GIMP (GNU Image Manipulation Program) là một phần mềm chỉnh sửa ảnh mã nguồn mở và hoàn toàn miễn phí, được cộng đồng phát triển liên tục. Trong khi Photoshop từ Adobe được xem là tiêu chuẩn công nghiệp cho các chuyên gia, GIMP lại hướng tới một phân khúc thị trường khác: những người yêu thích sáng tạo tại nhà, các nhiếp ảnh gia nghiệp dư, hoặc bất kỳ ai tìm kiếm một công cụ mạnh mẽ mà không phải trả phí. Với phiên bản GIMP 3.0 mới nhất, được phát hành vào tháng 3 năm 2025 sau 7 năm phát triển kể từ phiên bản 2.0, phần mềm này đã nhận được hàng loạt cải tiến lớn và nhỏ, đưa nó tiến gần hơn đến khả năng thay thế Photoshop trong quy trình làm việc của nhiều người dùng. Từ giao diện hiện đại hơn, khả năng chỉnh sửa không phá hủy, đến hỗ trợ định dạng tệp mở rộng và nhiều tính năng tiên tiến khác, GIMP 3.0 đang khẳng định vị thế của mình như một đối thủ đáng gờm, đặc biệt đối với những người không chuyên hoặc mới bắt đầu hành trình sáng tạo.
9 Lý Do GIMP 3.0 Là Sự Thay Thế Đáng Cân Nhắc Cho Photoshop
Phiên bản GIMP 3.0 mang đến một làn gió mới với nhiều tính năng và cải tiến vượt trội, giải quyết nhiều hạn chế của các phiên bản trước và tăng cường khả năng cạnh tranh với các phần mềm chỉnh sửa ảnh chuyên nghiệp. Dưới đây là 9 điểm nổi bật giúp GIMP 3.0 trở thành lựa chọn thay thế hấp dẫn cho Photoshop.
1. Giao diện Trực quan Được Cập nhật
Một trong những cải tiến lớn nhất của GIMP 3.0 là việc cập nhật bộ công cụ đồ họa (GUI) lên GTK3, mang giao diện của GIMP hòa nhập hơn với các ứng dụng máy tính để bàn hiện đại. Điều này không chỉ giúp phần mềm trông chuyên nghiệp hơn mà còn cải thiện trải nghiệm người dùng tổng thể. Mặc dù giao diện Photoshop được coi là tiêu chuẩn cho phần mềm sáng tạo, GIMP 3.0 không quá khác biệt, tạo cảm giác quen thuộc cho người dùng chuyển đổi.
Các cập nhật giao diện bao gồm:
- Tối ưu hóa hiển thị trên màn hình HiDPI: Giúp giao diện sắc nét và dễ nhìn hơn trên các màn hình có mật độ điểm ảnh cao.
- Hệ thống chủ đề nội bộ dựa trên CSS: Cho phép tùy chỉnh giao diện dễ dàng hơn thông qua các tệp CSS.
- Cải thiện khả năng tiếp cận: Nhận diện cài đặt người dùng để đảm bảo các hiệu ứng chuyển động tự động tắt, hỗ trợ ngôn ngữ viết từ phải sang trái.
- Biểu tượng mới định dạng SVG: Đảm bảo khả năng mở rộng tốt hơn mà không làm giảm chất lượng.
Khi mở GIMP 3.0 lần đầu, một hộp thoại “Personalize” mới xuất hiện, cho phép bạn thiết lập các tùy chọn cá nhân về màu sắc biểu tượng, chủ đề giao diện, cách tổ chức hộp công cụ, và khả năng hợp nhất các thanh công cụ menu, mang lại sự linh hoạt cao trong việc tùy chỉnh không gian làm việc.
