Trong kỷ nguyên số, các công cụ phát hiện nội dung được tạo bởi Trí tuệ Nhân tạo (AI detection tools) đã trở thành trợ thủ đắc lực cho nhiều tổ chức, đặc biệt là trong giáo dục và xuất bản nội dung. Tuy nhiên, một vấn đề đáng lo ngại đang ngày càng phổ biến: những công cụ này thường xuyên gắn cờ nhầm các tác phẩm do chính con người viết ra. Sự nhầm lẫn này không chỉ gây khó khăn cho học sinh, sinh viên mà còn ảnh hưởng đến uy tín của những người làm nội dung chuyên nghiệp.
Vậy, nếu bạn đang băn khoăn tại sao bài viết tâm huyết của mình lại liên tục bị các phần mềm kiểm tra AI “tố cáo”, hoặc cảm thấy hoang mang khi sản phẩm sáng tạo của mình bị đánh giá thấp chỉ vì một thuật toán, thì đây chính là lúc để tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục. Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những lý do đằng sau các “false positive” (kết quả dương tính giả) phổ biến này và tìm ra giải pháp để bảo vệ sự nguyên bản trong từng con chữ của bạn.
1. Ngữ Pháp Quá Chuẩn Xác và Cấu Trúc Câu Đơn Điệu
Một trong những lý do hàng đầu khiến các công cụ phát hiện AI nhận diện sai nội dung là độ hoàn hảo trong ngữ pháp và việc sử dụng các cấu trúc câu chuẩn, phổ biến. Về lý thuyết, AI được lập trình để tạo ra văn bản không mắc lỗi ngữ pháp, trong khi ngay cả những tác giả giỏi nhất cũng có thể mắc lỗi nhỏ khi viết. Do đó, nếu bài viết của bạn không có bất kỳ sai sót ngữ pháp nào và thiếu đi những nét “ngẫu hứng” hoặc rủi ro về phong cách, nó có thể bị xem là thiếu dấu ấn cá nhân và kích hoạt cờ đỏ từ phần mềm kiểm tra AI.
Để minh họa, hãy xem xét một đoạn văn được tạo bởi ChatGPT dựa trên bài viết gốc và được đưa vào GPTZero, một công cụ phát hiện AI phổ biến. Kết quả cho thấy bài viết này bị gắn cờ với xác suất 100% là do AI tạo ra.
Kết quả GPTZero hiển thị đoạn văn được tạo bởi AI là 100%
Tuy nhiên, chỉ cần thay đổi một vài chi tiết nhỏ như xóa bỏ vài dấu phẩy, thêm một lỗi chính tả và chỉnh sửa đôi chút về văn phong, điểm số của GPTZero đã giảm đáng kể xuống 81%. Điều này cho thấy sự nhạy cảm của các công cụ này với những khác biệt nhỏ nhất trong văn bản.
GPTZero hiển thị đoạn văn sau chỉnh sửa là 81% do AI tạo ra
2. Sử Dụng Các Từ Ngữ Phổ Biến Mà AI Thường Dùng
Khi đọc một đoạn văn, nhiều người trong chúng ta đã hình thành cảm giác trực quan về việc liệu nó có phải do AI viết hay không, thường thông qua việc nhận diện các đoạn văn “rườm rà” và những từ ngữ mà AI thường xuyên sử dụng. Các từ như “delve” (đi sâu vào), “highlight” (nhấn mạnh), “underscore” (gạch dưới), “pose” (đặt ra), “the world of” (thế giới của), “strive” (nỗ lực), và vô số từ/cụm từ khác thường được AI ưa chuộng. Điều này trở nên rõ ràng hơn khi từ “delve” có sự gia tăng đột biến trong các bài nghiên cứu học thuật vào năm 2023, trùng khớp với thời điểm ChatGPT ra mắt.
Tiếp tục với ví dụ văn bản đã dùng ở phần trước, nếu chỉ thực hiện vài thay đổi nhỏ đối với những đoạn văn có “cờ đỏ AI” lớn nhất, điểm số GPTZero đã giảm sâu hơn nữa, xuống còn 49%. Đây là mức điểm được coi là “do con người tạo ra”, mặc dù vẫn có thể chưa thoát khỏi sự soi xét kỹ lưỡng trong môi trường học thuật. Rõ ràng, các công cụ kiểm tra AI có thể dễ dàng bị đánh lừa chỉ với một vài chỉnh sửa nhỏ, điều này một lần nữa khẳng định tính kém hiệu quả của chúng.
