Từng có thời điểm, mỗi lần một chiếc smartphone mới ra mắt lại tạo ra làn sóng phấn khích tột độ với những cải tiến đột phá. Ngày nay, các bản nâng cấp dường như chỉ là gia tăng nhỏ lẻ, thiếu vắng những thiết kế táo bạo hay các tính năng gây chấn động. Tuy nhiên, sự thiếu hụt những màn trình diễn ngoạn mục này lại được bù đắp bằng độ tin cậy vượt trội. Điều này có thể khiến những người đam mê công nghệ cảm thấy ít thú vị hơn, nhưng xét về tổng thể, đây là một bước tiến đúng hướng. Smartphone hiện đại không chỉ là một công cụ tiện ích mà còn là minh chứng cho sự trưởng thành của ngành công nghiệp di động, nơi sự ổn định và tối ưu trải nghiệm người dùng được đặt lên hàng đầu thay vì chạy theo những đổi mới hào nhoáng.
Thông số kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa: Giảm bối rối cho người mua phổ thông
Việc mua một chiếc điện thoại hiện nay có lẽ ít phức tạp hơn nhiều so với vài năm trước. Lý do là nhiều tính năng từng được coi là đổi mới và chỉ xuất hiện trên một số mẫu chọn lọc, giờ đây đã trở thành tiêu chuẩn. Điều này đồng nghĩa với việc người mua trung bình, những người không quá am hiểu công nghệ, không cần phải lo lắng về việc điện thoại của mình thiếu bất kỳ tính năng thiết yếu nào.
Trừ khi bạn chọn mua một mẫu điện thoại phổ thông giá rẻ, hầu hết smartphone hiện đại đều được trang bị màn hình OLED, độ phân giải FHD, tần số quét 120Hz, bộ nhớ trong từ 128GB trở lên, cảm biến vân tay, khả năng quay video 4K, cổng USB-C với sạc nhanh ít nhất 25W, và pin 5000mAh – trừ các mẫu điện thoại nhỏ gọn như Galaxy S25 hay Pixel 9.
Điều này có ý nghĩa quan trọng bởi vì đối với đa số mọi người, smartphone chỉ là một công cụ để thực hiện các tác vụ cơ bản như gọi điện, nhắn tin, duyệt web và lướt mạng xã hội. Điều đó có nghĩa là trải nghiệm tổng thể sẽ không quá khác biệt giữa các điện thoại từ các thương hiệu khác nhau. Thay vì phải căng thẳng về thông số kỹ thuật, bạn có thể tập trung vào việc duy trì trong ngân sách và tìm kiếm giá trị tốt nhất.
Không phải những chiếc điện thoại đắt tiền không có giá trị riêng. Chúng chắc chắn có. Nhưng việc điện thoại trở nên “nhàm chán” chính là cái giá mà người tiêu dùng phải trả để đảm bảo rằng ngay cả chiếc điện thoại tệ nhất hiện nay vẫn đủ khả năng thực hiện các tác vụ hàng ngày một cách đầy đủ. Sự “nhàm chán” này mang lại sự yên tâm rằng dù bạn mua điện thoại nào, nó cũng sẽ không tệ đến mức không thể đồng hành cùng bạn suốt cả ngày. Nó có thể không luôn mượt mà tuyệt đối, không thể chạy một số trò chơi nhất định hoặc không có các tính năng tùy chọn nhưng rất đáng có, nhưng chắc chắn nó sẽ đáp ứng được những kỳ vọng tối thiểu của bạn. Điều này đã không xảy ra khoảng một thập kỷ trước.
Chuyển dịch trọng tâm sang tối ưu hóa phần mềm
Khi mọi người than phiền rằng smartphone đã trở nên “nhàm chán”, họ gần như chỉ đề cập đến sự thiếu hụt đổi mới về phần cứng. Ngoài những chiếc điện thoại gập, vốn vẫn còn khá xa tầm với của đa số người dùng, thực sự không có nhiều đột phá lớn về phần cứng trong những năm gần đây. Những cải tiến nhỏ lẻ dường như đã trở thành tiêu chuẩn.
