Với việc Microsoft sắp chấm dứt hỗ trợ cho Windows 10, việc nâng cấp lên Windows 11 càng sớm càng tốt là một lựa chọn thông minh. Đây không chỉ là bước tiến về công nghệ mà còn là cơ hội để trải nghiệm giao diện hiện đại và các tính năng cải tiến. Tuy nhiên, trước khi hòa mình vào hệ điều hành mới, có một vài thiết lập quan trọng bạn cần thực hiện để đảm bảo mọi thứ hoạt động trơn tru và theo ý muốn, giúp tối ưu Windows 11 và nâng cao trải nghiệm sử dụng.
Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn 8 điều cốt lõi mà mọi người dùng nên làm ngay sau khi cài đặt hoặc nâng cấp Windows 11, từ việc cá nhân hóa giao diện đến tối ưu hiệu suất và bảo mật. Thực hiện các bước này sẽ giúp bạn tận dụng tối đa tiềm năng của hệ điều hành mới, biến Windows 11 thành một công cụ mạnh mẽ và đáng tin cậy.
1. Tối Ưu Thanh Tác Vụ (Taskbar) Để Dễ Dàng Thao Tác
Thứ đầu tiên bạn có thể nhận thấy sau khi chuyển sang Windows 11 là thanh tác vụ được thiết kế lại hoàn toàn. Mặc dù trông tinh tế và hiện đại hơn, nhưng đối với những người đã quen với Windows 10, nó có thể cần một chút thời gian để thích nghi. Chẳng hạn, việc các biểu tượng được căn giữa theo mặc định có thể gây cảm giác lạ lẫm. Ngoài ra, thanh tác vụ cũng được điền đầy các phím tắt mà bạn có thể không bao giờ sử dụng, như Widgets, Microsoft Teams Chat và Copilot.
Tin tốt là bạn có thể tùy chỉnh hầu hết các cài đặt này để mang lại trải nghiệm quen thuộc hơn bằng cách truy cập Settings > Personalization > Taskbar. Từ đây, bạn có thể căn chỉnh lại thanh tác vụ, gỡ bỏ các phím tắt không cần thiết, và thậm chí bật nhãn ứng dụng. Nếu bạn là người yêu thích tùy biến, bạn còn có thể sử dụng các công cụ bên thứ ba như TranslucentTB hoặc TaskbarX để làm cho thanh tác vụ Windows 11 trở nên trong suốt. Việc tinh chỉnh thanh tác vụ sẽ giúp bạn làm chủ giao diện Windows 11 dễ dàng hơn.
Điều chỉnh vị trí biểu tượng thanh tác vụ Windows 11 sang trái, giúp người dùng quen thuộc hơn với giao diện
2. Cài Đặt Bản Cập Nhật Hệ Thống và Driver Quan Trọng
Ngay cả sau khi nâng cấp lên Windows 11, PC của bạn vẫn có thể thiếu một số bản cập nhật quan trọng. Các bản cập nhật driver tùy chọn, đặc biệt cho card đồ họa, âm thanh hoặc bo mạch chủ, có thể tạo ra sự khác biệt lớn. Nếu không có chúng, một số bộ phận trong hệ thống của bạn có thể không hoạt động đúng cách hoặc không đạt hiệu suất tối ưu. Việc đảm bảo tất cả các thành phần phần cứng được hỗ trợ đầy đủ là yếu tố then chốt để Windows 11 hoạt động mượt mà.
May mắn thay, Windows 11 giúp việc cài đặt các bản cập nhật này khá đơn giản. Chỉ cần đi tới Settings > Windows Update và nhấp vào Check for updates để tải xuống và cài đặt bất kỳ bản cập nhật hệ thống nào có sẵn. Sau đó, điều hướng đến Advanced options > Optional updates để xem xét và cài đặt bất kỳ bản cập nhật driver nào đang chờ xử lý.
