Nếu bạn từng nhìn chằm chằm vào một công thức Excel khổng lồ và tự hỏi “Chắc chắn phải có một cách tốt hơn!”, thì câu trả lời chính là đây. Đó là lúc bạn cần đến LAMBDA và LET, những tính năng mạnh mẽ mà bạn không cần phải là một lập trình viên chuyên nghiệp cũng có thể làm chủ.
Hai hàm tuyệt vời này hiện đã có sẵn cho tất cả người dùng đăng ký Microsoft 365, ngay cả với gói cơ bản nhất. Bạn không còn phải chờ đợi quyền truy cập beta hay các bản dựng nội bộ để trải nghiệm sức mạnh của chúng. Chúng sẽ giúp bạn biến những công thức Excel phức tạp, khó hiểu thành những giải pháp đơn giản, dễ quản lý và có thể tái sử dụng một cách hiệu quả.
LET: Sức Mạnh Đặt Tên Biến cho Công Thức Rối Rắm
Bạn đã bao giờ xây dựng một công thức dài đến mức cần có thanh cuộn chưa? Hàm LET sinh ra để giải quyết vấn đề đó.
LET cho phép bạn gán tên cho các phần của công thức – giống như việc đặt biệt danh cho các giá trị hoặc phép tính. Thay vì lặp lại cùng một công thức con năm lần, bạn chỉ cần định nghĩa nó một lần, đặt cho nó một cái tên, và sau đó tái sử dụng cái tên đó trong suốt phép tính của mình. Điều này giúp tối ưu công thức Excel, làm cho chúng trở nên gọn gàng và dễ hiểu hơn.
Ví dụ, tôi sẽ sử dụng LET để chấm điểm học sinh. Nếu không có LET, công thức sẽ trở nên rất rối rắm:
=IFS(AVERAGE(B2:E2) > 85, "Grade A", AVERAGE(B2:E2) >= 70, "Grade B", AVERAGE(B2:E2) < 70, "Grade C")Ở đây có ba lần gọi hàm AVERAGE(B2:E2) giống hệt nhau, điều này khá kém hiệu quả và khó đọc. Hàm LET cho phép chúng ta định nghĩa nó một lần duy nhất:
=LET(student_average, AVERAGE(B2:E2), IFS(student_average > 85, "Grade A", student_average >= 70, "Grade B", student_average < 70, "Grade C"))Bây giờ công thức đã sạch hơn, dễ đọc hơn và dễ bảo trì hơn. Nếu tôi cập nhật logic của student_average, thay đổi đó sẽ được áp dụng xuyên suốt. Bạn có thể định nghĩa tối đa 126 biến trong một hàm LET (thật vậy!), điều này làm cho nó hoàn hảo để tính toán các chỉ số phức tạp, xây dựng bảng điều khiển một ô đầy logic, hoặc thực sự hiểu một công thức bạn đã viết sáu tháng trước.
LAMBDA: Tự Tay Tạo Hàm Tùy Chỉnh Của Riêng Bạn
Tôi yêu LAMBDA rất nhiều vì nó cho phép tôi biến một công thức khổng lồ, xấu xí thành một thứ dễ quản lý (ví dụ như =TyLeTangTruong(B2, C2)). Bạn định nghĩa nó một lần, lưu nó với một tên, và tái sử dụng nó trên khắp bảng tính của mình. Khi bạn cần điều chỉnh logic, bạn chỉ cần thay đổi nó ở một vị trí (thông qua Name Manager của Excel), và cập nhật sẽ được áp dụng ở mọi nơi.
Hướng Dẫn Xây Dựng Hàm Tùy Chỉnh Đầu Tiên
Quy trình tạo hàm tùy chỉnh trong Excel với LAMBDA đơn giản hơn bạn nghĩ:
- Mở workbook mà bạn muốn sử dụng hàm tùy chỉnh.
- Thay thế các giá trị thực tế của bạn bằng các tên giữ chỗ (ví dụ: “giá” và “tỷ lệ”).
- Kiểm tra hàm LAMBDA trong bất kỳ ô nào để xem nó có hoạt động không.
- Nhấn
Ctrl+F3để mở Name Manager, nhấp vào New và dán chuỗi LAMBDA của bạn vào trường Refers To. - Đặt cho hàm mới của bạn bất kỳ tên nào bạn muốn và thêm bất kỳ chú thích nào có thể hữu ích sau này.
Bây giờ bạn có thể nhập công thức bên dưới, giống như bất kỳ hàm Excel tích hợp sẵn nào:
=TênHàmCủaBạn()Các hàm LAMBDA được lưu trong một workbook cụ thể, vì vậy chúng sẽ không tự động hoạt động trong các tệp khác. Để tái sử dụng chúng trên nhiều tệp, bạn có thể thử tiện ích bổ sung Advanced Formula Environment để nhập hoặc xuất các hàm của mình.
