Trong kỷ nguyên số, trình quản lý mật khẩu đã trở thành công cụ không thể thiếu, giúp chúng ta bảo vệ hàng trăm, thậm chí hàng ngàn tài khoản trực tuyến một cách hiệu quả. Từ việc tự động điền thông tin đăng nhập đến tạo ra các mật khẩu phức tạp, độc nhất, những “kho tiền kỹ thuật số” này mang lại sự tiện lợi và an toàn vượt trội. Tuy nhiên, dù đáng tin cậy đến đâu, không có hệ thống nào là hoàn hảo. Tôi đã từng trải nghiệm điều này khi trình quản lý mật khẩu của mình gặp sự cố bất ngờ, và nhận ra tầm quan trọng của việc luôn có một bản sao lưu dữ liệu. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn từng bước để xuất và bảo mật dữ liệu mật khẩu từ các trình quản lý phổ biến, đảm bảo bạn không bao giờ bị khóa khỏi thế giới số của mình.
Tại Sao Bạn Luôn Cần Sao Lưu Dữ Liệu Từ Trình Quản Lý Mật Khẩu?
Trình quản lý mật khẩu đóng vai trò cốt yếu trong việc bảo vệ sự hiện diện trực tuyến của chúng ta. Ngoài việc lưu trữ chi tiết đăng nhập, các công cụ này còn có nhiều ứng dụng thiết thực khác như lưu trữ ghi chú bảo mật hay chia sẻ thông tin đăng nhập một cách an toàn với người thân. Thế nhưng, việc phụ thuộc hoàn toàn vào chúng mà không có kế hoạch sao lưu là một rủi ro lớn.
Năm ngoái, khi trình quản lý mật khẩu của tôi đột ngột gặp sự cố, tôi may mắn là chưa lưu trữ quá nhiều mật khẩu và đã khôi phục được khóa chính khá nhanh chóng. Tuy nhiên, những giờ phút hoảng loạn đó đã dạy tôi rằng ngay cả những kho mật khẩu an toàn nhất cũng không phải là bất khả xâm phạm. Lỗi kỹ thuật không phải là mối đe dọa duy nhất. Đôi khi, bạn có thể quên mật khẩu chính (master password) trong thời gian căng thẳng hoặc nếu bạn chưa ghi lại nó.
Ngoài việc khôi phục quyền truy cập, các bản sao lưu mật khẩu còn mang lại lợi ích thực tế như dễ dàng di chuyển giữa các dịch vụ khác nhau và bảo vệ chống lại các cuộc tấn công ransomware nhắm vào trình quản lý mật khẩu của bạn. Bạn sẽ hy vọng không bao giờ cần đến nó, nhưng sẽ vô cùng biết ơn khi bạn có nó. Hầu hết các trình quản lý mật khẩu đều giúp việc xuất dữ liệu trở nên đơn giản, mặc dù các bước chính xác có thể khác nhau giữa các dịch vụ. Tôi đã thử nghiệm quy trình xuất dữ liệu trên bốn tùy chọn phổ biến, và dù một số cung cấp trải nghiệm thân thiện với người dùng hơn, tất cả đều cung cấp cách để tạo bản sao lưu ngoại tuyến cho kho kỹ thuật số của bạn. Dưới đây là cách bạn có thể bảo mật mật khẩu từ mỗi dịch vụ.
Hướng Dẫn Sao Lưu Dữ Liệu Từ Proton Pass
Proton Pass đã trở thành lựa chọn ưu tiên của tôi nhờ vào việc nhấn mạnh quyền riêng tư. Việc xuất kho dữ liệu từ Proton Pass khá đơn giản nhưng yêu cầu sử dụng ứng dụng web, vì ứng dụng di động chưa hỗ trợ tính năng xuất. Để tạo bản sao lưu từ Proton Pass:
- Đăng nhập vào tài khoản Proton Pass của bạn.
- Chọn Settings (Cài đặt) ở góc dưới cùng bên trái màn hình.
- Nhấp vào Export (Xuất) từ menu xuất hiện.
- Chọn định dạng xuất ưa thích của bạn (PGP-encrypted JSON, CSV, hoặc JSON).
- Nhập mật khẩu Proton Pass của bạn để xác minh danh tính.
- Nhấp vào Export và chọn nơi lưu tệp.
Tệp đã xuất sẽ chứa tất cả thông tin đăng nhập, ghi chú bảo mật và thông tin thẻ tín dụng của bạn, nhưng không bao gồm các tệp đính kèm.
