Bạn có biết, Trình quản lý Tác vụ (Task Manager) không chỉ là công cụ để đóng các chương trình bị treo? Nếu máy tính của bạn thường xuyên gặp tình trạng thiếu bộ nhớ hệ thống (RAM), Task Manager có thể giúp bạn dễ dàng phát hiện và khắc phục tình trạng ngốn RAM một cách hiệu quả.
Trình quản lý Tác vụ là một tiện ích tích hợp sẵn trong Windows, cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu suất hệ thống và các tài nguyên đang được sử dụng. Bằng cách tận dụng các tính năng của nó, bạn không chỉ có thể giám sát mà còn chủ động quản lý và tối ưu hóa việc sử dụng bộ nhớ, giúp máy tính hoạt động mượt mà và nhanh chóng hơn.
1. Nắm vững tab “Processes” (Tiến trình) để quản lý bộ nhớ hiệu quả
Mô tả tab Processes trong Task Manager hiển thị mức sử dụng CPU và bộ nhớ của các ứng dụng đang chạy
Có lẽ, phần quan trọng nhất trong Task Manager đối với việc quản lý bộ nhớ là tab Processes (Tiến trình). Mục này hiển thị tất cả các chương trình và tiến trình Windows đang chạy, cùng với mức sử dụng CPU, bộ nhớ (Memory), ổ đĩa (Storage) và băng thông mạng (Network) của chúng. Điều này giúp bạn dễ dàng theo dõi hiệu suất PC.
Để tìm các tiến trình đang “ngốn” nhiều bộ nhớ nhất, bạn chỉ cần nhấp vào tiêu đề cột Memory (Bộ nhớ). Thao tác này sẽ sắp xếp các tiến trình theo thứ tự mức độ sử dụng bộ nhớ từ cao xuống thấp. Giờ đây, bạn có thể dễ dàng kiểm tra xem một tiến trình đang sử dụng bao nhiêu RAM và đóng nó ngay lập tức nếu cần thiết. Đây cũng là một cách tiện lợi để xử lý tình trạng rò rỉ bộ nhớ (memory leaks).
Windows chạy nhiều chương trình cùng lúc, nhưng chỉ có một vùng RAM chung để chia sẻ giữa chúng. Thông thường, khi một chương trình cần thêm RAM, nó sẽ yêu cầu từ Windows, và Windows sẽ cấp phát một khối bộ nhớ chưa được phân bổ cho chương trình đó.
Rò rỉ bộ nhớ xảy ra khi chương trình không trả lại khối bộ nhớ đó sau khi đã sử dụng xong. Điều này dẫn đến tình trạng bộ nhớ không thể được sử dụng bởi cả chương trình lẫn Windows, dần dần làm cạn kiệt tổng bộ nhớ khả dụng khi các chương trình khác yêu cầu thêm RAM. Cách dễ nhất để xử lý tình huống này là mở Task Manager, kiểm tra tiến trình nào đang ngốn bộ nhớ và đóng nó. Bạn thậm chí có thể mở rộng một tiến trình để kiểm tra toàn bộ cây tiến trình nhằm xác định chính xác tiến trình con nào đang gây ra vấn đề.
2. Kiểm tra và quản lý “Startup apps” (Ứng dụng khởi động)
Hình ảnh tab Startup apps trong Task Manager hiển thị các ứng dụng được bật và tắt cùng Windows
Việc thêm các ứng dụng vào danh sách khởi động cùng Windows rất tiện lợi, nhưng thường có nghĩa là bạn sẽ khởi chạy những ứng dụng không phải lúc nào cũng cần ngay lập tức. Điều này có thể làm chậm thời gian khởi động hệ thống của bạn vì có nhiều chương trình chạy ngay từ đầu. Đồng thời, nó cũng tiêu tốn nhiều bộ nhớ hơn.
Mục Startup apps (Ứng dụng khởi động) trong Task Manager liệt kê tất cả các ứng dụng khởi động ngay sau khi Windows khởi động. Nếu PC của bạn mất rất nhiều thời gian để khởi động, việc vô hiệu hóa một số ứng dụng khởi động có thể giúp bạn có thời gian khởi động nhanh hơn. Ngoài ra, vì các chương trình sẽ không tự động khởi chạy, bạn có thể giải phóng nhiều RAM hơn cho các tiến trình khác.