Kiểm tra các bản cập nhật hệ thống và driver quan trọng trong phần Windows Update của cài đặt Windows 11
3. Xóa Các Tệp Tin Cập Nhật Cũ Để Giải Phóng Dung Lượng
Sau khi nâng cấp, bạn có thể nhận thấy không gian lưu trữ của mình thấp hơn dự kiến. Điều này xảy ra bởi vì Windows giữ lại các tệp tin cập nhật cũ trong một thời gian. Những tệp tin còn sót lại này có thể chiếm một lượng không gian đáng ngạc nhiên, đôi khi lên đến vài gigabyte, đặc biệt sau một thay đổi phiên bản lớn. Việc này ảnh hưởng trực tiếp đến dung lượng ổ cứng khả dụng và có thể làm chậm hệ thống.
Nếu PC của bạn đang chạy tốt và bạn hài lòng với Windows 11, tốt nhất là nên xóa các tệp tin cập nhật cũ này. Làm như vậy có thể giải phóng một lượng lớn không gian, đặc biệt hữu ích nếu thiết bị của bạn có bộ nhớ hạn chế, như SSD dung lượng nhỏ. Có một vài cách để xóa các tệp tin cập nhật cũ trên Windows, nhưng cách đơn giản nhất là thông qua ứng dụng Settings. Hãy đi tới Settings > System > Storage > Temporary files, sau đó chọn Windows Update Cleanup, Delivery Optimization Files và Previous version of Windows. Cuối cùng, nhấp vào Remove files để xác nhận.
Giao diện quản lý tệp tin tạm thời trong ứng dụng Cài đặt Windows 11, cho phép xóa file cập nhật cũ để giải phóng dung lượng
4. Gỡ Bỏ Bloatware và Ứng Dụng Không Cần Thiết
Việc xóa các tệp tin cập nhật cũ không phải là cách duy nhất để giải phóng không gian lưu trữ sau khi nâng cấp. Bạn cũng nên kiểm tra các ứng dụng hoặc chương trình có thể đã được Microsoft thêm vào trong quá trình cập nhật. Đây có thể là phần mềm dùng thử, trò chơi quảng cáo hoặc các tiện ích dư thừa mà bạn khó có thể sử dụng. Mặc dù một số chương trình này có vẻ vô hại, nhưng chúng có thể tiêu tốn tài nguyên hệ thống quý giá, đó là lý do tại sao tốt nhất nên gỡ bỏ chúng để tối ưu hiệu suất Windows 11.
Bạn có thể đi tới Settings > Apps > Installed apps để gỡ bỏ các chương trình này từng cái một. Hoặc, bạn có thể sử dụng một công cụ như Win11Debloat để gỡ bloatware nhanh hơn. Tiện ích mã nguồn mở này có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian, đặc biệt nếu bạn có nhiều PC Windows 11 cần dọn dẹp.
Cửa sổ PowerShell hiển thị quá trình cài đặt công cụ Win11Debloat, giúp gỡ bỏ bloatware nhanh chóng trên Windows 11
5. Kiểm Tra và Điều Chỉnh Cài Đặt Quyền Riêng Tư
Theo mặc định, Windows 11 thu thập đủ loại dữ liệu về bạn với mục đích “nâng cao trải nghiệm của bạn”. Nếu bạn lo lắng về quyền riêng tư, bạn nên dành vài phút để xem lại các cài đặt này và tắt bất cứ điều gì bạn không thoải mái. Ví dụ, Windows 11 cung cấp cho mỗi người dùng một ID quảng cáo duy nhất để theo dõi hoạt động trên các ứng dụng và dịch vụ nhằm cung cấp quảng cáo cá nhân hóa. Bạn cũng sẽ muốn xem cài đặt Lịch sử Hoạt động – nó ghi lại những thứ như ứng dụng bạn mở, tệp bạn truy cập và trang web bạn ghé thăm.
