Trong những ngày đầu mới làm quen với nhiếp ảnh, việc chụp ảnh mà không cân nhắc về bố cục có thể vẫn mang lại những bức hình “tạm được”. Tuy nhiên, nếu bạn không biết cách sắp xếp bố cục hợp lý, bạn đang bỏ lỡ cơ hội tạo ra những tác phẩm nghệ thuật thực sự ấn tượng và chuyên nghiệp hơn. Hiểu rõ các nguyên tắc bố cục khác nhau và cách áp dụng chúng là chìa khóa để nâng cao kỹ năng chụp ảnh, đặc biệt khi bạn chỉ sử dụng chiếc smartphone thân thuộc của mình. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá 9 kỹ thuật bố cục ảnh smartphone thiết yếu, biến những khoảnh khắc đời thường thành những bức ảnh đầy tính nghệ thuật.
1. Đường Dẫn (Leading Lines)
Đường dẫn (Leading lines) là một trong những kỹ thuật bố cục ảnh đầu tiên mà các nhiếp ảnh gia học được, và điều này hoàn toàn có lý do. Đây là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để thu hút ánh mắt người xem đến một điểm thú vị trong bức ảnh. Các con đường, dòng sông, thung lũng hay hàng rào đều là những lựa chọn tuyệt vời để tạo nên những đường dẫn tự nhiên.
Kỹ thuật đường dẫn đặc biệt xuất sắc trong thể loại chụp ảnh phong cảnh, nhất là ở những vùng núi non hùng vĩ. Tuy nhiên, chúng cũng hoạt động hiệu quả trong môi trường đô thị. Các thành phố lớn như New York là ví dụ điển hình, khi luôn có điều gì đó thú vị ở cuối con phố có thể dùng làm điểm kết thúc cho đường dẫn của bạn.
Đường ray xe lửa dài tạo thành đường dẫn tự nhiên, hướng mắt người xem vào xa xăm trong bố cục ảnh.
Bạn có thể tự do lựa chọn điểm nhấn cho đường dẫn của mình. Mặt trời mọc hoặc lặn là một lựa chọn tuyệt vời, nhưng bạn cũng có thể chọn những người đang hoạt động để làm chủ thể chính.
2. Đối Xứng (Symmetry)
Sự đối xứng là một trong nhiều cách để biến những ngày mưa thành cơ hội vàng cho nhiếp ảnh smartphone. Điều kiện thời tiết này rất lý tưởng để chụp ảnh phản chiếu trong vũng nước, tạo ra những bức ảnh đối xứng độc đáo và đầy ấn tượng.
Mặt hồ phản chiếu bầu trời và cây cối, tạo nên bức ảnh đối xứng hoàn hảo, nhấn mạnh kỹ thuật bố cục đối xứng.
Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải có một ngày mưa để chụp được những bức ảnh đối xứng xuất sắc. Một số công trình kiến trúc được thiết kế với tính đối xứng cao, đặc biệt là những tòa nhà có hình tam giác hoặc hình học rõ ràng, sẽ giúp bạn dễ dàng thực hiện kỹ thuật này. Hơn nữa, bạn có thể tận dụng hình ảnh phản chiếu trên mặt hồ, sông hoặc các mặt nước khác để tạo ra sự đối xứng hoàn hảo.
Hãy sử dụng lưới hỗ trợ trên ứng dụng camera của điện thoại để căn chỉnh bố cục ảnh một cách chính xác. Đảm bảo rằng cả hai phía của bức ảnh chiếm một lượng không gian tương đương nhau để đạt được hiệu ứng đối xứng mong muốn.
3. Tập Trung Vào Một Chủ Thể (Focus on One Subject)
Sự chủ đích là một trong những khía cạnh quan trọng nhất để tạo nên một bức ảnh thú vị, và cách tốt nhất để đạt được điều này là tập trung vào một chủ thể duy nhất. Hãy sử dụng phần còn lại của khung cảnh làm “phông nền” để kể câu chuyện của bạn một cách hiệu quả hơn, nhưng luôn đặt trọng tâm vào một yếu tố chính.