Có một cách để nhìn nhận vấn đề này là cho rằng các công ty không còn đổi mới nữa. Mặc dù điều đó đúng một phần, nhưng một cái nhìn sâu sắc hơn cho thấy chúng ta đang ở một thời điểm mà hầu hết các vấn đề về phần cứng từng liên quan đến điện thoại đã được giải quyết phần lớn. Độ bền, chẳng hạn, đã cải thiện đáng kể qua nhiều năm đến mức ngay cả những chiếc điện thoại tầm trung giờ đây cũng gần như bền bỉ như các flagship, và có thể sử dụng được vài năm.
Chúng ta đang tiến gần đến đỉnh cao của những gì có thể với công nghệ hiện có. Hãy nhớ rằng các công ty có ngân sách R&D hạn chế, vì vậy mỗi đô la chi cho nghiên cứu không mang lại kết quả thực tế đều bị lãng phí và không được sử dụng để cải thiện các khía cạnh vẫn cần cải thiện, chẳng hạn như phần mềm.
Những người dùng có kinh nghiệm đã nhận thức được rằng smartphone hiện đại bị ảnh hưởng rất nhiều bởi mức độ tối ưu hóa phần mềm của công ty, cũng như bởi phần cứng bên trong của chúng. Một con chip mạnh mẽ trông rất ấn tượng trên các bài kiểm tra hiệu năng, nhưng chính việc tối ưu hóa phần mềm mới thực sự mở khóa sức mạnh đó và đảm bảo giao diện người dùng hoạt động trôi chảy.
Tôi sẵn sàng tranh luận rằng sự trôi chảy này quan trọng với hầu hết mọi người hơn nhiều so với những thay đổi phần cứng tùy tiện và thiết kế mới, bởi vì phần mềm là thứ bạn tương tác cuối cùng. Thiết kế mới rất thú vị và tạo ra hiệu ứng marketing tuyệt vời, nhưng bạn thực sự chiêm ngưỡng thiết kế điện thoại của mình trong bao lâu sau khi mua nó? Có lẽ không lâu.
Hỗ trợ phần mềm dài hạn: Giảm áp lực nâng cấp thường xuyên
Song song với việc tối ưu hóa phần mềm, các công ty cũng đang ưu tiên cung cấp thời gian hỗ trợ phần mềm lâu dài hơn. Đây là lý do tại sao Google và Samsung hiện nay đều cung cấp bảy năm cập nhật Android lớn. Xu hướng này không chỉ dành riêng cho các mẫu flagship; các điện thoại tầm trung mới hơn như Galaxy A56 và Pixel 9a sẽ được hỗ trợ lần lượt trong sáu và bảy năm.
Điều đó có nghĩa là, miễn là bạn chăm sóc điện thoại của mình, giảm thiểu hao mòn và thay pin sau vài năm, bạn không thực sự cần phải nâng cấp thường xuyên. Bạn sẽ vẫn nhận được các tính năng mới nhất bất kể. Và vì bạn sẽ không nâng cấp quá thường xuyên, bạn có thể mua một mẫu cao cấp hơn mà lẽ ra bạn không đủ khả năng chi trả.
Hình ảnh tay cầm điện thoại Samsung Galaxy S25 series, thể hiện sự nhất quán trong thiết kế.
Tính nhất quán trong thiết kế: Duy trì giá trị và hỗ trợ sửa chữa
Tôi hiểu rằng việc nhìn thấy cùng một thiết kế lặp đi lặp lại qua nhiều thế hệ là điều nhàm chán. Trong quá khứ, các nhà sản xuất Android thường bắt đầu lại từ đầu khi thiết kế điện thoại tiếp theo của họ.
