Task Manager là một tiện ích tích hợp mạnh mẽ trong Windows, giúp bạn theo dõi hiệu suất máy tính một cách chi tiết và chuyên sâu. Với công cụ này, bạn có thể dễ dàng kiểm tra mức độ sử dụng CPU, bộ nhớ (RAM), ổ đĩa và mạng để nhanh chóng xác định các ứng dụng hoặc tiến trình đang tiêu tốn nhiều tài nguyên, từ đó tối ưu hóa hệ thống để PC của bạn hoạt động mượt mà hơn. Dù bạn là người dùng phổ thông hay muốn tìm hiểu sâu về cách hoạt động của máy tính, việc nắm vững Task Manager là bước quan trọng để duy trì hiệu suất ổn định và đáng tin cậy.
Giám Sát Hiệu Suất CPU
Để theo dõi mức độ sử dụng CPU của máy tính, bạn hãy mở Task Manager bằng cách nhấp chuột phải vào nút Start trên thanh Taskbar và chọn Task Manager, hoặc sử dụng tổ hợp phím tắt nhanh Ctrl + Shift + Esc.
Trong cửa sổ Task Manager, điều hướng đến tab Performance (Hiệu suất) và chọn mục CPU từ thanh sidebar bên trái để xem biểu đồ và thông tin chi tiết về hoạt động của bộ xử lý theo thời gian thực.
Biểu đồ hiệu suất CPU trong Task Manager hiển thị mức sử dụng theo thời gian
Biểu đồ này hiển thị mức độ sử dụng CPU của bạn trong một khoảng thời gian. Nếu bạn nhận thấy mức sử dụng tổng thể của CPU duy trì ở mức cao liên tục, hãy chuyển sang tab Processes (Tiến trình). Tại đây, bạn có thể sắp xếp danh sách theo cột “CPU” để tìm kiếm các ứng dụng hoặc tiến trình đang tiêu tốn nhiều tài nguyên CPU nhất.
Khi đã xác định được các ứng dụng hoặc tiến trình “ngốn” CPU, bạn nên cân nhắc đóng chúng. Nếu một ứng dụng đang hoạt động không đúng cách hoặc bị treo, bạn có thể chọn ứng dụng đó trong danh sách và nhấp vào nút End Task (Kết thúc tác vụ) ở phía trên để buộc đóng.
Tab Processes của Task Manager hiển thị các ứng dụng và mức độ sử dụng tài nguyên CPU
Bên dưới biểu đồ CPU trong tab Performance, bạn sẽ tìm thấy thông tin chi tiết hơn về bộ xử lý của mình, bao gồm số lượng lõi, tốc độ cơ bản, socket, hỗ trợ ảo hóa—về cơ bản là mọi thông tin bạn cần biết về CPU của PC. Nếu mức sử dụng CPU tại đây có vẻ cao bất thường mà không rõ nguyên nhân, bạn có thể cần khắc phục lỗi hiển thị CPU usage không chính xác trong Task Manager của Windows. Để xem dữ liệu cập nhật nhanh hơn, bạn cũng có thể thay đổi tốc độ cập nhật theo thời gian thực của Task Manager.
Kiểm Tra Mức Sử Dụng Bộ Nhớ (RAM)
Đôi khi, máy tính của bạn có thể hoạt động chậm hoặc không phản hồi, và nguyên nhân thường là do không đủ bộ nhớ RAM. Nếu bạn đang gặp phải những vấn đề tương tự, việc giám sát mức sử dụng RAM bằng Task Manager có thể giúp bạn xác định các ứng dụng đang chiếm dụng bộ nhớ. Ngoài ra, thông tin này cũng hữu ích để tối ưu hóa hiệu suất và quyết định xem liệu đã đến lúc nâng cấp RAM hay chưa.
Để kiểm tra mức sử dụng bộ nhớ của PC, hãy mở Task Manager và truy cập tab Performance. Chọn mục Memory (Bộ nhớ) từ thanh sidebar bên trái để xem thông tin chi tiết về việc sử dụng RAM theo thời gian thực.
Biểu đồ hiển thị mức sử dụng bộ nhớ hiện tại của bạn, cùng với tổng lượng RAM và dung lượng đang được sử dụng. Nếu giá trị In use (Đang sử dụng) luôn gần với tổng dung lượng RAM, hệ thống của bạn có thể đang gặp khó khăn vì không đủ bộ nhớ.