Chủ thể chính của bạn có thể là bất cứ thứ gì. Các bức chân dung con người luôn là lựa chọn hiệu quả, và nếu bạn đang chụp ảnh đường phố bằng smartphone, bạn có thể chọn một vật thể như chiếc ô hay chiếc xe đạp làm điểm nhấn.
Bức chân dung một người bên bờ kênh, thể hiện sự tập trung vào chủ thể duy nhất trong bức ảnh, một kỹ thuật bố cục hiệu quả.
Việc lên kế hoạch trước cho buổi chụp ảnh sẽ giúp bạn xác định được chủ thể chính nên là gì. Tuy nhiên, bạn cũng có thể dành thời gian quan sát môi trường xung quanh trước khi chọn ra một điều gì đó thú vị để tập trung vào.
4. Sử Dụng Người và Vật Thể để Tạo Tỷ Lệ (Use People and Objects for Scale)
Khi chụp ảnh phong cảnh hoặc các địa điểm rộng lớn khác, hãy cân nhắc thể hiện sự hùng vĩ của những nơi này bằng cách tạo ra yếu tố tỷ lệ. Ví dụ, bạn có thể sử dụng một người trong khung cảnh khi chụp ảnh một ngọn núi. Thay vì chụp chân dung, hãy làm cho họ trông nhỏ bé hơn bằng cách phóng to hoặc đứng xa hơn để làm nổi bật quy mô của khung cảnh.
Những người nhỏ bé bước lên cầu thang đá bên triền núi hùng vĩ, minh họa cách sử dụng con người để tạo tỷ lệ cho cảnh quan.
Động vật cũng có thể là một cách tuyệt vời để thể hiện tỷ lệ của một khung cảnh. Thay vì sử dụng chế độ Chân dung (Portrait Mode), bạn nên sử dụng cài đặt chụp ảnh chính của smartphone. Làm như vậy sẽ giúp bạn lấy nét được nhiều chi tiết hơn trong khung cảnh, làm nổi bật hơn nữa quy mô của bức ảnh.
5. Quy Tắc Một Phần Ba (Rule of Thirds)
Quy tắc một phần ba là một nguyên tắc bố cục kinh điển khác trong nhiếp ảnh. Như tên gọi, bạn sẽ chia bức ảnh của mình thành ba phần bằng nhau theo cả chiều ngang và chiều dọc, tạo ra một lưới gồm chín ô vuông. Mỗi vùng nên kể một câu chuyện độc đáo nhưng vẫn hỗ trợ thông điệp tổng thể mà bạn muốn truyền tải.
Bạn có thể áp dụng quy tắc một phần ba trong mọi loại tình huống, chẳng hạn như ảnh phong cảnh, chân dung và ảnh đường phố. Nó hoạt động tốt cả trong nhiếp ảnh đen trắng lẫn ảnh màu. Bạn có thể chia ảnh từ trái sang phải hoặc từ trên xuống dưới; đó là lựa chọn của bạn.
Một con đường với các tòa nhà bên cạnh, áp dụng quy tắc một phần ba để chia bố cục ảnh thành các phần cân đối.
Hãy bật lưới camera trên điện thoại của bạn để căn chỉnh ảnh chính xác hơn. Mặc dù đơn giản để thực hiện, bạn có thể cần thực hành nhiều trước khi thực sự có thể đặt các chủ thể thú vị vào đúng vị trí trong ảnh.
6. Bóng Đổ và Nền Tương Phản Cao (High-Contrast Shadows and Background)
Mặc dù dễ dàng lạm dụng độ tương phản trong ảnh, nhưng bóng đổ và hậu cảnh có độ tương phản cao có thể mang lại hiệu quả tuyệt vời nếu bạn khéo léo. Bạn có thể kiểm soát độ tương phản này thông qua ánh sáng bên ngoài hoặc bằng phần mềm hậu kỳ.
Nếu bạn định chụp ảnh theo phong cách này, bạn nên ra ngoài vào khoảng bình minh hoặc hoàng hôn. Hoặc, bạn có thể chụp ảnh vào giữa ngày. Tuy nhiên, bạn cần biết cách tận dụng ánh sáng mạnh để nó phục vụ cho mục đích của bạn, chứ không phải chống lại bạn.
