Trong kỷ nguyên số hiện nay, khi trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển vượt bậc, việc phân biệt đâu là nội dung thật và đâu là nội dung do AI tạo ra trên mạng xã hội đã trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Từ hình ảnh, video đến văn bản, AI có khả năng tạo ra những sản phẩm chân thực đến mức đáng kinh ngạc, khiến người dùng dễ dàng bị lừa hoặc tiếp nhận thông tin sai lệch. Với vai trò là chuyên gia tại thuthuatmeohay.com, chúng tôi hiểu rõ thách thức này và mong muốn trang bị cho bạn những kiến thức cần thiết để tự tin lướt web. Dù bạn không phải là một chuyên gia kỹ thuật, chỉ với vài thủ thuật đơn giản dưới đây, bạn vẫn có thể nâng cao khả năng nhận diện nội dung AI, bảo vệ mình khỏi những thông tin giả mạo và định hình trải nghiệm trực tuyến theo ý muốn.
1. Dấu hiệu AI được đánh dấu bởi nền tảng
Một trong những cách dễ nhất để kiểm tra xem nội dung có phải do AI tạo ra hay không là tìm kiếm các dấu hiệu nhận biết AI mà chính nền tảng cung cấp. Nhiều ứng dụng mạng xã hội lớn như Instagram đã tích hợp công cụ cho phép người dùng nhanh chóng biết liệu một bài đăng có được tạo bằng phần mềm AI hay không. Đây là một bước tiến quan trọng giúp tăng cường tính minh bạch của nội dung số.
Nếu bạn phát hiện một bức ảnh được tạo bằng AI và không muốn thấy nội dung tương tự, hãy sử dụng tính năng “Không quan tâm” (Not Interested) hoặc tương tự. Việc này không chỉ giúp bạn lọc bớt nội dung không mong muốn mà còn huấn luyện thuật toán của nền tảng chỉ hiển thị những gì bạn thực sự muốn xem. Tuy nhiên, mẹo này không phải lúc nào cũng tối ưu. Đôi khi, các công cụ phát hiện nội dung AI có thể không hoạt động chính xác; chẳng hạn, các tính năng chỉnh sửa ảnh nâng cao như “Generative Fill” trong Photoshop cũng có thể khiến hình ảnh bị đánh dấu là AI. Vì vậy, chúng tôi khuyến nghị bạn nên kết hợp phương pháp này với ít nhất một mẹo khác để có kết quả chính xác hơn.
2. Sử dụng công cụ tìm kiếm hình ảnh ngược (Reverse Image Lookup)
Tìm kiếm hình ảnh ngược là một phương pháp tuyệt vời không chỉ để kiểm tra liệu một hồ sơ có phải là giả mạo hay không, mà còn để xác định liệu nội dung (đặc biệt là hình ảnh) có được tạo ra bằng AI hay không. Điều thú vị là chính các công cụ AI như ChatGPT cũng rất hiệu quả trong việc đánh giá liệu một thứ gì đó có được tạo ra bởi AI hay không.
Khi sử dụng ChatGPT, bạn có thể áp dụng các mô hình tiên tiến như GPT-4o để có được khả năng suy luận mạnh mẽ hơn. Công cụ này thường mất khoảng 3-5 phút để phân tích thông tin bạn cung cấp và đưa ra kết luận. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, độ chính xác của nó thường khá cao.
Một điểm đáng lưu ý là nhiều người đăng tải hình ảnh do AI tạo lên mạng xã hội thường không loại bỏ metadata (dữ liệu siêu dữ liệu) của chúng. Khi bạn tải xuống hình ảnh hoặc video, đôi khi bạn có thể nhận biết chúng là AI thông qua tên file hoặc thông tin metadata. Ngoài ChatGPT, bạn cũng có thể sử dụng nhiều công cụ tìm kiếm hình ảnh ngược khác có sẵn trên các thiết bị di động để kiểm tra.