Giao diện GIMP 3.0 được thiết kế lại hiện đại và trực quan
2. Khả năng Chỉnh sửa Không Phá hủy và Sáng tạo Không Giới hạn
GIMP 3.0 đã tiến một bước dài với việc giới thiệu khả năng chỉnh sửa bộ lọc không phá hủy (non-destructive filter editing), một tính năng rất được mong đợi và phổ biến trong Photoshop. Chỉnh sửa không phá hủy cho phép người dùng thử nghiệm, thay đổi ý định hoặc quay lại trạng thái ban đầu mà không lo lắng làm hỏng tệp gốc. Các bộ lọc trong GIMP giờ đây được áp dụng dưới dạng một lớp độc lập, cho phép bạn tiếp tục chỉnh sửa hình ảnh bên dưới bộ lọc hoặc điều chỉnh các thông số của bộ lọc mà không ảnh hưởng đến nội dung gốc.
Đặc biệt, GIMP còn giới thiệu tính năng chỉnh sửa ngoài khung canvas (off-canvas editing), một điều bạn sẽ không tìm thấy trong Photoshop. Tính năng này cho phép vùng làm việc của bạn mở rộng khi bạn vẽ hoặc kéo dài các lớp ngoài giới hạn canvas hiện có. Điều này rất hữu ích khi bạn cần mở rộng hoặc “un-crop” một lớp mà không làm mất đi các phần nằm ngoài khung hình hiện tại, giúp bạn giữ lại các cạnh không nhìn thấy được hoặc vẽ thêm các cạnh mới và sau đó lựa chọn cắt lại theo ý muốn.
3. Hỗ trợ Đa dạng Định dạng Tệp, Bao gồm PSD
Tệp PSD (Photoshop Document) là định dạng gốc của Photoshop, nhưng nó đã trở thành một chuẩn chung trong ngành thiết kế đồ họa. PSD cho phép giữ lại các lớp, đối tượng thông minh (smart objects), hiệu ứng hình ảnh và các chỉnh sửa khác, giúp người dùng có thể mở và tiếp tục làm việc mà không cần gộp các lớp. GIMP 3.0 đã cải thiện đáng kể khả năng hỗ trợ PSD, tăng cường tính tương thích khi nhập và xuất các tệp dự án từ Photoshop.
GIMP mở tệp PSD trên MacBook Pro với đầy đủ các lớp và hiệu ứng
Ngoài PSD, GIMP 3.0 còn mở rộng hỗ trợ cho nhiều định dạng khác, bao gồm:
- Tệp biểu tượng: Hỗ trợ biểu tượng ICNS của macOS và con trỏ CUR, ANI của Windows, rất hữu ích cho các nhà thiết kế biểu tượng.
- Định dạng cũ và mới: Cho phép tải ảnh ở định dạng ILBM hoặc IFF (dành cho người hâm mộ Amiga), và hỗ trợ mới cho QOI, JPEG XL, DCX, PAM, WBMP.
Sự hỗ trợ định dạng tệp mở rộng này giúp GIMP tiến gần hơn đến khả năng tương thích của Photoshop, giảm thiểu lý do để người dùng phải quay lại phần mềm của Adobe chỉ vì vấn đề định dạng tệp.
4. Động cơ Cọ vẽ Mạnh mẽ với Thư viện Phong phú
Động cơ cọ vẽ của GIMP nổi bật với khả năng cung cấp kích thước cọ không giới hạn. Trong khi Photoshop có giới hạn về kích thước cọ, điều này có thể cản trở sự lựa chọn sáng tạo về quy mô hoặc tốc độ, GIMP cho phép bạn tự do tạo ra những nét vẽ với bất kỳ kích thước nào.
Thư viện cọ vẽ phong phú trong GIMP cung cấp nhiều lựa chọn sáng tạo
Thư viện cọ vẽ của GIMP cung cấp vô số loại cọ, từ các dấu mộc đen đơn giản đến cọ màu có kết cấu, và thậm chí cả cọ hoạt hình – những loại cọ thay đổi khi bạn di chuyển chúng trên canvas. Động cơ cọ vẽ mạnh mẽ và thư viện cọ đa dạng này là một trong những tính năng tốt nhất của GIMP, mang lại sự linh hoạt và khả năng sáng tạo vượt trội cho người dùng.
5. Khả năng Tương thích Đa nền tảng Vượt trội
Trong khi Photoshop chỉ giới hạn hỗ trợ trên Windows và Mac, GIMP được thiết kế để tương thích với một loạt các hệ điều hành lớn và nhỏ. Phiên bản 3.0 cho phép GIMP chạy nguyên bản trên các nền tảng đặc thù như Wayland, đồng thời vẫn tiếp tục hỗ trợ X11.