Nhưng ngày nay, mục tiêu là để sản phẩm có thể được nhận diện ngay lập tức, và điều đó không thể thực hiện được nếu bạn liên tục thay đổi vẻ ngoài của sản phẩm. Samsung đã củng cố vẻ ngoài đặc trưng với các vòng camera riêng biệt, Google Pixel với dải camera ngang, và OnePlus nổi bật với cụm camera tròn lớn.
Sự nhất quán trong thiết kế này không chỉ liên quan đến thương hiệu. Nó còn ảnh hưởng đến khả năng giữ giá của điện thoại. Khi bạn đổi điện thoại cũ, giá trị ước tính bạn nhận được chủ yếu dựa vào mức độ thiết bị mà công ty có thể tái chế. Các thiết kế nhất quán thường giữ giá tốt hơn vì cho phép tái chế nhiều linh kiện hơn. Chúng cũng giúp việc sửa chữa dễ dàng hơn – dù không phải lúc nào cũng rẻ hơn – vì linh kiện thay thế trở nên dễ tìm hơn. Việc quen thuộc với cấu trúc bên trong giúp kỹ thuật viên ít gặp bất ngờ hơn trong quá trình sửa chữa.
Camera smartphone: Phần cứng bão hòa, nhiếp ảnh điện toán thống trị
Trong nhiều năm, nâng cấp camera smartphone có nghĩa là cảm biến lớn hơn, nhiều megapixel hơn và nhiều ống kính hơn. Nhưng qua nhiều năm, cuộc đua phần cứng này đã chạm đến giới hạn. Hầu hết các flagship hiện nay đều sở hữu cảm biến có kích thước tương tự, ống kính chính được chống rung, ống kính góc siêu rộng với trường nhìn khoảng 120˚, ống kính tele với zoom quang học 3x trở lên và hỗ trợ quay video 8K.
Nói cách khác, phần cứng không còn là yếu tố tạo nên sự khác biệt nữa; đó là quá trình xử lý hình ảnh độc đáo của mỗi thương hiệu. Đây chính là yếu tố đã cho phép nhiếp ảnh smartphone tiếp tục cải thiện bất chấp những giới hạn vật lý của phần cứng camera. Bởi lẽ, có không gian hạn chế bên trong khung máy điện thoại, nên bạn không thể tăng kích thước cảm biến vô tận.
Dòng Pixel của Google là ví dụ hoàn hảo cho điều này. Nó hiếm khi được trang bị phần cứng tiên tiến nhất, đặc biệt là trên các dòng A-series, nhưng chất lượng hình ảnh của nó luôn vượt trội so với phân khúc. Ngay cả những chiếc điện thoại giá rẻ hơn giờ đây cũng sử dụng các thuật toán để loại bỏ nhiễu, cân bằng phơi sáng và mô phỏng hiệu ứng bokeh – tất cả những điều từng đòi hỏi các hệ thống quang học cao cấp.
Theo một cách nào đó, sự bão hòa này là điều tốt. Với ít thay đổi cầu kỳ hơn, các nhà sản xuất có thể dành nhiều thời gian hơn để tinh chỉnh phần mềm của mình nhằm tận dụng tốt nhất phần cứng hiện có. Đáng tiếc, điều này có nghĩa là camera điện thoại trông gần như giống nhau từ bên ngoài mỗi năm, điều này thực sự nhàm chán, nhưng có rất nhiều điều đang diễn ra phía sau những ống kính đó mà chúng ta không thấy.
Hệ sinh thái sản phẩm: Tích hợp liền mạch, nâng cao trải nghiệm tổng thể
Việc phần cứng smartphone đạt đến đỉnh cao cũng cho phép các công ty có nhiều không gian hơn để xây dựng các sản phẩm trong hệ sinh thái hoạt động cùng nhau một cách liền mạch, với điện thoại của bạn là trung tâm của mọi thứ.
