Trong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, điện thoại di động đã trở thành vật bất ly thân, kết nối chúng ta với thế giới. Tuy nhiên, cùng với sự tiện lợi ấy là những mối đe dọa tiềm ẩn, đặc biệt là từ các cuộc gọi lừa đảo. Dù các thiết bị di động ngày càng thông minh hơn trong việc nhận diện và cảnh báo các số điện thoại đáng ngờ, nhưng chúng vẫn chưa thể hoàn hảo. Nắm vững các dấu hiệu và thủ đoạn của kẻ gian là chìa khóa để bạn tự bảo vệ mình khỏi những rủi ro không đáng có. Bài viết này từ Thuthuatmeohay.com sẽ trang bị cho bạn kiến thức cần thiết để nhận diện và phòng tránh các cuộc gọi lừa đảo một cách hiệu quả nhất.
Cách Nhận Biết Số Điện Thoại Lừa Đảo Trước Khi Nhấc Máy
Việc cảnh giác ngay từ đầu là biện pháp phòng ngừa tốt nhất. Có một số dấu hiệu rõ ràng mà bạn có thể dựa vào để xác định liệu một cuộc gọi có phải là lừa đảo hay không, ngay cả trước khi bạn nhấc máy.
Cảnh báo “Scam Likely” hoặc “Spam” từ Điện Thoại
Nhiều mẫu smartphone hiện đại, bao gồm cả iPhone và các thiết bị Google Pixel, đã tích hợp tính năng nhận diện cuộc gọi lừa đảo tiềm năng. Khi một số điện thoại được hệ thống xác định là có khả năng liên quan đến hoạt động lừa đảo, điện thoại của bạn có thể hiển thị cảnh báo như “Scam Likely”, “Spam”, hoặc “Cuộc gọi rác tiềm năng”. Đây là một trong những dấu hiệu dễ nhận biết và đáng tin cậy nhất.
Điện thoại Google Phone hiển thị cảnh báo cuộc gọi lừa đảo đã phát hiện.
Mặc dù tính năng này ngày càng được cải thiện, nhưng khả năng nhận diện có thể khác nhau tùy thuộc vào thiết bị và khu vực địa lý, ngôn ngữ bạn đang sử dụng. Trong những trường hợp này, hành động tốt nhất là không trả lời cuộc gọi và ngay lập tức chặn số đó để tránh bị làm phiền trong tương lai.
Cảnh Giác Với Một Số Mã Vùng Quốc Tế Lạ
Nếu điện thoại của bạn không có tính năng cảnh báo tự động, bạn có thể dựa vào các mã vùng để nhận diện các cuộc gọi lừa đảo. Một số mã vùng phổ biến thường được kẻ lừa đảo sử dụng để thực hiện các cuộc gọi quốc tế nhằm trục lợi, chẳng hạn như 809, 506, 242, và 404. Đây thường là các mã vùng của các quốc gia nhỏ hoặc vùng lãnh thổ mà kẻ gian lợi dụng để thu phí cuộc gọi quốc tế cao khi bạn gọi lại, hoặc để thực hiện các hành vi lừa đảo khác.
Ngoài ra, hiện tượng “Neighbor Spoofing” (giả mạo số điện thoại gần giống) cũng là một dấu hiệu của cuộc gọi lừa đảo tiềm năng. Đây là khi kẻ gian sử dụng một số điện thoại có các chữ số đầu tương tự với số của bạn để tạo cảm giác quen thuộc, khiến bạn dễ nhấc máy hơn. Với các cuộc gọi từ mã vùng lạ hoặc có dấu hiệu giả mạo, lời khuyên là bạn không nên trả lời. Nếu có người quen cần liên lạc, họ sẽ để lại tin nhắn thoại hoặc liên hệ qua kênh khác.
Kiểm Tra Thông Tin Trên Mạng Xã Hội
Mạng xã hội, bên cạnh những mặt trái, cũng là một công cụ hữu ích để cộng đồng cảnh báo về các mối đe dọa, bao gồm cả lừa đảo. Nếu bạn không chắc chắn về một số điện thoại gọi đến, hãy thử tìm kiếm số đó trên các nền tảng như X (Twitter) hoặc Facebook.
