Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần định hình lại nhiều lĩnh vực, và âm nhạc không phải là ngoại lệ. Các công cụ AI tạo nhạc đang ngày càng trở nên phổ biến, cho phép người dùng từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp dễ dàng tạo ra các bản nhạc, giai điệu hay thậm chí là cả một bài hát hoàn chỉnh. Tuy nhiên, bên cạnh những tiện ích vượt trội, việc sử dụng AI để tạo ra các tác phẩm âm thanh cũng tiềm ẩn nhiều “cạm bẫy” mà người dùng cần phải hết sức thận trọng. Thuthuatmeohay.com sẽ cùng bạn phân tích chi tiết những vấn đề cốt lõi này để bạn có cái nhìn toàn diện hơn trước khi hòa mình vào kỷ nguyên âm nhạc AI.
1. Đầu ra thiếu sự độc đáo và bản sắc
Một trong những hạn chế lớn nhất của các công cụ AI tạo nhạc hiện nay là xu hướng tạo ra các tác phẩm có phần chung chung, thiếu đi sự độc đáo và cá tính riêng. Mặc dù AI có khả năng sản xuất âm nhạc thuộc nhiều thể loại và phong cách khác nhau, nhưng đầu ra thường có cảm giác “na ná” hoặc “theo khuôn mẫu”. Điều này là do các công cụ AI thường dựa vào các thuật toán, mẫu có sẵn hoặc thư viện âm thanh đồ sộ để tổng hợp nên bản nhạc.
Kết quả là, âm nhạc do AI tạo ra thường mang tính công thức, thiếu đi “linh hồn” và dấu ấn cá nhân của người nghệ sĩ. Nếu bạn sử dụng AI để tạo ra một bản nhạc thương mại, rất có thể tác phẩm của bạn sẽ bị hòa lẫn vào vô vàn các sản phẩm khác mà không có yếu tố nào khiến nó trở nên đáng nhớ hoặc nổi bật. Mặc dù công nghệ AI đang phát triển nhanh chóng, khả năng tái tạo sự ngẫu hứng, cảm xúc và tia sáng của biểu hiện nghệ thuật chân chính vẫn là một thách thức lớn đối với AI. Để khắc phục điều này, việc kết hợp yếu tố con người vào quá trình sáng tạo AI có thể giúp bản nhạc trở nên thuyết phục và độc đáo hơn. Điều này có thể là một đoạn vocal do ca sĩ thể hiện, hoặc một đoạn nhạc cụ được chơi thủ công, được thêm vào bằng các phần mềm biên tập âm thanh chuyên nghiệp (DAW).
2. Vấn đề bản quyền và sở hữu trí tuệ phức tạp
Sự gia tăng của âm nhạc được tạo bởi AI đang kéo theo những lo ngại ngày càng lớn về bản quyền và sở hữu trí tuệ. Các công cụ AI tạo nhạc được huấn luyện bằng cách “học” từ hàng triệu bản nhạc, giai điệu, nhịp điệu và mẫu âm thanh có sẵn, trong đó không ít là tài liệu có bản quyền. Điều này làm dấy lên những câu hỏi pháp lý và đạo đức quan trọng về quyền sở hữu và sử dụng hợp lý.
Một ví dụ điển hình cho vấn đề này xảy ra vào năm 2023, khi các bài hát do AI tạo ra mô phỏng giọng hát của hai nghệ sĩ Canada nổi tiếng là The Weeknd và Drake xuất hiện tràn lan trên mạng.
Giọng hát AI sao chép nghệ sĩ Drake và The Weeknd gây tranh cãi về bản quyền.
Những bài hát này được tạo ra bởi các mô hình AI dựa trên các tác phẩm hiện có của chính các nghệ sĩ, đã gây báo động về vi phạm bản quyền và sử dụng trái phép hình ảnh, giọng hát của họ. Vụ việc này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận sôi nổi về việc liệu âm nhạc do AI tạo ra có nên được coi là tác phẩm gốc hay không, khi mà nó rõ ràng được tạo ra dựa trên các tài liệu có bản quyền hiện có.