Ví Dụ Thực Tế: Hàm Tính Điểm (Score Calculator)
Giả sử bạn là một gia sư tự do và liên tục phải tính toán điểm số. Bạn có thể phải sử dụng một công thức như thế này:
=IFS(A1>=80,"Honors", A1>=50,"Pass", A1<50,"Fail")Thay vì phải gõ lại đoạn mã này mỗi lần, bạn có thể tạo một hàm Score Calculator:
=LAMBDA(score, IFS(score>=80,"Honors", score>=50,"Pass", score<50,"Fail"))Lưu hàm này trong Name Manager với tên “Calculator”, và bây giờ bạn chỉ cần gõ lệnh sau ở bất kỳ đâu trong bảng tính của mình:
=Calculator(B2)
Ví dụ hàm LAMBDA Score Calculator trong Excel
Bạn thậm chí có thể sử dụng LAMBDA cho các hàm phức tạp hơn, như một hàm loại bỏ từng ký tự không mong muốn, hoặc một hàm tiếp tục nhân cho đến khi đạt được 1 (chỉ vì bạn có thể). Những hàm phức tạp này thoạt nhìn có vẻ phức tạp, nhưng một khi đã được lưu, tất cả các hàm LAMBDA đều trở nên plug-and-play. Và nhờ các chatbot AI, bạn có thể dễ dàng tạo ra các công thức và chuỗi truy vấn mình cần.
LET và LAMBDA: Cặp Đôi Hoàn Hảo cho Công Thức Thông Minh
Khi đứng riêng, LET và LAMBDA đều rất tuyệt. Nhưng khi kết hợp chúng lại, chúng tạo thành một cặp đôi quyền lực.
Khi bạn đang tạo một hàm LAMBDA, bạn có thể sử dụng LET bên trong chuỗi để đặt tên cho các phần logic. Hãy tưởng tượng bạn đang chia một công thức phức tạp thành các bước rõ ràng trước khi “nấu” món “bánh” cuối cùng. Bạn sẽ đặt tên cho từng nguyên liệu để mỗi bước đều có ý nghĩa.
Giả sử bạn cần tính diện tích tam giác bằng công thức Heron, một phép tính nổi tiếng là phức tạp:
=SQRT(((a+b+c)/2)*(((a+b+c)/2)-a)*(((a+b+c)/2)-b)*(((a+b+c)/2)-c))Bạn sẽ gặp khó khăn khi gỡ lỗi công thức đó sau sáu tháng nữa. May mắn thay, với LET và LAMBDA, bạn có thể làm sạch nó:
=LAMBDA(a, b, c, LET(s, (a + b + c) / 2, SQRT(s * (s - a) * (s - b) * (s - c))))Thay vì lặp lại (a+b+c)/2 bốn lần, bây giờ bạn có s xuất hiện bốn lần, điều này dễ hiểu hơn rất nhiều. Hơn nữa, bạn có thể lưu toàn bộ hàm LAMBDA này trong Name Manager. Giờ đây, phép tính phức tạp đó trở nên dễ đọc, hiệu quả và dễ tái sử dụng.
Kết quả tính diện tích tam giác bằng hàm LAMBDA và LET trong Excel
Bạn cũng có thể xây dựng toàn bộ báo cáo trong một ô duy nhất bằng cách kết hợp này. Hãy tưởng tượng một hàm nhận dữ liệu bán hàng của bạn và xuất ra một bản tóm tắt hàng tháng được định dạng gọn gàng trong một ô:
=LAMBDA(p_col, s_col, LET(_total, SUM(s_col), _top, INDEX(p_col, XMATCH(MAX(s_col), s_col)), TEXTJOIN(CHAR(10), TRUE, "Report", "Total: " & TEXT(_total, "$#,##0.00"), "Top: " & _top)))Lưu hàm này dưới dạng MonthlyReport và gọi nó bằng công thức bên dưới. Với một hàm trong một ô, bạn sẽ nhận được một báo cáo hoàn chỉnh.
=MonthlyReport(B:B, C:C)Một khi bạn bắt đầu sử dụng LET và LAMBDA, bạn sẽ ngừng suy nghĩ như một cỗ máy công thức và bắt đầu suy nghĩ như một con người. LET mang lại cấu trúc cho các công thức của bạn bằng cách đặt tên cho từng bước, trong khi LAMBDA biến logic thành các hàm có thể tái sử dụng, thân thiện với người dùng. Cùng nhau, chúng làm cho các công thức Excel dễ viết, dễ đọc và dễ tái sử dụng hơn bao giờ hết.
Vậy nên, lần tới khi bạn thấy mình đang viết một công thức trông như thể nó thuộc về một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, hãy dừng lại. Hãy tự hỏi: Liệu đây có thể là một LAMBDA không? Rất có thể, câu trả lời là có.