Bạn có thể nhập trực tiếp số điện thoại vào thanh tìm kiếm hoặc gõ thêm cụm từ “[số điện thoại] lừa đảo” để có kết quả chính xác hơn. Nhiều người dùng hoặc các tổ chức cảnh báo lừa đảo thường chia sẻ thông tin về các số điện thoại lừa đảo đã biết. Bạn cũng có thể theo dõi các tài khoản hoặc nhóm cộng đồng chuyên cảnh báo về các vụ lừa đảo, ví dụ như “Friends Against Scams” (bạn có thể tìm kiếm các nhóm tương tự tại Việt Nam).
Sử Dụng Ứng Dụng và Website Tra Cứu Số Điện Thoại
Một phương pháp hiệu quả khác để xác định nguồn gốc cuộc gọi là sử dụng các website hoặc ứng dụng tra cứu số điện thoại ngược (reverse phone lookup). Bạn có thể ghi lại số điện thoại khi nó đang gọi hoặc tra cứu sau khi cuộc gọi kết thúc.
Màn hình ứng dụng Truecaller trên Android hiển thị nhật ký cuộc gọi.
Các ứng dụng phổ biến như Truecaller có cơ sở dữ liệu lớn về các số điện thoại, bao gồm cả số spam và lừa đảo được cộng đồng báo cáo. Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể tra cứu được thông tin chi tiết về các số lừa đảo (vì chúng thường không được liệt kê công khai), nhưng đây vẫn là một bước đáng thử để có thêm thông tin.
5 Dấu Hiệu Nhận Biết Cuộc Gọi Lừa Đảo Khi Bạn Đã Nhấc Máy
Đôi khi, các cuộc gọi lừa đảo có thể vượt qua các lớp bảo vệ ban đầu và bạn vô tình nhấc máy. Tuy nhiên, vẫn có những “lá cờ đỏ” rõ ràng mà bạn có thể nhận ra trong quá trình nói chuyện để xác định ý đồ của kẻ lừa đảo.
1. Yêu Cầu Thông Tin Cá Nhân Nhạy Cảm
Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của một cuộc gọi lừa đảo. Các tổ chức hợp pháp hoặc bộ phận hỗ trợ khách hàng sẽ không bao giờ yêu cầu bạn cung cấp các thông tin nhạy cảm như mật khẩu tài khoản, mã OTP, số thẻ tín dụng đầy đủ, địa chỉ nhà chi tiết hoặc ngày sinh của bạn cho một người lạ qua điện thoại. Họ có thể yêu cầu xác minh một số thông tin bảo mật đã được bạn cài đặt trước, nhưng tuyệt đối không phải mật khẩu.
Người phụ nữ trả lời cuộc gọi điện thoại thông minh với cảnh báo lừa đảo.
Hãy nhớ rằng, nếu bạn không chủ động gọi đến bộ phận hỗ trợ kỹ thuật hoặc dịch vụ khách hàng của một công ty, khả năng cao là cuộc gọi đến tự nhận là đại diện của công ty đó là lừa đảo. Kẻ gian thường giả mạo là nhân viên hỗ trợ để lừa bạn tiết lộ thông tin.
2. Thái Độ Thô Lỗ Hoặc Hung Hăng Khi Bạn Chất Vấn
Kẻ lừa đảo không quan tâm đến lợi ích của bạn. Nếu bạn bắt đầu đặt câu hỏi, tỏ ra nghi ngờ hoặc không hợp tác, một số kẻ gian sẽ trở nên cáu kỉnh, thô lỗ, hoặc thậm chí là la hét. Thái độ hung hăng, thiếu chuyên nghiệp này là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy họ không phải là người thật và đang cố gắng thao túng bạn.
Trong tình huống này, cách tốt nhất là lập tức kết thúc cuộc gọi và chặn số điện thoại đó. Bạn không thể lý lẽ với những kẻ này. Nếu kẻ gọi điện đang mạo danh một công ty hoặc tổ chức nào đó, hãy cân nhắc thông báo cho công ty/tổ chức đó để họ có biện pháp xử lý.