GIMP có thể được cài đặt nguyên bản trên Windows, Mac, Linux và các hệ điều hành không chính thống khác. Bản cập nhật mới nhất còn cải thiện khả năng hỗ trợ đầu vào từ máy tính bảng, mang lại trải nghiệm tốt hơn khi sử dụng GIMP với các thiết bị vẽ kỹ thuật số. Đặc biệt, vì GIMP cung cấp mã nguồn mở cho cộng đồng sử dụng, tùy chỉnh và học hỏi, nó hoàn toàn có thể được cá nhân hóa để phù hợp với nhu cầu riêng của bạn – điều mà Photoshop không thể làm được. Điều này cho phép bạn điều chỉnh GIMP để nó hoạt động theo cách bạn muốn, thay vì phải điều chỉnh quy trình làm việc của mình để phù hợp với phần mềm.
6. Các Công cụ Vùng chọn Được Cải tiến
GIMP luôn có các công cụ chọn vùng tuyệt vời và không ngừng được cải thiện. Điểm mới trong GIMP 3.0 là sự ra mắt của công cụ “Paint Select” (hiện vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm nhưng sẽ ổn định trong tương lai), tương tự như Quick Selection Tool của Photoshop. Công cụ này cho phép bạn “vẽ” lên các khu vực để chọn, tăng tốc độ làm việc khi cần chọn các vùng lớn có độ tương đồng, nhưng vẫn cần độ chính xác cao ở các cạnh. Tính năng này có thể được kích hoạt trong phần cài đặt “playground” của GIMP.
Thanh công cụ và các công cụ chọn vùng được cải tiến trong GIMP
Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn nhiều đối tượng trên canvas dễ dàng hơn so với các phiên bản GIMP trước. Trước đây, bạn cần chọn chúng thông qua bảng điều khiển lớp (layers panel), nhưng giờ đây, bằng cách sử dụng các phím tắt quen thuộc, bạn có thể chọn nhiều phần tử, đường dẫn (paths) hoặc lớp trực tiếp từ canvas, giúp tối ưu hóa quy trình làm việc.
7. Hỗ trợ Văn bản Linh hoạt và Nâng cao
GIMP 3.0 cho phép bạn áp dụng các chỉnh sửa và loại bộ lọc lên văn bản trực tiếp mà vẫn có thể tiếp tục chỉnh sửa nội dung văn bản mà không làm mất các hiệu ứng đã áp dụng. Đây là một điểm mạnh hiếm thấy ở các phần mềm khác, trong khi Photoshop chỉ cho phép áp dụng các thay đổi tối thiểu lên văn bản trực tiếp như thêm nét viền (stroke) hoặc màu nền (fill).
Công cụ văn bản của GIMP cho phép chỉnh sửa trực tiếp với nhiều hiệu ứng
GIMP cho phép bạn tạo kiểu văn bản và áp dụng các hiệu ứng như đường viền, đổ bóng, và vát cạnh (bevels) trong khi vẫn giữ nguyên khả năng chỉnh sửa. Bạn cũng có thể thực hiện các thay đổi sâu hơn như phông chữ, kích thước, hoặc thậm chí cài đặt kiểu. GIMP 3.0 cũng bao gồm tính năng tạo đường viền văn bản không phá hủy.
Sự hỗ trợ văn bản nâng cao trong GIMP 3.0 còn mang nó đến gần hơn với thư viện phông chữ của Photoshop. Các tính năng này cải thiện khả năng lưu trữ chính xác phông chữ trong thư viện của GIMP, phân loại và phân biệt dựa trên họ phông chữ thay vì chỉ sử dụng các số ID khác nhau. GIMP cũng hiển thị các hiệu ứng in nghiêng (italic) và in đậm (bold) thực sự trên văn bản, thay vì một phiên bản giả mạo sẽ thay đổi khi áp dụng.