Windows cũng thu thập nhiều dữ liệu chẩn đoán khác nhau từ máy tính của bạn, bao gồm thói quen duyệt web và các ứng dụng bạn sử dụng. May mắn thay, việc điều chỉnh các cài đặt quyền riêng tư này trong Windows 11 chỉ mất vài phút, vì vậy rất đáng để bạn dành thời gian thực hiện để bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Bạn có thể tìm thấy các tùy chọn này trong Settings > Privacy & security, đặc biệt là các mục như Diagnostics & feedback và Activity history.
Cài đặt quyền riêng tư và bảo mật trên Windows 11, bao gồm tùy chọn về dữ liệu chẩn đoán và phản hồi người dùng
6. Thiết Lập Lại Ứng Dụng Mặc Định Của Bạn
Sau khi nâng cấp lên Windows 11, bạn có thể nhận thấy rằng một số ứng dụng mặc định đã bị thay đổi. Vì vậy, điều đáng làm là kiểm tra lại các cài đặt quan trọng như trình duyệt web, trình phát video hoặc trình đọc PDF để đảm bảo chúng được thiết lập theo cách bạn muốn. Không giống như Windows 10, nơi việc thay đổi ứng dụng mặc định khá đơn giản, Windows 11 có cách tiếp cận chi tiết hơn.
Giờ đây, bạn phải gán ứng dụng mặc định dựa trên từng loại tệp hoặc loại liên kết. Vì vậy, nếu bạn muốn sử dụng một trình xem ảnh khác, ví dụ, bạn cần thiết lập thủ công cho từng định dạng hình ảnh, như JPG, PNG, BMP và TIFF. Việc này có vẻ hơi tẻ nhạt, nhưng may mắn thay, đây là thiết lập chỉ cần làm một lần. Bạn có thể truy cập Settings > Apps > Default apps để thiết lập các ứng dụng yêu thích của mình làm tùy chọn mặc định trên Windows 11.
Màn hình cài đặt ứng dụng mặc định trong Windows 11, cho phép người dùng tùy chỉnh trình xem ảnh theo loại tệp
7. Cá Nhân Hóa Giao Diện Windows 11 Theo Phong Cách Riêng
Windows 11 giới thiệu một giao diện tươi mới cùng với vô số tùy chọn cá nhân hóa mà bạn không nên bỏ lỡ. Để bắt đầu, bạn có thể vào Settings > Personalization > Background để chọn từ nhiều hình nền máy tính khác nhau, bao gồm hình ảnh tĩnh, màu sắc đơn sắc hoặc trình chiếu động. Trong cùng phần này, bạn sẽ tìm thấy các tùy chọn để quản lý các tiện ích màn hình khóa hoặc tắt chúng hoàn toàn.
Bạn cũng có thể làm mới màn hình Windows 11 bằng cách thay đổi phông chữ. Hoặc, nếu bạn muốn cải thiện khả năng hiển thị (hoặc chỉ để giải trí), hãy tùy chỉnh kiểu, kích thước và màu sắc của con trỏ chuột của bạn. Nếu bạn không muốn thay đổi mọi thứ thủ công, bạn có thể đi tới Settings > Personalization > Themes và chọn một chủ đề bạn thích.
Giao diện thay đổi chủ đề trong cài đặt cá nhân hóa Windows 11, giúp người dùng tùy chỉnh phong cách hệ điều hành
Việc thay đổi chủ đề không chỉ thay đổi hình nền mà còn cập nhật âm thanh hệ thống, kiểu con trỏ và màu sắc nhấn. Windows 11 chỉ đi kèm với một vài chủ đề sáng và tối, nhưng bạn có thể tìm thấy nhiều tùy chọn hơn trong Microsoft Store. Cuối cùng, nếu các tùy chọn mặc định không hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu của bạn, bạn có thể sử dụng các công cụ bên thứ ba như Start11 để làm cho Windows 11 thay đổi hoàn toàn diện mạo. Đây là một ứng dụng trả phí với mức phí một lần là 9,99 USD, nhưng có bản dùng thử miễn phí — vì vậy bạn có thể dùng thử trước khi quyết định mua.