Nếu bạn công bố âm nhạc do AI tạo ra, có khả năng tác phẩm đó sẽ có sự tương đồng đáng kể với các tác phẩm đã được bảo vệ bản quyền. Dù AI không “sao chép” theo nghĩa truyền thống, nhưng nó có thể tái sử dụng các yếu tố từ âm nhạc hiện có theo cách dẫn đến các rắc rối pháp lý nghiêm trọng. Do đó, điều cần thiết là phải cẩn trọng về nguồn dữ liệu mà AI sử dụng và đảm bảo rằng âm nhạc bạn tạo ra bằng AI không vi phạm luật bản quyền để tránh đối mặt với các vụ kiện hoặc hình phạt tài chính.
3. Chất lượng âm nhạc thiếu chiều sâu cảm xúc
Một hạn chế đáng kể khác của âm nhạc được tạo bằng AI là nó thường thiếu đi chiều sâu cảm xúc, sự phức tạp, sắc thái và tính nghệ thuật của tác phẩm được tạo ra theo cách truyền thống. Mặc dù AI có thể nhanh chóng tạo ra các giai điệu, nhịp điệu và chuỗi hợp âm, nhưng nó lại gặp khó khăn trong việc tái tạo những yếu tố tinh tế làm cho âm nhạc thực sự chạm đến người nghe.
Giao diện phần mềm Logic Pro trên DAW, thể hiện quá trình sáng tạo âm nhạc thủ công của con người.
Là một người am hiểu về âm nhạc, tôi hiểu rằng các nghệ sĩ thực sự đổ mồ hôi, nước mắt và kinh nghiệm cá nhân vào mỗi tác phẩm của mình. Dù đó là một đoạn vocal đầy cảm xúc, một chuỗi hợp âm phức tạp, hay một cách sắp xếp bài hát tinh tế, sự sáng tạo của con người đã truyền tải vào âm nhạc một sự phong phú mà AI khó có thể tái tạo.
Một trình tạo âm thanh AI có thể tạo ra một giai điệu bắt tai, nhưng nó thường thiếu đi ý nghĩa hoặc biểu cảm cảm xúc đến từ tâm trí của một nhà soạn nhạc con người. Sự tinh tế của nhịp điệu, cách diễn đạt và sự ngẫu hứng – những thành phần quan trọng làm cho âm nhạc thực sự hấp dẫn – thường quá phức tạp để AI có thể nắm bắt. Do đó, điều cần thiết là phải nhận thức rõ những giới hạn của AI khi sử dụng nó để tạo nhạc.
4. Những cân nhắc về mặt đạo đức và tính toàn vẹn nghệ thuật
Ngay cả khi một bài hát do AI tạo ra nghe rất tuyệt vời, vẫn có những khía cạnh đạo đức và cảm xúc cần được xem xét. Đối với nhiều nhạc sĩ, quá trình tạo ra âm nhạc là một hành trình từ tia sáng cảm hứng đầu tiên cho đến bản nhạc hoàn thiện cuối cùng. Trong khi AI có thể nhanh chóng tạo ra một bài hát đạt yêu cầu về mặt kỹ thuật, nó lại thiếu đi sự đầu tư cá nhân của việc tạo ra thứ gì đó từ con số không.
Hơn nữa, việc sử dụng AI để tạo nhạc có thể làm dấy lên những câu hỏi đạo đức về tính toàn vẹn nghệ thuật. Dựa vào một cỗ máy để tạo ra thứ gì đó về cơ bản là “gian lận” hoặc ít nhất là đi đường tắt. Bạn không thể tuyên bố rằng một dự án là một hình thức biểu đạt nghệ thuật đích thực khi một thuật toán đã làm phần lớn công việc nặng nhọc.
Nếu việc tạo ra âm nhạc chuyển dịch quá nhiều sang tự động hóa, điều đó có thể làm giảm sự đánh giá dành cho các nhạc sĩ, những người đã cống hiến nhiều năm để mài giũa kỹ năng và tạo ra các tác phẩm gốc. Mặc dù các công cụ tạo âm thanh AI mang lại những cơ hội thú vị cho việc sản xuất âm nhạc, nhưng việc quá phụ thuộc vào AI cuối cùng sẽ làm suy yếu bản chất làm cho âm nhạc trở nên ý nghĩa.
Những “cờ đỏ” đáng kể liên quan đến việc sử dụng AI tạo âm thanh không nên bị bỏ qua. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, các nhạc sĩ, nhà sản xuất và người tiêu dùng cần phải lưu tâm đến những thách thức và cân nhắc cả lợi ích lẫn nhược điểm vì sự phát triển chung của toàn ngành. Hãy chia sẻ quan điểm của bạn về vấn đề này trong phần bình luận bên dưới nhé!
