nghĩ quá nhiều trước khi viết, cho phép bạn nắm bắt những suy nghĩ thô, chân thật nhất trước khi sự tự phán xét can thiệp. Hơn nữa, tông giọng (ví dụ: bực bội, lo lắng) cũng là một manh mối hữu ích về cảm xúc, điều mà lời viết khó lòng truyền tải hết.
Một lợi thế vượt trội khác là tính năng tự động chuyển giọng nói thành văn bản của Apple Notes trên iOS 16 trở lên. Điều này tạo ra dữ liệu văn bản có thể tìm kiếm, giúp bạn dễ dàng phát hiện các mẫu hình và xu hướng của sự trì hoãn, từ đó đưa ra những chiến lược khắc phục hiệu quả.
Thủ Thuật Chống Trì Hoãn Với “Ba Câu Hỏi Thần Tốc”
Để duy trì thói quen ghi nhật ký giọng nói mà không cảm thấy nản, bạn nên giữ nó thật đơn giản. Tôi đã thử nghiệm nhiều câu hỏi khác nhau và đúc kết lại thành ba câu hỏi cốt lõi. Việc giữ cho quy trình ngắn gọn giúp giảm thiểu sự kháng cự và tăng khả năng bạn sẽ kiên trì thực hiện.
- Bạn định làm gì? (Ví dụ: “Hoàn thành báo cáo tài chính trước 3 giờ chiều.”) Câu hỏi này giúp bạn xác định rõ ràng ý định ban đầu và công việc cần làm.
- Bạn đã làm gì thay thế? (Ví dụ: “Xem YouTube trong 40 phút.”) Câu hỏi này yêu cầu bạn chịu trách nhiệm về hành động của mình mà không cần tự trách móc hay xấu hổ.
- Bạn cảm thấy thế nào sau khi trì hoãn? (Ví dụ: “Lo lắng về thời hạn nộp thuế, nhưng hối tiếc vì đã né tránh một công việc khó và nhàm chán khác.”) Việc này giúp bạn liên kết hành động với cảm xúc, từ đó nâng cao nhận thức về bản thân. Bạn có cảm thấy nhẹ nhõm, tội lỗi hay lo lắng?
Điều quan trọng là bạn cần ghi âm ngay lập tức sau khi trì hoãn. Trì hoãn việc ghi lại có thể làm mờ nhạt cảm xúc và cho phép sự tự bao biện xuất hiện (“Tôi mệt quá mà”). Hơn nữa, hãy cố gắng giữ cho câu trả lời của bạn ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề.
Biến Apple Notes Thành Công Cụ Theo Dõi Trì Hoãn Cá Nhân
Hệ thống đơn giản của Apple Notes giúp việc thiết lập nó thành một nhật ký chống trì hoãn trở nên dễ dàng. Dưới đây là các bước đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể làm theo hoặc tùy chỉnh:
- Tạo một thư mục có tên “Nhật ký Trì hoãn” trong ứng dụng Ghi chú để lưu giữ các ghi chú riêng lẻ theo ngày. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng một ghi chú duy nhất cho tất cả các bản ghi hàng tuần hoặc tổng thể.
- Mở một ghi chú mới và thiết lập một mẫu với các câu hỏi chống trì hoãn. Bạn có thể tự tạo các câu hỏi của riêng mình. Sau đó, ghim ghi chú này lên đầu để dễ dàng truy cập nhanh chóng.
- Mở một ghi chú mới cho ngày và nhấn vào vị trí dưới câu hỏi đầu tiên.
- Chọn Đính kèm > Ghi âm thanh.
- Nhấn nút Ghi và nói ra những suy nghĩ của bạn.
- Apple Notes sẽ đính kèm âm thanh và tự động tạo bản chép lời.
- Thêm các hashtag bên dưới mỗi mục nhập để dễ dàng khám phá các mẫu hình (ví dụ: #instagram hoặc #buoichieulong).
- Sử dụng mẫu đã ghim để sao chép các câu hỏi cho một mục nhật ký mới.
Mẫu ghi chú nhật ký trì hoãn đã ghim trong ứng dụng Ghi chú Apple trên iPhone
Ghi chú giọng nói đã được tự động chuyển thành văn bản trong nhật ký trì hoãn trên Apple Notes
Ngoài việc sử dụng thư mục, bạn nên tổ chức các ghi chú Apple Notes của mình một cách hợp lý để dễ dàng quản lý. Bạn cũng có thể thiết lập widget trên màn hình chính để mở trực tiếp thư mục Nhật ký Trì hoãn, giúp việc truy cập nhanh chóng hơn.
Dùng Nhật Ký Giọng Nói Để Nhận Diện Mẫu Hình và Tìm Giải Pháp
Sau khi thu thập các mục nhật ký trong một tuần, hãy dành thời gian vào cuối tuần (ví dụ: Chủ Nhật) để phân tích chúng. Mục tiêu là xác định các mẫu hình lặp lại và tìm giải pháp trước khi chúng trở thành những thói quen xấu khó bỏ. Bạn có thể lướt qua các bản chép lời bằng cách sử dụng thanh tìm kiếm của Notes (hoặc các thẻ cụ thể) và tìm kiếm ba mẫu hình đặc trưng sau:
- Tìm kiếm bản chép lời để phát hiện các yếu tố gây xao nhãng thường xuyên (ví dụ: Instagram, Netflix, thông báo).
- Gắn cờ các từ khóa cảm xúc (“sợ hãi” so với “thư giãn”, “lo lắng”, “quá tải”).
- Sắp xếp ghi chú theo thời gian/ngày để xác định “vùng nguy hiểm” (ví dụ: việc dậy muộn vào 9 giờ sáng thường gây ra sự chậm trễ).
Sau khi đã xác định được các mẫu hình, hãy lên kế hoạch để giải quyết những vấn đề gây xao nhãng hoặc tìm cách điều chỉnh để làm việc hiệu quả hơn. Ví dụ, đây là một số giải pháp mẫu cho các vấn đề được nêu trên:
- Đối với các yếu tố gây xao nhãng như Instagram: Sử dụng tính năng giới hạn thời gian màn hình trên iPhone hoặc các ứng dụng giới hạn thời gian màn hình chuyên dụng như Opal để kiểm soát việc sử dụng điện thoại.
- Đối với các trì hoãn liên quan đến cảm xúc: Nếu “sợ hãi” hoặc “quá tải” cảm thấy quá chung chung, hãy phân tích chúng sâu hơn. Nếu cảm thấy quá tải? Hãy chia nhỏ các nhiệm vụ lớn thành các bước nhỏ hơn, dễ quản lý hơn.
- Đối với các trì hoãn liên quan đến thời gian: Đây là vấn đề khó khăn nhất vì thay đổi thói quen là điều không dễ. Tuy nhiên, nếu tôi không thể dậy sớm, tôi sẽ xem xét điều gì đã khiến tôi thức khuya đêm trước.
Trì hoãn luôn rình rập, nhưng phương pháp này cho phép bạn ít nhất có một cơ hội can thiệp định kỳ – và nó chỉ mất khoảng 2 phút mỗi lần ghi chép. Hãy bắt đầu áp dụng ngay hôm nay để kiểm soát thói quen trì hoãn và nâng cao năng suất của bản thân!
