Google AI Overview, tính năng tóm tắt thông tin được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo trên công cụ tìm kiếm Google, đang gặp phải những vấn đề nghiêm trọng với hiện tượng “ảo giác AI” (AI hallucination). Đây là tình trạng AI tạo ra thông tin không chính xác hoặc hoàn toàn sai lệch nhưng được trình bày như sự thật. Mới đây, một loạt các ví dụ hài hước nhưng đáng báo động đã cho thấy AI Overview có xu hướng biến mọi câu nói ngẫu nhiên thành những thành ngữ hoặc tục ngữ có ý nghĩa sâu xa, dù chúng hoàn toàn vô nghĩa. Điều này đặt ra một dấu hỏi lớn về độ tin cậy của thông tin mà người dùng nhận được từ công cụ tìm kiếm hàng đầu thế giới.
Google AI Overview “Ảo Giác” Mọi Thứ Thành Thành Ngữ Một Cách Kỳ Lạ
Khi người dùng nhập vào Google Search một câu ngẫu nhiên nghe có vẻ giống thành ngữ hoặc tục ngữ, AI Overview sẽ cố gắng hết sức để gán một ý nghĩa nào đó cho những từ ngữ không có nghĩa này. Hiện tượng “ảo giác AI” này, được phát hiện trên Threads và được nhiều người chia sẻ rộng rãi, đã tạo ra những ví dụ “cười ra nước mắt” về khả năng “sáng tạo” của AI Overview.
Ví dụ về “Sân golf ướt” và sự “mỉa mai”
Một trong những ví dụ điển hình và được yêu thích nhất đến từ Ben Stegner, Tổng Biên tập của MakeUseOf, với câu hỏi: “There’s no irony like a wet golf course meaning.”
Ví dụ điển hình về ảo giác AI của Google AI Overview khi giải thích các thành ngữ.
Đáp lại, AI Overview đã phân tích rất sâu sắc và đưa ra câu trả lời: “The saying ‘there’s no irony like a wet golf course’ plays on the common understanding that golf, a sport often associated with sunny, well-maintained greens, can be surprisingly challenging and frustrating when conditions are wet.” (Câu nói ‘không có sự mỉa mai nào như sân golf ướt’ dựa trên nhận thức chung rằng golf, một môn thể thao thường gắn liền với những sân cỏ xanh tốt dưới nắng, có thể trở nên khó khăn và bực bội một cách đáng ngạc nhiên khi điều kiện ẩm ướt). Một giải thích tưởng chừng hợp lý nhưng lại dựa trên một câu nói không hề tồn tại.
Khả năng “Lăn lộn” của gấu trúc
Một thử nghiệm khác với câu “giant pandas always fall twice” (gấu trúc lớn luôn ngã hai lần) cũng khiến AI Overview đi sâu vào chi tiết về việc gấu trúc vụng về và thích lăn lộn thay vì đi bộ. Không dừng lại ở đó, nó còn đào sâu vào quá trình trao đổi chất và nỗ lực tiết kiệm năng lượng của loài gấu trúc, dù câu hỏi ban đầu hoàn toàn ngẫu nhiên.
Vì Sao Hiện Tượng “Ảo Giác AI” Là Một Vấn Đề Nghiêm Trọng?
Dù những lời giải thích gượng ép, kỳ quặc và hài hước này có thể mang tính giải trí, chúng lại làm nổi bật một vấn đề rất thực tế với các chatbot AI nói chung, chứ không riêng gì AI Overview. “Ảo giác AI” là một hiện tượng có thật và thực sự đáng lo ngại, đặc biệt nếu người dùng tin tưởng hoàn toàn vào những thông tin mà AI đưa ra.
Khi “ảo giác AI” chỉ giới hạn ở những người chủ động sử dụng các chatbot AI như ChatGPT, Claude hay Gemini, nguy cơ tiềm ẩn có phần hạn chế. Mặc dù AI vẫn có thể đưa ra thông tin sai lệch, nhưng những người dùng này đã chủ động tìm đến các chatbot AI và có thể đã có nhận thức nhất định về những hạn chế của chúng.
Tuy nhiên, Google AI Overview và phiên bản kế nhiệm của nó, AI Mode, đang thay đổi cuộc chơi. Bất kỳ ai cố gắng sử dụng Google cho một tìm kiếm thông thường đều có nguy cơ gặp phải các phản hồi “AI-slop” (thông tin rác từ AI) giả mạo, được trình bày như thể chúng là sự thật. Nếu không có sự kiểm tra kỹ lưỡng, Google Search như chúng ta biết có thể dần bị thay thế bởi một thứ tồi tệ hơn nhiều, đòi hỏi người dùng phải có kỹ năng đọc hiểu và tư duy phản biện cao hơn trước đây.
Minh họa lỗi ảo giác AI của Google AI Overview khi dẫn nguồn sai Kinh Thánh cho câu "không bao giờ ném chó poodle vào lợn".
Vòng “ảo giác AI” mới nhất này là một ví dụ hoàn hảo. Trong một trường hợp được The Sleight Doctor chia sẻ, AI Overview còn đi xa đến mức trích dẫn một câu Kinh Thánh mà từ đó “thành ngữ” được cho là xuất phát. Cụm từ đó là gì? “Never throw your poodle at a pig.” (Không bao giờ ném chó poodle của bạn vào một con lợn.) Một lần nữa, đây là một câu nói hoàn toàn không có thật, nhưng AI đã tạo ra một bối cảnh và nguồn gốc giả mạo.
Kết Luận: Nâng Cao Cảnh Giác Với Thông Tin Từ AI Overview
Những ví dụ về hiện tượng “ảo giác AI” của Google AI Overview cho thấy một thách thức lớn trong kỷ nguyên thông tin được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo. Mặc dù AI mang lại nhiều tiện ích, nhưng khả năng tạo ra thông tin sai lệch, đặc biệt là khi tích hợp sâu vào các công cụ tìm kiếm phổ biến, đòi hỏi người dùng phải luôn cảnh giác và không ngừng phát triển kỹ năng tư duy phản biện.
Để tận dụng tối đa lợi ích từ AI mà vẫn đảm bảo độ chính xác của thông tin, độc giả của Thuthuatmeohay.com cần nhớ:
- Luôn kiểm tra chéo thông tin: Đừng tin tưởng tuyệt đối vào bất kỳ nguồn thông tin duy nhất nào, kể cả từ AI Overview. Hãy tìm kiếm và so sánh thông tin từ nhiều nguồn uy tín khác nhau.
- Phát triển tư duy phản biện: Đặt câu hỏi về tính hợp lý và nguồn gốc của thông tin. Nếu một điều gì đó nghe có vẻ quá tốt để là sự thật, hoặc quá kỳ lạ, hãy tìm hiểu sâu hơn.
- Hiểu rõ giới hạn của AI: AI là một công cụ mạnh mẽ, nhưng không hoàn hảo. Nó có thể mắc lỗi, “ảo giác” hoặc tạo ra thông tin không chính xác.
Chúng tôi khuyến khích bạn chia sẻ những trải nghiệm của mình với Google AI Overview hoặc các công cụ AI khác trong phần bình luận bên dưới. Liệu bạn đã từng gặp phải những “ảo giác AI” tương tự? Hãy cùng nhau xây dựng một cộng đồng độc giả thông thái và có trách nhiệm trong việc tiếp nhận thông tin công nghệ.