Hướng Dẫn Sao Lưu Dữ Liệu Từ 1Password
1Password cung cấp các tùy chọn sao lưu nhưng lại không mã hóa các tệp xuất theo mặc định – một điểm mà tôi thấy đáng lo ngại đối với một công cụ tập trung vào bảo mật. Ứng dụng này cho phép xuất dữ liệu ở hai định dạng: 1PUX và CSV, mỗi định dạng có những hạn chế riêng. Bạn sẽ cần ứng dụng desktop để sao lưu mật khẩu của mình.
Định dạng 1PUX là tệp xuất của 1Password không được mã hóa, bao gồm tất cả dữ liệu của bạn. Mặc dù toàn diện, nó có thể chứa khóa bí mật của bạn, tiềm ẩn rủi ro cho bảo mật tài khoản nếu tệp rơi vào tay kẻ xấu. Tùy chọn CSV bị hạn chế hơn, bỏ qua các trường tùy chỉnh và tệp đính kèm. Thực hiện theo các bước sau để xuất dữ liệu từ 1Password:
- Mở ứng dụng 1Password trên máy tính của bạn.
- Nhấp vào tùy chọn menu File (biểu tượng ba chấm) ở góc trên bên trái và chọn Export (Xuất).
- Chọn All Vaults (Tất cả kho) hoặc chọn một kho cụ thể.
- Chọn định dạng ưa thích của bạn (1PUX hoặc CSV).
- Nhập master password (mật khẩu chính) khi được yêu cầu.
- Chọn một đích đến để lưu tệp xuất.
Nếu bạn có kế hoạch chuyển đổi trình quản lý mật khẩu, tùy chọn CSV sẽ tương thích tốt hơn với các dịch vụ khác.
Hướng Dẫn Sao Lưu Dữ Liệu Từ NordPass
NordPass áp dụng phương pháp đơn giản hơn trong việc xuất mật khẩu nhưng có một hạn chế lớn: chỉ cho phép xuất tệp CSV không mã hóa. Mặc dù tiện lợi cho việc tương thích với các dịch vụ khác, định dạng này khiến dữ liệu nhạy cảm của bạn dễ bị tổn thương cho đến khi bạn bảo mật tệp.
Mặc dù NordPass có khả năng mã hóa mạnh mẽ cho các mật khẩu đã lưu trữ, tôi đã thất vọng khi nhận thấy dịch vụ này không cung cấp tùy chọn xuất mã hóa như các đối thủ cạnh tranh. Và bạn sẽ cần ứng dụng desktop để sao lưu mật khẩu.
Dưới đây là cách xuất dữ liệu từ NordPass:
- Mở ứng dụng NordPass trên máy tính.
- Nhấp vào biểu tượng Cài đặt (biểu tượng bánh răng) ở góc trên bên trái.
- Chọn Export items (Xuất mục) trong tab Import and Export (Nhập và Xuất).
- Nhập mật khẩu chính của bạn để xác minh danh tính.
- Nhấp vào Export để tạo tệp CSV.
- Chọn một vị trí để lưu tệp trên thiết bị của bạn.
Hãy nhớ xóa tệp CSV đã xuất khỏi thư mục tải xuống ngay khi bạn đã di chuyển nó đến nơi lưu trữ an toàn.
Hướng Dẫn Sao Lưu Dữ Liệu Từ Google Passwords
Trình quản lý mật khẩu của Google có lẽ là lựa chọn dễ tiếp cận nhất đối với nhiều người trong chúng ta vì nó được tích hợp sẵn trong Chrome, nhưng quy trình xuất của nó không hiển nhiên ngay lập tức. Giống như các dịch vụ khác, Google chỉ cung cấp các bản xuất CSV không được mã hóa.
Mặc dù tiện lợi cho việc lưu trữ mật khẩu thông thường, cách tiếp cận của Google đối với việc xuất dữ liệu cho thấy lý do tại sao các trình quản lý mật khẩu chuyên dụng thường cung cấp các tính năng bảo mật tốt hơn. Tuy nhiên, việc tạo bản sao lưu vẫn dễ dàng một khi bạn biết tìm ở đâu.
- Mở Chrome và nhấp vào biểu tượng hồ sơ của bạn ở góc trên bên phải.
- Chọn Passwords and autofill (Mật khẩu và tự động điền – biểu tượng chìa khóa) hoặc nhập
chrome://password-managervào thanh địa chỉ. - Đi tới Settings (Cài đặt) và chọn Download file (Tải xuống tệp) trong phần Export Passwords (Xuất mật khẩu).
