Viết lách là một hành trình đầy thách thức, và “khối viết” (creative block) là rào cản mà nhiều người phải đối mặt. Với vai trò là một người thường xuyên sáng tạo nội dung, tôi hiểu rõ cảm giác đó. Obsidian, một công cụ ghi chú linh hoạt, đã trở thành trợ thủ đắc lực của tôi. Chỉ với vài tinh chỉnh đơn giản, Obsidian không chỉ giúp tôi vượt qua những trở ngại mà còn khơi gợi niềm đam mê viết lách mạnh mẽ hơn. Bài viết này sẽ chia sẻ cách tôi biến đổi không gian kỹ thuật số của mình thành một môi trường viết lách lý tưởng, giúp bạn tối ưu Obsidian để nâng cao năng suất và sự tập trung.
Nơi Bạn Viết Ảnh Hưởng Đến Mọi Thứ
Trong công việc của mình, tôi sử dụng hai kho lưu trữ (vault) Obsidian riêng biệt: một dành riêng cho công việc học thuật tại trường đại học và một dành cho tất cả các loại hình viết lách khác, bao gồm cả nội dung cá nhân và chuyên nghiệp. Kho lưu trữ học thuật của tôi chủ yếu chứa các ghi chú khoa học hoặc kỹ thuật, nơi sự trau chuốt ngôn ngữ không phải là yếu tố quá cần thiết.
Kho lưu trữ thứ hai lại đòi hỏi một tư duy hoàn toàn khác biệt, bởi vì đây là nơi tôi thực hiện các dự án viết sáng tạo và giàu tính biểu cảm. Điều này, một cách nghịch lý, lại khiến việc viết trong kho thứ hai trở nên khó khăn gấp đôi.
Tổng quan một kho lưu trữ Obsidian (Obsidian vault) lớn với nhiều ghi chú.
Giao diện thu nhỏ của một kho lưu trữ Obsidian nhỏ hơn, chuyên biệt cho viết lách sáng tạo.
Qua thời gian, tôi nhận ra rằng môi trường làm việc có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất và khả năng sáng tạo của bản thân. Một không gian thoải mái và thân thiện sẽ khuyến khích tôi bắt đầu viết và giúp tôi duy trì sự tập trung. Vì Obsidian về cơ bản là “nơi làm việc” kỹ thuật số của tôi, nó cần phải mang lại cảm giác dễ chịu và mời gọi.
Tôi đã từng thử rất nhiều cách để làm cho việc viết trong Obsidian trở nên dễ dàng hơn, từ việc sử dụng các mẫu template, tích hợp quy trình làm việc với AI, cho đến việc cài đặt hàng loạt plugin phức tạp. Tuy nhiên, không có giải pháp nào thực sự phù hợp và mang lại hiệu quả bền vững. Mọi thứ chỉ thực sự thay đổi khi tôi vô tình tìm thấy một thiết lập gần như đơn giản đến mức khó tin.
Trải Nghiệm Máy Đánh Chữ Cổ Điển Trong Obsidian
Đối với tôi, cảm giác viết bằng bút chì trên giấy mang lại sự phản hồi xúc giác không gì sánh bằng. Cảm nhận từng nét chữ hình thành dưới đầu ngón tay là một trải nghiệm rất thỏa mãn. Tuy nhiên, tốc độ gõ phím của tôi nhanh hơn đáng kể so với viết tay, nên việc quay lại với giấy và bút là không thực tế. Vậy, điều gì có thể mang lại trải nghiệm xúc giác tương tự như bút chì nhưng hiệu quả hơn?
Một chiếc máy đánh chữ, tất nhiên rồi! Tôi không thể sử dụng một chiếc máy đánh chữ cổ điển vào thời điểm hiện tại – điều đó vừa không thực tế lại vừa tốn kém. Nhưng tôi hoàn toàn có thể mô phỏng trải nghiệm đó. May mắn thay, Obsidian đã cung cấp giải pháp gần như hoàn hảo.
Cốt lõi của thiết lập này là plugin Typewriter Scroll của Obsidian. Plugin này tự động cuộn ghi chú của bạn xuống mỗi khi bạn xuống dòng mới, luôn giữ dòng hiện tại ở giữa màn hình. Điều này mô phỏng cách các máy đánh chữ truyền thống di chuyển giấy lên với mỗi phím gõ, tạo ra một dòng chảy tự nhiên và tập trung hơn.
Giao diện plugin Typewriter Scroll trong Obsidian giúp giữ dòng viết luôn ở trung tâm màn hình.