Mục này cũng hiển thị mức độ tác động khi khởi động (startup impact) của mỗi ứng dụng đã đăng ký trên hệ thống của bạn. Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm tra các ứng dụng có tác động cao và giảm thời gian BIOS để khởi động nhanh hơn. Các chương trình có tác động khởi động cao nhất thường cũng tiêu thụ nhiều bộ nhớ hệ thống nhất, vì vậy bạn sẽ giải quyết được hai vấn đề cùng một lúc.
3. Theo dõi chặt chẽ “System Services” (Dịch vụ hệ thống)
Tab Services (Dịch vụ) là một cách nhanh chóng để kiểm tra tất cả các dịch vụ hệ thống đang chạy trên máy tính của bạn, bao gồm cả dịch vụ của Windows và của bên thứ ba. Trong trường hợp bạn không thể đóng một chương trình không phản hồi từ tab Processes, bạn có thể ghi lại ID tiến trình (PID) của dịch vụ và đóng nó bằng lệnh taskkill /F /PID pid_number trong Command Prompt.
Hãy nhớ thay thế pid_number bằng PID thực tế mà bạn thấy trong tab Services. Nếu bạn gặp vấn đề về quyền truy cập, việc chạy Command Prompt với quyền quản trị viên sẽ giúp khắc phục điều đó.
Tab này cũng cho phép bạn nhanh chóng khởi động, dừng hoặc khởi động lại các dịch vụ có vấn đề. Nếu bạn muốn kiểm tra các dịch vụ đang hoạt động chi tiết hơn, cũng có một phím tắt để mở ứng dụng Windows Services ở phía trên bên phải.
4. “App history” (Lịch sử ứng dụng) giúp theo dõi mức sử dụng tài nguyên
Như bạn có thể đoán được, Task Manager không chỉ dừng lại ở việc theo dõi và khắc phục tình trạng ngốn bộ nhớ. Nếu bạn sử dụng nhiều ứng dụng từ Microsoft Store, tab App history (Lịch sử ứng dụng) có thể giúp xác định mức CPU và mạng mà một ứng dụng UWP (Universal Windows Platform) cụ thể đang sử dụng.
Trước đây, tab này chỉ hiển thị các ứng dụng UWP, nhưng giờ đây nó cũng bao gồm các chương trình thông thường mà bạn cài đặt trên PC Windows của mình. Bạn có thể sử dụng nó để nhanh chóng theo dõi lượng tài nguyên mà một tiến trình đã tiêu thụ trong khoảng thời gian đã cho. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn đang chẩn đoán các vấn đề sử dụng bộ nhớ cao hoặc kiểm tra hệ thống của mình để tìm phần mềm độc hại tiềm ẩn.
5. “Details” (Chi tiết) – Thông tin sâu hơn về tiến trình
Giao diện tab Details trong Task Manager hiển thị các dịch vụ như SnagIt, Arc và Slack với thông tin chi tiết
Tab Details (Chi tiết) là tab cung cấp thông tin chi tiết nhất trong Task Manager. Nó hiển thị PID, trạng thái của tiến trình và thậm chí là người dùng nào trên PC của bạn đang chạy nó. Tab này cũng làm nổi bật mức sử dụng CPU, bộ nhớ đang hoạt động và cung cấp mô tả ngắn gọn về tiến trình. Có một số tiêu đề khác mà bạn có thể bật bằng cách nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề nào và chọn tùy chọn Select headings (Chọn tiêu đề).
Trừ khi bạn là một nhà phát triển, tab Processes có lẽ đã đủ để giải quyết hầu hết các vấn đề về bộ nhớ. Tuy nhiên, nếu bạn không thể tìm ra lý do tại sao PC của mình đang tiêu thụ nhiều bộ nhớ hơn dự kiến, tab Details sẽ cung cấp cho bạn thông tin chuyên sâu về mọi tiến trình đang chạy trên hệ thống. Điều này giúp dễ dàng xác định và khắc phục các vấn đề bộ nhớ cao mà không cần đến các công cụ nâng cao hơn.
Trình quản lý Tác vụ là một trong những công cụ gốc của Windows bị đánh giá thấp nhất. Nó có thể được sử dụng cho mọi thứ, từ giám sát hiệu suất hệ thống đến tăng tốc thời gian khởi động. Chỉ với vài cú nhấp chuột, nó cũng có thể giải phóng thêm bộ nhớ và giúp tăng tốc PC của bạn mà không buộc bạn phải sử dụng các chương trình quản lý bộ nhớ nâng cao hơn, điều mà không phải ai cũng thành thạo. Hãy khám phá và áp dụng những mẹo này để giữ cho chiếc máy tính của bạn luôn hoạt động mượt mà và hiệu quả!