- Xác minh danh tính của bạn bằng thông tin đăng nhập máy tính.
- Chọn một vị trí để lưu tệp CSV và nhấp vào Save (Lưu) để hoàn tất quá trình xuất.
Tệp xuất bao gồm tất cả mật khẩu và tên người dùng đã lưu nhưng bỏ qua mọi phương thức thanh toán hoặc địa chỉ bạn đã lưu trong Chrome.
Bảo Mật Dữ Liệu Mật Khẩu Đã Xuất Của Bạn
Sau khi bạn đã xuất kho mật khẩu của mình, bạn đang nắm giữ chìa khóa cho toàn bộ cuộc sống trực tuyến của mình. Tệp không được mã hóa này cần được bảo vệ ngay lập tức – việc để nó không được bảo mật sẽ làm mất đi mục đích của việc sử dụng trình quản lý mật khẩu ngay từ đầu.
Đối với lưu trữ kỹ thuật số, mã hóa là không thể bỏ qua. Bạn có thể bảo vệ dữ liệu của mình bằng cách sử dụng VeraCrypt để tạo các vùng chứa được mã hóa cho các bản sao lưu mật khẩu, yêu cầu một mật khẩu mạnh riêng biệt để truy cập. Một số người thích sử dụng lưu trữ đám mây được mã hóa như Proton Drive hoặc Cryptomator với Dropbox, cung cấp cả bảo mật và khả năng truy cập.
Lưu trữ vật lý cung cấp một lớp bảo vệ khác. Hãy cân nhắc lưu trữ bản sao lưu đã được mã hóa của bạn trên một ổ USB chuyên dụng được cất giữ ở một vị trí an toàn. Đối với các tài khoản quan trọng, một số chuyên gia bảo mật thậm chí còn khuyên dùng khóa bảo mật phần cứng như một phương pháp sao lưu bổ sung để khôi phục tài khoản.
Duy trì nhiều vị trí sao lưu theo quy tắc sao lưu 3-2-1: ba bản sao dữ liệu của bạn trên hai loại lưu trữ khác nhau với một bản sao được giữ ở ngoài trang web. Điều này bảo vệ chống lại lỗi thiết bị, trộm cắp hoặc thảm họa tự nhiên. Chỉ cần nhớ cập nhật tất cả các bản sao lưu mỗi khi bạn thêm tài khoản mới quan trọng.
Những Lỗi Phổ Biến Cần Tránh Khi Sao Lưu Mật Khẩu
Biểu tượng các trình quản lý mật khẩu phổ biến như NordPass, Dashlane, Proton Pass, tượng trưng cho tầm quan trọng của việc bảo mật và sao lưu dữ liệu mật khẩu.
Sau khi thử nghiệm các phương pháp sao lưu mật khẩu này, tôi đã nhận thấy một số lỗi có thể làm suy yếu nỗ lực bảo mật của bạn. Một lỗi lớn là để các tệp mật khẩu đã xuất không được mã hóa – đặc biệt là trong bộ nhớ đám mây. Ngay cả nhiều người am hiểu công nghệ cũng để các tệp xuất CSV trong thư mục Tải xuống hoặc Dropbox của họ, điều này tạo ra một “bản đồ kho báu” cho kẻ xấu truy cập vào bảo mật của họ.
Một lỗi phổ biến khác là tạo bản sao lưu nhưng không bao giờ cập nhật chúng. Kho mật khẩu của bạn sẽ phát triển theo thời gian, vì vậy các bản sao lưu đã cũ một năm có thể thiếu hàng chục thông tin đăng nhập quan trọng mới. Bạn nên lên lịch cập nhật ít nhất hàng quý để đảm bảo các bản sao lưu của bạn luôn được cập nhật. Đừng quên về an ninh vật lý. Lưu trữ bản sao lưu của bạn trên một ổ USB không nhãn là thông minh, nhưng để ổ đĩa đó ở nơi dễ thấy hoặc gắn vào móc khóa của bạn sẽ làm mất đi mục đích của nó.
Mặc dù không có phương pháp sao lưu nào là hoàn hảo, việc có một bản sao lưu an toàn tốt hơn vô hạn so với việc không có. Cho dù bạn chọn bộ nhớ đám mây được mã hóa, ổ USB vật lý hay cả hai, sự an tâm khi biết rằng bạn không bao giờ hoàn toàn bị khóa khỏi các tài khoản của mình là hoàn toàn xứng đáng với nỗ lực tối thiểu cần thiết. Hãy bắt đầu sao lưu ngay hôm nay để bảo vệ cuộc sống số của bạn!
