Làn sóng lừa đảo đầu tư mới, lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo ra các chiêu trò tinh vi, đang càn quét các nền tảng mạng xã hội, gây thiệt hại hàng triệu đô la cho nhiều nạn nhân. Nổi bật trong số đó là Nomani, một tên gọi chơi chữ từ “no money” (không tiền), đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích cách thức hoạt động của Nomani AI và hướng dẫn chi tiết cách bạn có thể nhận diện các dấu hiệu lừa đảo để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của mình. Việc hiểu rõ những thủ đoạn này là rất quan trọng để tránh trở thành nạn nhân của những lời hứa hẹn lợi nhuận “khủng” nhưng phi thực tế.
Nomani AI Lợi Dụng AI Và Mạng Xã Hội Để Gài Bẫy Nạn Nhân Như Thế Nào?
Nomani là một chiến dịch lừa đảo đầu tư sử dụng video deepfake AI, quảng cáo độc hại trên mạng xã hội và các bài đăng giả mạo thương hiệu để dụ dỗ nạn nhân tham gia vào các kế hoạch đầu tư giả mạo, hứa hẹn lợi nhuận nhanh chóng và khổng lồ. Theo báo cáo của ESET, mức độ hoạt động của Nomani tăng vọt từ tháng 5 năm 2024 và tăng trưởng 335% trong nửa cuối năm. Từ tháng 5 đến tháng 11 năm 2024, ESET đã chặn 8.500 tên miền và hàng chục nghìn nỗ lực truy cập Nomani, với khoảng 100 URL mới liên quan đến hành vi lừa đảo được phát hiện mỗi ngày.
Những kẻ lừa đảo sử dụng các video deepfake của người nổi tiếng và những người có ảnh hưởng để lôi kéo nạn nhân đầu tư, giả mạo họ đang “đầu tư cùng người giàu có và nổi tiếng”. Các nhân vật công chúng bị làm giả để đảm bảo tính hợp pháp của chương trình đầu tư. Trong một số trường hợp, các quảng cáo lừa đảo được bản địa hóa cao, giả mạo ngoại hình của nguyên thủ quốc gia, các nhà lãnh đạo chính trị hoặc doanh nghiệp địa phương. Chẳng hạn, tại Mỹ và Canada, các video deepfake của Elon Musk quảng cáo cơ hội “đầu tư tiền điện tử độc đáo” đã được sử dụng. Tinh vi hơn, một số nhóm còn nhắm mục tiêu vào các nạn nhân từng bị lừa đảo trước đây, giả vờ là Interpol hoặc Europol, hứa hẹn hoàn tiền hoặc hỗ trợ phục hồi quỹ bị đánh cắp.
Website lừa đảo Nomani AI mạo danh nền tảng đầu tư
Các quảng cáo giả mạo này được phân tán rộng rãi trên Facebook và Instagram, một số sử dụng cả Facebook Messenger và Instagram Threads. X (trước đây là Twitter) và YouTube cũng được sử dụng để đăng các đánh giá khách hàng giả mạo và video deepfake chứng thực để lôi kéo nạn nhân sử dụng các “nền tảng đầu tư”. Những đánh giá tích cực giả mạo này thậm chí còn có thứ hạng cao trên kết quả tìm kiếm của Google, khiến chúng càng trở nên đáng tin cậy.
Các quảng cáo giả mạo được đăng bởi nhiều loại hồ sơ khác nhau, bao gồm:
- Các hồ sơ hợp pháp bị đánh cắp, chẳng hạn như trang doanh nghiệp hoặc trang của người có ảnh hưởng đã bị hack.
- Các hồ sơ mới tạo với rất ít người theo dõi và bài đăng.
- Các trang mạo danh các công ty hoặc phương tiện truyền thông tin tức hợp pháp.
Những kẻ lừa đảo sử dụng logo, màu sắc chính thức và nội dung truyền thông xã hội trước đây lấy từ các trang hợp pháp để tạo các trang nhân bản. Các quảng cáo này dẫn nạn nhân đến các trang web lừa đảo (phishing sites) nơi dữ liệu cá nhân của họ bị thu thập.
Sau khi có thông tin liên hệ từ các trang lừa đảo, kẻ gian sẽ gọi điện trực tiếp cho nạn nhân để dụ dỗ họ đầu tư tiền. Một số nạn nhân bị thuyết phục vay tiền để tăng “khoản đầu tư”, trong khi những người khác bị yêu cầu tải xuống các ứng dụng truy cập từ xa vào thiết bị của họ. Khi nạn nhân yêu cầu rút tiền, chúng lại yêu cầu họ phải chi thêm tiền hoặc cung cấp thêm thông tin nhận dạng cá nhân (PII) hoặc thông tin thẻ tín dụng. Sau khi chiếm đoạt dữ liệu và tiền của nạn nhân, những kẻ lừa đảo sẽ biến mất. Hoạt động lừa đảo của Nomani có nhiều điểm tương đồng với các chiêu trò lừa đảo “mổ lợn” (pig butchering scams) khét tiếng.