3. Tự thử nghiệm với các công cụ AI
Nội dung văn bản do AI tạo ra trên mạng xã hội đôi khi khó nhận biết hơn hình ảnh, nhưng vẫn có cách để phát hiện. Một trong những phương pháp đơn giản nhất để xác định liệu một trạng thái Facebook, tweet hay chú thích Instagram có phải do AI tạo ra hay không là tự mình thử nghiệm với các công cụ AI.
Nhiều chú thích được tạo ra bằng các câu lệnh (prompt) cơ bản, do đó việc kiểm tra này khá đơn giản. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu phần mềm AI một câu lệnh như:
“Hãy tạo một chú thích Instagram cho album ảnh về một bãi biển Tây Ban Nha.”
Kết quả nhận được có thể sẽ tương tự với những gì bạn thấy trên mạng xã hội, dù không hoàn toàn giống hệt.
Giao diện công cụ AI đang tạo chú thích Instagram cho bài đăng về bãi biển Tây Ban Nha, minh họa cách AI tạo nội dung văn bản trên mạng xã hội.
Chúng tôi không có vấn đề gì với việc sử dụng AI để tạo chú thích nếu chúng chủ yếu hướng người dùng đến một hành động cụ thể (CTA) như nhấp vào liên kết. Thực tế, việc tận dụng AI cho những tác vụ như vậy là một ý tưởng thông minh. Tuy nhiên, việc sử dụng AI cho các câu chuyện cá nhân, đòi hỏi cảm xúc và trải nghiệm thực tế, lại là một vấn đề khác cần được cân nhắc.
4. Hình ảnh trông giống đồ họa trò chơi điện tử
Với nhiều năm kinh nghiệm thử nghiệm các phần mềm AI, đặc biệt là trong lĩnh vực tạo hình ảnh, chúng tôi có thể dễ dàng nhận ra các bức ảnh do AI tạo ra, ngay cả với những công cụ có khả năng tạo hình ảnh siêu thực nhất.
Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của một bài đăng mạng xã hội do AI tạo ra là hình ảnh của nó trông giống đồ họa từ trò chơi điện tử hơn là ảnh chụp thực tế. Chúng tôi đã thấy nhiều người cố gắng khẳng định rằng những bức ảnh du lịch về các địa điểm là thật, trong khi rõ ràng đối với chúng tôi chúng không phải. Ngay cả khi chưa từng đến những địa điểm đó, chúng tôi vẫn có thể nhận ra sự khác biệt.
Việc đánh giá kỹ lưỡng các bức ảnh theo cách này có thể áp dụng cho mọi thể loại. Mặc dù các công cụ như GPT-4o và Midjourney đã có những cải tiến đáng kể trong những năm gần đây, bạn vẫn có thể nhận thấy các điểm bất thường.
5. Hình ảnh/video quá chân thực đến đáng sợ
Một số công cụ AI có thể tạo ra hình ảnh và video chân thực đến mức đáng sợ, đôi khi gây cảm giác rùng rợn. Ví dụ điển hình là quảng cáo Sora của Toys ‘R’ Us: nó được tạo ra để quảng cáo đồ chơi, nhưng lại mang đến cảm giác như một bộ phim kinh dị.
Ảnh và video thật thường có một vẻ ngoài có thể gần với thực tế hơn so với những camera cũ, nhưng chúng vẫn rõ ràng được chụp bởi con người. Ngay cả với chiếc máy ảnh full-frame của chúng tôi, hình ảnh cũng không thể hoàn hảo tuyệt đối.
Nếu một thứ gì đó trông quá hoàn hảo hoặc quá chân thực đến mức phi tự nhiên, đó là một dấu hiệu chắc chắn rằng ai đó đã sử dụng AI để tạo ra nó. Hầu hết các bài đăng trên mạng xã hội không nên trông giống như hình ảnh được tạo ra bằng máy tính (CGI) trong các bộ phim. Các công nghệ deepfake cũng có thể trông rất thật, nhưng chúng tôi có nhiều mẹo để phát hiện chúng.