GPTZero đánh giá đoạn văn là do con người viết với 49% khả năng là AI
Đáng chú ý, những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai thường có xu hướng bị gắn cờ nhầm nhiều hơn trên các công cụ kiểm tra AI. Điều này một phần là do các công ty AI thường thuê ngoài việc chú thích dữ liệu (data annotation) cho các quốc gia nơi tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai phổ biến. Do đó, một số từ ngữ mà chúng ta liên hệ với văn phong AI, chẳng hạn như “delve”, có thể là kết quả của việc chú thích dữ liệu được thực hiện bởi những người nói tiếng Anh thứ hai, những người thường xuyên sử dụng các từ này trong vốn từ vựng của họ. Hơn nữa, những người nói tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai thường hiểu và nắm vững các quy tắc ngữ pháp tốt hơn những người bản xứ (thường tiếp cận ngôn ngữ một cách trực quan hơn). Kết quả là, họ có thể gặp phải rủi ro kép với các kết quả dương tính giả trên công cụ kiểm tra AI do ngữ pháp chuẩn xác và lựa chọn từ vựng cụ thể của mình.
3. Phụ Thuộc Quá Mức Vào Công Cụ Hỗ Trợ Viết AI
Hai vấn đề nêu trên có thể xuất hiện ngay cả khi bạn không sử dụng một công cụ AI tạo sinh (generative AI tool) hoàn toàn. Nếu bạn cố gắng viết một tác phẩm nguyên bản và sử dụng các công cụ hỗ trợ viết như Grammarly, bài viết của bạn cũng có khả năng cao bị gắn cờ là do AI viết. Đây là một lĩnh vực khá “mập mờ” trong học thuật, vì các công cụ này về cơ bản là trợ lý AI tạo sinh, và sinh viên thường sử dụng chúng để thay thế việc học hỏi hơn là một công cụ hỗ trợ bổ sung hữu ích.
Trong kinh nghiệm thực tế, những người quá phụ thuộc vào Grammarly để sửa chữa lỗi viết của mình thường là những người lo sợ nhất về các công cụ kiểm tra AI khi nộp bài. Khi một tỷ lệ đáng kể văn bản của bạn được viết lại theo gợi ý của trợ lý AI, một phần lớn bài viết của bạn thực sự là do AI tạo ra. Do đó, khi sử dụng các công cụ như Grammarly, hãy cẩn trọng nếu bạn quá phụ thuộc vào chúng và hãy xem các gợi ý của Grammarly như cơ hội để học hỏi hơn là chấp nhận chúng một cách vô thức.
4. Sao Chép Trực Tiếp Nội Dung Từ ChatGPT: “True Positive” Không Phải “False Positive”
Cuối cùng và hiển nhiên nhất, nếu bạn thực sự sử dụng ChatGPT và không chỉnh sửa gì đáng kể đầu ra của nó, các công cụ kiểm tra AI gần như chắc chắn sẽ gắn cờ bạn; đây không phải là một “false positive” mà là một “true positive” (kết quả dương tính thật). Tuy nhiên, ngay cả khi bạn thực sự nỗ lực viết một tác phẩm hoàn toàn nguyên bản, không có sự hỗ trợ, ngữ pháp hoàn hảo và một số lựa chọn từ vựng, cách diễn đạt cụ thể vẫn có thể khiến bạn gặp phải cờ đỏ sai lầm.
Kết Luận
Các công cụ phát hiện AI đang ngày càng trở nên phổ biến, nhưng chúng vẫn còn nhiều hạn chế và có thể dễ dàng gắn cờ nhầm nội dung do con người tạo ra. Từ ngữ pháp quá hoàn hảo, việc sử dụng những từ ngữ mà AI thường xuyên sử dụng, cho đến sự phụ thuộc quá mức vào các công cụ hỗ trợ viết như Grammarly, tất cả đều có thể là nguyên nhân khiến bài viết của bạn bị hiểu lầm là sản phẩm của trí tuệ nhân tạo.
Để giảm thiểu rủi ro này, hãy cố gắng duy trì một văn phong tự nhiên, có những biến tấu nhỏ trong cấu trúc câu và từ ngữ, cũng như sử dụng các công cụ hỗ trợ viết một cách có chọn lọc và chủ động học hỏi từ chúng thay vì chỉ chấp nhận mọi gợi ý. Điều quan trọng nhất là hãy luôn giữ vững chất lượng và tính nguyên bản trong từng tác phẩm của mình.
Bạn đã từng gặp phải tình huống bài viết của mình bị công cụ phát hiện AI gắn cờ sai chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và những bí quyết của bạn trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng thuthuatmeohay.com cùng tham khảo!