8. Khám Phá Các Tính Năng Mới Nổi Bật Của Windows 11
Có rất nhiều tính năng mới trong Windows 11 khiến nó trở thành một bản nâng cấp đáng giá từ Windows 10. Ví dụ, Copilot có thể giúp bạn thực hiện các tác vụ như tóm tắt tài liệu, trả lời câu hỏi và thậm chí điều chỉnh cài đặt PC của bạn. File Explorer trong Windows 11 cũng đã nhận được một bản nâng cấp lớn so với phiên bản Windows 10. Một trong những tính năng tốt nhất của nó là giao diện tab mới, cho phép bạn mở nhiều thư mục trong một cửa sổ duy nhất, tương tự như cách hoạt động của các tab trình duyệt. Đây là một thay đổi nhỏ nhưng có tác dụng lớn trong việc giữ mọi thứ gọn gàng và chuyển đổi giữa các thư mục nhanh chóng.
Menu ngữ cảnh cho phép đóng các tab khác trong File Explorer của Windows 11, cải thiện trải nghiệm quản lý tệp
Windows 11 cũng mang đến các bố cục Snap Layouts thông minh hơn, giúp dễ dàng sắp xếp các ứng dụng đang mở và đa nhiệm mà không gặp rắc rối. Các ứng dụng khác của Microsoft cũng đã nhận được những nâng cấp đáng kể. Ví dụ, Snipping Tool giờ đây bao gồm nhận dạng ký tự quang học (OCR), vì vậy bạn có thể sao chép văn bản trực tiếp từ ảnh chụp màn hình. Nó cũng đi kèm với một trình ghi màn hình tích hợp, có nghĩa là bạn không cần bất kỳ công cụ bên thứ ba nào cho các tác vụ quay chụp màn hình cơ bản.
Nâng cấp lên Windows 11 có thể mang đến một khởi đầu mới cho PC của bạn. Nhưng trước khi bạn bắt đầu sử dụng, tốt nhất là thực hiện các thay đổi trên, thiết lập cài đặt đúng cách và dọn dẹp bất cứ thứ gì bạn không cần. Bằng cách đó, hệ thống của bạn sẽ chạy mượt mà và cảm thấy vừa ý.
Kết luận:
Việc nâng cấp lên Windows 11 là một bước tiến quan trọng, nhưng để thực sự tận hưởng một trải nghiệm mượt mà, ổn định và cá nhân hóa, việc thực hiện các tinh chỉnh sau cài đặt là không thể thiếu. Từ việc điều chỉnh thanh tác vụ quen thuộc hơn, đảm bảo các bản cập nhật và driver được cài đặt đầy đủ, đến việc giải phóng dung lượng bằng cách loại bỏ các tệp tin cũ và bloatware, mỗi bước đều góp phần tối ưu hiệu suất và bảo mật cho hệ thống của bạn.
Đừng quên dành thời gian xem xét lại cài đặt quyền riêng tư và thiết lập các ứng dụng mặc định theo ý muốn, cũng như khám phá vô vàn tùy chọn cá nhân hóa mà Windows 11 mang lại. Cuối cùng, việc làm quen với các tính năng mới như Copilot, File Explorer với tab hay Snipping Tool nâng cấp sẽ giúp bạn khai thác tối đa sức mạnh của hệ điều hành này.
Hãy bắt tay vào thực hiện các bước trên để Windows 11 của bạn không chỉ chạy nhanh hơn mà còn trở thành một trợ thủ đắc lực, phù hợp hoàn hảo với phong cách làm việc và giải trí của bạn. Bạn đã thực hiện những điều nào trong danh sách này rồi? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