3. Đe Dọa Pháp Lý
Một chiêu trò phổ biến khác của kẻ lừa đảo là sử dụng các mối đe dọa pháp lý để gây áp lực và buộc bạn phải làm theo yêu cầu của chúng. Ví dụ, kẻ gian có thể nói rằng bạn nợ tiền, có liên quan đến một vụ kiện tụng, hoặc sẽ bị báo cảnh sát nếu không hợp tác.
Những lời đe dọa này có thể được đưa ra một cách không quá hung hăng, khiến việc nhận diện trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng các cơ quan chức năng hoặc tổ chức hợp pháp sẽ không bao giờ giải quyết các vấn đề nghiêm trọng như kiện tụng hay nợ nần qua một cuộc gọi điện thoại bất ngờ và yêu cầu thông tin cá nhân hay chuyển tiền ngay lập tức. Nếu có bất kỳ lo ngại nào, hãy tự mình liên hệ trực tiếp với cơ quan hoặc tổ chức có thẩm quyền để xác minh thông tin.
4. Các Chương Trình Khuyến Mãi Hoặc Giải Thưởng Giả Mạo
Tin tốt đến quá bất ngờ thường là tin xấu. Nếu bạn nhận được một cuộc gọi thông báo rằng bạn đã trúng xổ số, một giải thưởng lớn, hoặc nhận được một khuyến mãi “khủng” mà bạn chưa từng tham gia hoặc đăng ký, hãy cảnh giác. Khả năng cao đây là một cuộc gọi lừa đảo.
Người đang chấp nhận cuộc gọi từ số không xác định trên điện thoại thông minh.
Kẻ lừa đảo thường dùng những lời hứa hẹn hấp dẫn để dụ dỗ nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển một khoản phí “thủ tục”. Bạn luôn có thể xác minh tính xác thực của bất kỳ chương trình khuyến mãi nào bằng cách truy cập trang web chính thức hoặc liên hệ trực tiếp với nhà cung cấp dịch vụ/sản phẩm. Kẻ gian thậm chí có thể tùy chỉnh các chương trình khuyến mãi giả mạo dựa trên thông tin chúng thu thập được từ hồ sơ mạng xã hội của bạn, vì vậy hãy luôn nâng cao bảo mật thông tin cá nhân trực tuyến.
5. Thông Tin Cung Cấp Mơ Hồ, Không Rõ Ràng
Nếu người gọi không cung cấp đủ thông tin chi tiết hoặc cố tình trả lời loanh quanh khi bạn hỏi về mục đích cuộc gọi, đó là một dấu hiệu đáng ngờ. Ví dụ, nếu họ nói bạn “đã trúng thưởng” nhưng không nói rõ cuộc thi nào, giải thưởng là gì, hoặc cách thức nhận thưởng ra sao, thì đó là một dấu hiệu cảnh báo. Tương tự, nếu họ cáo buộc bạn có “vấn đề pháp lý” nhưng không giải thích cụ thể vụ việc, hãy cúp máy.
Một cuộc gọi hợp pháp luôn đi kèm với thông tin rõ ràng, minh bạch và sẵn sàng cung cấp thêm chi tiết khi bạn yêu cầu. Hãy luôn cảnh giác với những cuộc gọi có nội dung mơ hồ và chia sẻ những kinh nghiệm này với người thân, bạn bè để mọi người cùng phòng tránh.
Các cuộc gọi lừa đảo luôn là mối đe dọa thường trực, và dù điện thoại của chúng ta ngày càng thông minh hơn trong việc nhận diện chúng, sự cảnh giác của người dùng vẫn là yếu tố quan trọng nhất. Hiểu rõ các mã vùng thường được kẻ lừa đảo sử dụng, biết cách xác minh thông tin và nhận diện các dấu hiệu đáng ngờ trong cuộc hội thoại là chìa khóa để bảo vệ bản thân. Hãy luôn nâng cao cảnh giác, kiểm tra thông tin kỹ lưỡng và chia sẻ những kiến thức này để cùng xây dựng một cộng đồng an toàn hơn trên không gian số. Đừng quên ghé thăm Thuthuatmeohay.com để cập nhật thêm nhiều kiến thức công nghệ hữu ích và bảo mật khác!