Biểu đồ hiệu suất Bộ nhớ (RAM) trong Task Manager thể hiện lượng RAM đang được sử dụng
Tiếp theo, bạn nên chuyển sang tab Processes và sắp xếp danh sách theo cột “Memory” (Bộ nhớ) để xác định các ứng dụng “ngốn” RAM. Sau đó, hãy đóng các ứng dụng không cần thiết để giải phóng bộ nhớ. Nếu bạn thường xuyên kiểm tra bộ nhớ, bạn có thể thay đổi trang khởi động của Task Manager sang tab Performance để truy cập nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên hết RAM, hãy chú ý đến giá trị Committed (Đã cấp phát). Nếu giá trị này vượt quá tổng dung lượng RAM của bạn, hệ thống đang phải dựa vào bộ nhớ ảo chậm, cho thấy đã đến lúc bạn cần nâng cấp RAM.
Theo Dõi Mức Sử Dụng Ổ Đĩa
Tình trạng thiếu dung lượng lưu trữ cũng có thể gây ra các vấn đề về hiệu suất trên máy tính Windows của bạn. Để kiểm tra mức sử dụng ổ đĩa, hãy điều hướng đến tab Performance trong Task Manager. Chọn ổ đĩa chính của bạn (thường là Disk 0) từ thanh sidebar bên trái để xem thống kê sử dụng theo thời gian thực.
Biểu đồ hiển thị hoạt động đọc và ghi của ổ đĩa, trong khi cột Processes with Disk Activity (Tiến trình với hoạt động ổ đĩa) hiển thị các ứng dụng đang truy cập ổ đĩa.
Biểu đồ hiệu suất Ổ đĩa (Disk) trong Task Manager với thông tin về hoạt động đọc ghi
Để xem chi tiết mức sử dụng ổ đĩa theo từng tiến trình, hãy chuyển sang tab Processes. Nếu cột “Disk” (Ổ đĩa) không hiển thị, bạn có thể nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề cột nào và chọn Disk để thêm nó. Bạn cũng có thể bật hộp tìm kiếm trong Task Manager để nhanh chóng tìm các tiến trình cụ thể. Nếu ổ đĩa chính của bạn gần như đầy, hãy cân nhắc gỡ cài đặt các ứng dụng không sử dụng, di chuyển các tệp lớn sang một ổ SSD di động tốt, hoặc nâng cấp lên ổ SSD lớn hơn để cải thiện hiệu suất và dung lượng lưu trữ.
Phân Tích Mức Sử Dụng Mạng
Giám sát mức sử dụng mạng có thể giúp bạn khắc phục các sự cố liên quan đến kết nối internet. Để xem thống kê mạng, hãy điều hướng đến tab Performance trong Task Manager và chọn Ethernet hoặc Wi-Fi từ thanh sidebar bên trái, tùy thuộc vào loại kết nối của bạn.
Biểu đồ hiển thị mức sử dụng mạng theo thời gian thực, cho thấy tốc độ gửi và nhận dữ liệu tính bằng Mbps. Nếu bạn nhận thấy mức sử dụng cao liên tục, hãy chuyển sang tab App history (Lịch sử ứng dụng) để xác định ứng dụng nào đang tiêu thụ nhiều tài nguyên mạng nhất.
Tab App history trong Task Manager hiển thị lịch sử sử dụng tài nguyên mạng của các ứng dụng
Bạn có thể nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề cột nào trong tab App history để thêm các cột khác, chẳng hạn như Downloads (Tải xuống) hoặc Uploads (Tải lên), để có cái nhìn chi tiết hơn về mức sử dụng mạng của ứng dụng.
Nếu bạn nghi ngờ một ứng dụng cụ thể đang chiếm dụng băng thông, hãy cân nhắc đóng nó hoặc giới hạn mức sử dụng mạng thông qua cài đặt của ứng dụng, hoặc sử dụng các công cụ bên thứ ba như NetLimiter.
Kiểm tra hiệu suất máy tính bằng Task Manager là một kỹ năng cần thiết để giữ cho PC của bạn hoạt động ổn định và mượt mà. Bằng cách thường xuyên giám sát mức sử dụng CPU, bộ nhớ, ổ đĩa và mạng, bạn có thể nhanh chóng phát hiện và giải quyết các vấn đề hiệu suất. Nếu bạn nhận thấy các vấn đề hiệu suất dai dẳng trong quá trình khởi động, bạn nên tối ưu hóa các ứng dụng khởi động để giảm tiêu thụ tài nguyên và giúp PC của bạn khởi động nhanh hơn, phản hồi tốt hơn. Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong việc sử dụng Task Manager để tối ưu hóa hiệu suất máy tính ở phần bình luận bên dưới nhé!