6. Thiếu vắng góc nhìn và cảm xúc cá nhân
Sự thiếu vắng cá tính và góc nhìn riêng là một trong những cách tốt nhất để nhận biết nội dung do AI tạo ra. Mặc dù các công cụ AI rất giỏi trong việc viết các đoạn văn bản cơ bản, chúng không thể có được những trải nghiệm cá nhân và cảm xúc của con người. Dù bạn có cố gắng điều chỉnh các câu lệnh đến đâu để AI thể hiện cá tính của bạn, kết quả vẫn sẽ không thể sánh bằng một con người thực sự.
Nếu một bài đăng trên mạng xã hội có vẻ “robot”, khô khan và thiếu đi sự chân thật, đó là một dấu hiệu tốt cho thấy bạn đang xem một nội dung được tạo bằng AI. Bạn có thể nhanh chóng nhận ra tính xác thực của một bài đăng, giống như cách bạn nhận biết khi ai đó không trung thực trong đời thực. Nếu bạn còn băn khoăn, bạn luôn có thể kết hợp mẹo này với việc tự mình thử nghiệm với phần mềm AI để so sánh.
7. Đặt câu hỏi trực tiếp cho người đăng
Nếu bạn muốn biết liệu ai đó có thực sự am hiểu về những gì họ đang nói hay không, hãy thử đặt cho họ một câu hỏi. Thời gian phản hồi của họ không quan trọng, nhưng bạn nên đánh giá câu trả lời của họ để xem liệu nó có đáng tin cậy và có chiều sâu hay không.
Những người tạo nội dung AI trên mạng xã hội thường (mặc dù không phải lúc nào cũng vậy) tìm kiếm sự tương tác và thu hút sự chú ý. Tuy nhiên, bạn có thể gặp những trường hợp mà họ thực sự không phải là chuyên gia về chủ đề mà họ đang đăng tải. Ví dụ, nếu bạn thấy một hình ảnh do AI tạo ra, hãy hỏi người đó về địa điểm được chụp; sau đó bạn có thể thực hiện một tìm kiếm nhanh trên Google để xác định xem câu trả lời của họ có chân thực hay không.
8. Quan sát sự tương tác của vật thể
Mặc dù đã có những thay đổi đáng kể, các bài đăng trên mạng xã hội do AI tạo ra vẫn có thể có những khiếm khuyết tinh vi. Đặc biệt, sự tương tác của các vật thể trong video và “ảnh” là một dấu hiệu rõ ràng.
Đôi khi, bạn sẽ thấy ai đó cầm nắm vật thể một cách không tự nhiên. Trong một số trường hợp, bạn có thể nhận thấy sự khác biệt rõ ràng về kích thước, chẳng hạn như một chiếc điện thoại lớn hơn cả đầu người. Bàn tay và túi quần cũng có thể trông không tự nhiên hoặc méo mó. Nếu bạn thấy một video AI trên mạng xã hội, bạn có thể nhận thấy tốc độ chuyển động và góc quay camera có vẻ hơi lạ, không mượt mà như video quay thật.
Thật không may, không phải ai cũng sử dụng AI một cách có trách nhiệm. Mặc dù các công cụ này có thể hữu ích cho việc tạo chú thích mà bạn có thể chỉnh sửa sau này, nhưng một số người lại lạm dụng chúng để “cày” tương tác và đánh lừa người khác. Nắm vững những dấu hiệu nhận biết AI trong các bài đăng này sẽ giúp bạn tránh bị đánh lừa và trở thành một người tiêu dùng nội dung thông thái trên không gian mạng đầy biến động. Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong việc nhận diện nội dung AI dưới phần bình luận hoặc tham khảo thêm các thủ thuật công nghệ hữu ích khác tại thuthuatmeohay.com để bảo vệ mình trong thế giới số.