Về phía Apple, chúng ta có AirPods, Apple Watch, iPad, Mac, AirTag và các dịch vụ Apple – tất cả đều được thiết kế để bổ trợ cho iPhone. Phía Android có phần phân mảnh hơn, nhưng các sản phẩm Galaxy Buds, Watch, Tab, laptop và thiết bị nhà thông minh của Samsung đều mang lại trải nghiệm rất tương tự.
Hệ sinh thái sản phẩm Samsung gồm điện thoại Galaxy Z Flip4, đồng hồ Galaxy Watch5 Pro và tai nghe Galaxy Buds2 Pro, minh họa tính năng kết nối liền mạch.
Ví dụ, nếu bạn nhận được cuộc gọi trên điện thoại trong khi đang xem phim trên máy tính bảng, Galaxy Buds sẽ tự động chuyển đổi kết nối sang điện thoại để bạn có thể nhanh chóng chấp nhận cuộc gọi mà không cần phải thay đổi kết nối Bluetooth thủ công.
Điện thoại Samsung cũng hoạt động khá tốt với laptop Windows, cho phép bạn kết nối điện thoại và PC bằng Samsung Flow hoặc Link to Window. Điều này giúp bạn đồng bộ nội dung bảng nhớ tạm, sao chép và dán giữa các thiết bị, truyền tệp qua kéo thả và phản chiếu màn hình điện thoại lên màn hình PC của bạn.
Smartphone đã trưởng thành, điều này đồng nghĩa với việc những đổi mới mang tính đột phá ngày càng khó tìm hơn. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là chúng đáng tin cậy hơn rất nhiều. Vì vậy, các công ty có thể tạo ra các sản phẩm và dịch vụ bổ trợ để nâng cao trải nghiệm tổng thể của bạn. Điều này giá trị hơn nhiều đối với hầu hết mọi người so với việc có các tính năng hào nhoáng mới không mang lại tiện ích thực tế nào.
Thật dễ quên rằng các công ty tạo ra sản phẩm cho số đông, không phải cho những người đam mê công nghệ. Sự đổi mới diễn ra rất nhanh trong quá khứ bởi vì smartphone chưa phải là một danh mục sản phẩm trưởng thành và mỗi phiên bản mới đều giải quyết một phàn nàn chung mà mọi người có với điện thoại của họ. Chẳng hạn, mọi người phàn nàn về sạc chậm, vì vậy các công ty đã đầu tư vào phát triển giải pháp sạc nhanh. Tương tự, họ đã phát triển OIS để khắc phục rung lắc camera, bộ xử lý nhanh hơn để xử lý khối lượng công việc nặng, camera siêu rộng cho ảnh nhóm và cảm biến vân tay để bảo mật.
Một chiếc smartphone hiện đại đã thực hiện gần như mọi thứ bạn có thể mong đợi từ nó, vì vậy có ít không gian hơn để tiếp tục đổi mới. Quan điểm của tôi là: công nghệ tiêu dùng được xây dựng chủ yếu để giải quyết các vấn đề trong thế giới thực. Do đó, đổi mới vì lợi ích của sự đổi mới không phải là đổi mới đích thực. Đó là lý do tại sao rất nhiều ý tưởng trông tuyệt vời trên giấy cuối cùng lại thất bại, chẳng hạn như màn hình xoay của LG Wing, camera xoay của Galaxy A80, điện thoại mô-đun, camera selfie pop-up và điều khiển chơi game tích hợp. Tôi có thể kể thêm, nhưng bạn đã hiểu ý.
Chúng tôi mong rằng bài viết này đã mang đến cho bạn một góc nhìn mới về sự phát triển của smartphone. Bạn nghĩ sao về xu hướng “nhàm chán” nhưng đáng tin cậy này? Hãy chia sẻ ý kiến và trải nghiệm của bạn với chúng tôi trong phần bình luận bên dưới!