8. Lợi thế của Phần mềm Mã nguồn Mở
Mặc dù không phải là tính năng mới, nhưng việc GIMP là một công cụ mã nguồn mở là một lý do quan trọng để bạn cân nhắc chuyển từ Photoshop sang GIMP. GIMP hoạt động dưới Giấy phép Công cộng GNU (GNU General Public License) mở, không chỉ đảm bảo quyền tự do truy cập vào công cụ cho bất kỳ ai mà còn mang lại tính bảo mật tốt hơn.
Trang chủ GIMP nhấn mạnh tính chất mã nguồn mở và miễn phí của phần mềm
Theo Giấy phép Công cộng GNU, GIMP có thể được phân phối tự do hoặc tùy chỉnh. Kết quả là, bạn có thể tùy chỉnh GIMP hoàn toàn thông qua mã nguồn. Các dự án mã nguồn mở có thể không có cùng mức tài trợ hoặc nhân lực như các phần mềm thương mại, nhưng cộng đồng xây dựng chúng thường đoàn kết và đặt lợi ích tốt nhất của chương trình lên hàng đầu, thay vì mục tiêu lợi nhuận. Bạn thậm chí có thể trở thành một phần của cộng đồng và đóng góp vào dự án. Các công cụ mã nguồn mở như GIMP, Krita, Inkscape và Blender thường đáng tin cậy hơn về bảo mật dữ liệu so với nhiều công cụ độc quyền. Mặc dù giấy phép cho phép phân phối tự do, dữ liệu của bạn thì không. Sử dụng GIMP thay vì Photoshop đặt quyền kiểm soát hoàn toàn vào tay bạn.
9. Hoàn toàn Miễn phí
Một trong những lý do chính khiến GIMP có thể làm cho trải nghiệm Photoshop của bạn trở nên lỗi thời là GIMP hoàn toàn miễn phí, không giống như Photoshop và các sản phẩm của Adobe.
Biểu tượng GIMP và Photoshop trên MacBook, thể hiện sự đối lập về chi phí
Mặc dù đây không phải là một tính năng mới cập nhật của GIMP, nhưng đây là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc khi quyết định chuyển đổi từ Photoshop hoặc lựa chọn phần mềm để học khi bạn mới bắt đầu hành trình sáng tạo của mình. Chi phí là một yếu tố lớn, và các gói đăng ký liên tục như Photoshop trở thành một khoản đầu tư tài chính khổng lồ, dù bạn có sử dụng công cụ nhiều hay không. Nếu bạn là người mới bắt đầu trong lĩnh vực thiết kế đồ họa hoặc chỉnh sửa ảnh, thì việc tìm kiếm các công cụ miễn phí chất lượng cao là lựa chọn tốt nhất cho đến khi bạn nhận thức rõ hơn về nhu cầu và khả năng của mình. Một khi bạn đã đăng ký Photoshop – hoặc các phần mềm Adobe khác – việc thoát khỏi hệ thống rất khó khăn và bạn có thể phải trả hàng trăm, thậm chí hàng nghìn đô la trong vài năm. Điều này ổn đối với các chuyên gia, nhưng không mấy lý tưởng cho những người nghiệp dư hoặc người mới bắt đầu.
Kết Luận
Photoshop vẫn là một công cụ thiết kế tiêu chuẩn công nghiệp cho chỉnh sửa và thao tác ảnh, và GIMP là một dự án mã nguồn mở dành cho việc chỉnh sửa hình ảnh. Chúng cung cấp các tính năng tương tự nhau. Dù GIMP có thể chưa thay thế hoàn toàn quy trình làm việc chuyên nghiệp của những người dùng Photoshop lâu năm, nhưng đối với nhiều người đam mê, người mới bắt đầu hoặc người dùng thích thử nghiệm, GIMP 3.0 hoàn toàn có thể khiến Photoshop trở nên không cần thiết. Với những cập nhật đáng kể và tiềm năng phát triển trong tương lai, GIMP xứng đáng được trao thêm thời gian và sự kiên nhẫn để tiếp tục cải thiện và khẳng định vị thế của mình. Hãy thử trải nghiệm GIMP 3.0 và khám phá những khả năng sáng tạo không giới hạn mà phần mềm miễn phí này mang lại.
