Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ và đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của các ngành nghề, đặc biệt là trong lĩnh vực nội dung, Wikimedia Foundation – tổ chức đứng sau Wikipedia – đã công bố chiến lược AI đột phá. Thay vì hướng tới việc thay thế con người, chiến lược này tập trung vào việc tận dụng AI như một công cụ hỗ trợ đắc lực, nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng công việc của hàng triệu tình nguyện viên biên tập trên nền tảng.
Wikipedia Tích Hợp AI: Công Cụ Hỗ Trợ Đắc Lực Cho Tình Nguyện Viên
Wikimedia Foundation đã chính thức công bố kế hoạch tích hợp AI để xây dựng các tính năng mới, nhưng mục tiêu cốt lõi của những tính năng này là “tạo ra những cơ hội độc đáo nhằm thúc đẩy các tình nguyện viên của Wikipedia”. Điều này có nghĩa là thay vì thay thế các biên tập viên, tình nguyện viên và người kiểm duyệt, các công cụ AI mới của Wikipedia sẽ tập trung vào việc tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại và tẻ nhạt.
AI cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ onboarding (hướng dẫn) các tình nguyện viên mới thông qua “chương trình cố vấn có định hướng”. Ngoài ra, công nghệ này còn được sử dụng để cải thiện khả năng khám phá thông tin trên nền tảng. Điều này giúp các biên tập viên có nhiều thời gian hơn để tư duy, thảo luận và xây dựng sự đồng thuận khi tạo, chỉnh sửa hoặc cập nhật các mục nhập trên Wikipedia.
Người dùng đang mở ứng dụng Wikipedia trên điện thoại để tra cứu thông tin, minh họa khả năng khám phá kiến thức số.
Wikipedia mong muốn tình nguyện viên của mình dành nhiều thời gian hơn cho những gì họ thực sự muốn hoàn thành, thay vì phải lo lắng về các chi tiết kỹ thuật. Các nhiệm vụ như dịch thuật và điều chỉnh các chủ đề phổ biến cũng sẽ được tự động hóa. Điều này, theo Wikimedia, sẽ giúp các biên tập viên chia sẻ tốt hơn các góc nhìn hoặc ngữ cảnh địa phương.
Trong thời điểm AI đang đe dọa tác động đến nhiều công việc của con người, đặc biệt là trong lĩnh vực sáng tạo nội dung, việc Wikipedia thể hiện quan điểm ủng hộ tình nguyện viên là một tín hiệu đáng mừng. Wikimedia Foundation nhấn mạnh rằng công việc của họ với AI sẽ thành công không chỉ vì những gì họ làm mà còn vì cách họ làm. Các nỗ lực này sẽ tuân theo các giá trị, nguyên tắc và chính sách lâu đời của tổ chức, như quyền riêng tư và nhân quyền, ưu tiên cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm, thúc đẩy quyền tự quyết của con người, ưu tiên sử dụng AI mã nguồn mở hoặc trọng lượng mở, đề cao tính minh bạch, và áp dụng cách tiếp cận đa ngôn ngữ một cách tinh tế, vốn là một phần nền tảng của Wikipedia.
Vì Sao AI Tạo Sinh Khó Thay Thế Sự Giám Sát Của Con Người Trong Biên Tập?
Mặc dù Wikipedia không phải lúc nào cũng là nguồn thông tin đáng tin cậy nhất trên internet, nhưng nó có sự giám sát của con người. Điều này làm cho nó vượt trội hơn so với nhiều giải pháp AI tạo sinh hiện nay, vốn thường xuyên “ảo giác” (hallucinate) hoặc tự tạo ra các sự thật không chính xác.
Hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả, các công cụ AI như ChatGPT, Gemini và Grok đều đã thu thập dữ liệu từ internet để hình thành tập dữ liệu huấn luyện của chúng. Các lỗi trong tập dữ liệu này thường dẫn đến việc mô hình AI gặp phải ảo giác hoặc cung cấp thông tin không chính xác. Wikipedia khẳng định rằng họ là “cốt lõi của mọi mô hình huấn luyện AI”, điều này có nghĩa là họ cần đảm bảo thông tin cung cấp là chính xác và có ngữ cảnh cần thiết.
Các công cụ AI tạo sinh thiếu khả năng sáng tạo, đồng cảm, hiểu biết về ngữ cảnh và khả năng lý luận của con người. Chúng là những công cụ tuyệt vời nếu bạn muốn nghiên cứu một điều gì đó hoặc cần nhanh chóng phân tích một bảng tính lớn. Tuy nhiên, khi bạn viết các tài liệu tham khảo về sự kiện, thông tin và lịch sử, việc có một con người xem xét văn bản luôn là lựa chọn tốt hơn để đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.
Tầm Quan Trọng Của Con Người Trong Kỷ Nguyên AI
Chiến lược của Wikipedia minh chứng rõ ràng rằng trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, vai trò của con người không hề bị suy giảm mà ngược lại, trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. AI là một công cụ mạnh mẽ để tăng cường hiệu suất, tự động hóa các tác vụ lặp lại và mở rộng khả năng tiếp cận thông tin. Tuy nhiên, để đảm bảo tính chính xác, sự tin cậy và chiều sâu của kiến thức, sự giám sát, phân tích và khả năng lý luận của con người vẫn là yếu tố không thể thiếu. Wikipedia một lần nữa khẳng định giá trị của sự hợp tác giữa công nghệ và trí tuệ con người để xây dựng nguồn kiến thức chung cho nhân loại.
Hãy chia sẻ quan điểm của bạn về vai trò của AI trong việc tạo và kiểm duyệt nội dung trên các nền tảng số!