Bức ảnh thành phố và kênh đào chụp bằng smartphone, nổi bật với bóng đổ sắc nét và độ tương phản cao, tạo hiệu ứng thị giác mạnh mẽ.
Bạn có thể tăng cường độ tương phản bằng cách điều chỉnh thanh trượt Shadows và Contrast sau này. Bất kỳ ứng dụng chỉnh sửa ảnh nào, kể cả ứng dụng gốc trên smartphone của bạn, đều hoạt động tốt.
7. Đặt Chủ Thể Chính Giữa Bức Ảnh (Putting Your Subject in the Middle of the Picture)
Nhiều người cho rằng bạn không nên đặt chủ thể vào giữa bức ảnh, nhưng tôi không hoàn toàn đồng ý. Trong nhiều trường hợp, việc này có thể làm cho bức ảnh của bạn trông thú vị hơn. Tuy nhiên, điều cốt yếu là đảm bảo chủ thể hòa hợp với khung cảnh chứ không làm mất đi tổng thể.
Chiếc thuyền nhỏ nằm chính giữa khung hình, thu hút mọi ánh nhìn trong bức ảnh về bến cảng, một cách bố cục tập trung chủ thể.
Việc đặt chủ thể chính vào giữa bức ảnh có thể hoạt động tốt như một phần của quy tắc một phần ba, hoặc đơn giản là một cách dễ dàng để tạo điểm nhấn thị giác. Hãy đảm bảo người xem có thể dễ dàng hiểu được những gì đang diễn ra; ví dụ, bạn có thể cần nâng camera lên một chút để có góc nhìn tốt hơn.
8. Chụp Từ Trên Cao (Photographing From Above)
Chụp ảnh các đường chân trời và các cảnh quan khác từ trên cao thường tốt hơn với máy ảnh DSLR hoặc máy ảnh mirrorless, nhưng bạn vẫn có thể đạt được kết quả tuyệt vời với smartphone của mình. Bạn chỉ cần hiểu rõ các giới hạn của smartphone. Mặc dù không tốt cho việc phóng to, bạn có thể có được những bức ảnh góc rộng đẹp mắt.
Toàn cảnh đường chân trời đô thị nhìn từ trên cao, được chụp bằng smartphone, thể hiện góc nhìn độc đáo của kỹ thuật chụp ảnh từ trên cao.
Khung cảnh cũng cần phải thú vị, và bạn nên chọn một điểm để tập trung vào. Ví dụ, một tòa nhà cụ thể có thể nổi bật.
Chụp ảnh từ trên cao cũng có thể bao gồm việc hướng máy ảnh xuống một vật thể nào đó trên đường phố hoặc dưới tầm hông. Ví dụ, nếu bạn là một nhiếp ảnh gia, bạn có thể cầm máy ảnh trong tay và chụp một bức ảnh bằng smartphone của mình.
9. Đường Chéo (Diagonal Lines)
Các đường chéo như cầu thang thường ít được chụp hơn so với đường dẫn, nhưng chúng vẫn rất đáng để bạn cân nhắc. Khi kết hợp với ánh sáng, bạn có thể đạt được những kết quả tuyệt vời.
Đường chéo có thể làm cho bức ảnh của bạn trông đa chiều hơn so với đường dẫn. Việc làm chủ kỹ thuật này khó hơn đáng kể so với các loại bố cục khác, và bạn sẽ cần luyện tập nhiều hơn.
Ngoài cầu thang, hãy tìm kiếm các đường chéo trong đường sá, các tòa nhà, và thậm chí cả các họa tiết trên cỏ.
Học cách bố cục hình ảnh trên smartphone là yếu tố then chốt để trở thành một nhiếp ảnh gia giỏi hơn. Theo thời gian, bạn sẽ nâng tầm những bức ảnh của mình từ “tốt” lên “tuyệt vời” và tìm thấy điều gì thú vị nhất đối với bạn. Hơn nữa, những kỹ năng này có thể áp dụng linh hoạt cho cả quay video và các lĩnh vực thị giác khác. Hãy bắt đầu thực hành ngay hôm nay và chia sẻ những tác phẩm ấn tượng của bạn với cộng đồng!