Plugin Typewriter Scroll còn cung cấp một Chế độ Zen (Zen Mode) mà tôi đã kích hoạt. Chế độ này chỉ làm nổi bật đoạn văn hiện tại mà tôi đang gõ, đồng thời làm mờ đi các đoạn văn phía trên. Hiệu ứng đơn giản này giúp tôi tập trung hoàn toàn vào những từ ngữ đang được viết ra, thay vì bị phân tâm bởi những gì đã gõ trước đó.
Để thực sự tái hiện cảm giác của máy đánh chữ, tôi đã cài đặt chủ đề (theme) Typewriter. Chủ đề này khiến giao diện Obsidian trông và cảm nhận như một chiếc máy đánh chữ cổ điển thực thụ. Mặc dù chủ đề này có cung cấp chế độ tối (dark mode), và thông thường tôi rất ưa chuộng dark mode trong mọi ứng dụng, nhưng giao diện mặc định “giấy trắng” của nó lại phù hợp hơn trong trường hợp này. Dù sao thì giấy cũng không thường có màu đen.
Giao diện của chủ đề Typewriter trong Obsidian mô phỏng máy đánh chữ cổ điển.
Tất nhiên, bên cạnh những gì hiển thị trên máy tính, môi trường vật lý cũng ảnh hưởng đáng kể đến công việc của bạn. Vì một lý do nào đó, tôi có thể viết nhanh hơn nhiều khi ở một quán cà phê so với khi làm việc tại nhà. Điều kỳ lạ hơn nữa là, những bài viết của tôi khi ở quán cà phê lại có vẻ học thuật hơn một cách không ngờ.
Những chiếc máy đánh chữ thực sự không có thanh bên, công tắc tab, bộ đếm từ hay menu. Ban đầu, tôi sử dụng chế độ toàn màn hình tích hợp sẵn của Obsidian (nhấn F11) để ẩn thủ công các thanh bên. Tuy nhiên, các nút và các yếu tố trực quan khác vẫn hiển thị. Trải nghiệm viết lách của tôi vẫn chưa đủ thuần khiết.
Đúng như dự đoán, lại có một plugin Obsidian khác để giải quyết vấn đề này: plugin Fullscreen Focus Mode. Plugin này đưa tính thẩm mỹ tối giản lên một tầm cao mới bằng cách ẩn gần như mọi yếu tố, chỉ để lại ghi chú mà bạn đang viết. Nó không hoàn toàn loại bỏ mọi sự xao nhãng – một số yếu tố như thư mục ghi chú và thanh cuộn vẫn còn, nhưng đây vẫn là một cải tiến đáng kể.
Chế độ tập trung toàn màn hình (Fullscreen Focus Mode) của Obsidian giúp loại bỏ mọi xao nhãng.
Plugin Fullscreen Focus Mode không thêm một nút vào giao diện. Bạn có thể sử dụng nó bằng cách thiết lập một phím tắt hoặc gọi nó từ bảng lệnh (command palette).
Sự Tối Giản Mang Lại Hiệu Quả Bất Ngờ
Mỗi khi mở kho lưu trữ Obsidian của mình, tôi thực sự cảm thấy thôi thúc muốn bắt đầu viết. Nếu bạn đã từng chật vật để bắt đầu công việc viết lách, bạn sẽ hiểu ý nghĩa to lớn của sự thay đổi này.
Obsidian, theo mặc định, cung cấp một giao diện viết đơn giản, nhưng lại cho phép bạn tạo ra một không gian làm việc tinh vi, tùy chỉnh hoàn toàn. Điều này thường mang lại cảm giác rằng bạn phải liên tục cải thiện quy trình làm việc của mình trong Obsidian, phải sử dụng mọi plugin và tính năng có thể. Tuy nhiên, sự phức tạp không phải lúc nào cũng tốt hơn. Đôi khi, ít hơn lại là nhiều hơn, và đối với tôi, thiết lập tối giản này đã và đang hoạt động rất hiệu quả.
Mặc dù tôi rất hài lòng với thiết lập Obsidian tối giản của mình, nhưng tôi biết rằng đôi khi sự yên bình và tập trung đơn thuần sẽ không đủ. Trong những khoảnh khắc đó, tôi chuyển sang The Most Dangerous Writing App. Ứng dụng này kích thích sự sáng tạo thông qua một phương pháp rất khác biệt – một sự bổ sung hoàn hảo khi chủ nghĩa tối giản không còn đủ sức mạnh để khơi gợi cảm hứng. Nếu bạn cần một liều adrenaline thay vì sự tĩnh lặng, The Most Dangerous Writing App sẽ là lựa chọn tuyệt vời.
Thiết lập tối giản trong Obsidian không chỉ giúp tôi duy trì sự tập trung mà còn tái tạo niềm vui trong quá trình viết. Hãy thử áp dụng những tinh chỉnh này vào không gian làm việc số của bạn và chia sẻ trải nghiệm của bạn với cộng đồng thuthuatmeohay.com nhé!