Những Dấu Hiệu Dễ Nhận Biết Lừa Đảo Đầu Tư Nomani AI
Việc nhận diện các dấu hiệu cảnh báo sớm là chìa khóa để bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo Nomani AI. Dưới đây là những điểm bạn cần lưu ý:
- Video deepfake AI chất lượng thấp: Dấu hiệu đầu tiên là các quảng cáo video và lời chứng thực AI có độ phân giải thấp. Những kẻ lừa đảo sử dụng độ phân giải thấp để che giấu các lỗi render video AI, khiến chúng khó nhìn thấy hơn trên màn hình điện thoại thông minh nhỏ. Bạn cũng sẽ nhận thấy cấu trúc câu kỳ lạ trong lời nói của họ, kiểu thở không tự nhiên và sự lệch pha giữa âm thanh và hình ảnh. Các từ khóa cũng thường được lặp đi lặp lại trong video. Các dấu hiệu khác cho thấy đó là video deepfake bao gồm: đối thoại nghe giống robot, phát âm từ bất thường, đồng bộ hóa môi kém, cử động cơ thể giật cục và không tự nhiên, và thiếu cử động mắt.
- Lời hứa hẹn lợi nhuận “khủng” và “dễ dàng”: Giống như các hình thức lừa đảo đầu tư khác, Nomani hứa hẹn lợi nhuận nhanh chóng, dễ dàng và lớn. Đây luôn là một cờ đỏ lớn nhất. “Nếu một điều gì đó nghe có vẻ quá tốt để trở thành sự thật, thì có lẽ nó là như vậy.”
- Yêu cầu thêm tiền để rút tiền: Một chiêu trò điển hình là khi nạn nhân muốn rút tiền, chúng sẽ yêu cầu phải “đầu tư” thêm hoặc trả thêm phí để có thể nhận được khoản thanh toán. Đây là một dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo. Kế hoạch lừa đảo được thiết kế để giam giữ nạn nhân trong một vòng luẩn quẩn của việc theo đuổi số tiền sẽ không bao giờ đến.
- Đội ngũ “chuyên gia” gọi điện thúc ép: Bộ phận trung tâm cuộc gọi lừa đảo chuyên biệt sẽ gọi điện cho nạn nhân, thuyết phục họ vay thêm tiền để tăng khoản đầu tư hoặc tải xuống các ứng dụng truy cập từ xa để “hỗ trợ” rút tiền. Người quản lý đầu tư giả mạo này sẽ liên tục yêu cầu nạn nhân đầu tư thêm cho đến khi không còn tiền.
Hãy luôn cảnh giác với những lời đề nghị “kiếm tiền dễ dàng” và đừng bao giờ vội vàng đưa ra quyết định đầu tư khi chưa xác minh kỹ lưỡng.
Kết Luận
Lừa đảo Nomani AI là một lời nhắc nhở rõ ràng về sự nguy hiểm của các chiêu trò tinh vi sử dụng công nghệ cao để đánh lừa người dùng. Bằng cách lợi dụng AI để tạo ra các video deepfake thuyết phục và sử dụng mạng xã hội để lan truyền quảng cáo độc hại, những kẻ lừa đảo đã tạo ra một cái bẫy khó thoát. Việc nắm vững các dấu hiệu nhận biết, từ chất lượng video kém, lời hứa hẹn lợi nhuận phi thực tế cho đến yêu cầu chi thêm tiền để rút vốn, là cực kỳ quan trọng để bảo vệ bản thân. Hãy luôn tỉnh táo, nghi ngờ những lời mời đầu tư “quá tốt để là sự thật” và tìm kiếm thông tin từ các nguồn uy tín trước khi đưa ra bất kỳ quyết định tài chính nào. Hãy chia sẻ kiến thức này với bạn bè và người thân để cùng nhau xây dựng một cộng đồng mạng an toàn hơn.
Tài liệu tham khảo
- ESET Threat Report H2 2024: https://www.eset.com/fileadmin/ESET/NL/Landingpage/2024/Threat_Report/H2-2024_Threat-Report.pdf
- ESET WeLiveSecurity: https://www.welivesecurity.com/en/eset-research/eset-threat-report-h2-2024/
- ESET Web Assets: https://web-assets.esetstatic.com/wls/en/papers/threat-reports/eset-threat-report-h22024.pdf
