Bạn có đang để một chiếc ổ cứng cũ nằm “ngủ yên” trong ngăn kéo, bám đầy bụi và bị lãng quên? Thật ra, thiết bị tưởng chừng như vô dụng này vẫn còn rất nhiều giá trị tiềm ẩn nếu bạn biết cách “hồi sinh” chúng. Thay vì vứt bỏ, chúng ta có thể tận dụng ổ cứng cũ để phục vụ nhiều mục đích khác nhau, từ lưu trữ dữ liệu cá nhân cho đến các dự án công nghệ chuyên biệt. Bài viết này sẽ chia sẻ 4 phương pháp sáng tạo và thiết thực để bạn có thể tái sử dụng ổ cứng cũ một cách hiệu quả, góp phần tiết kiệm chi phí và giảm thiểu rác thải điện tử.
1. Biến Thành Ổ Cứng Di Động Hoặc Thiết Bị Sao Lưu (External Drive/Backup Storage)
Điều đầu tiên bạn nên làm với một chiếc ổ cứng cũ là kiểm tra xem nó còn hoạt động tốt hay không. Nếu ổ cứng vượt qua các kiểm tra cơ bản, bạn hoàn toàn có thể biến nó thành một thiết bị lưu trữ gắn ngoài. Đây là một cách đơn giản và tiết kiệm để tái sử dụng ổ đĩa của bạn. Tất cả những gì bạn cần là một vỏ đựng ổ cứng gắn ngoài (external enclosure) hoặc một bộ chuyển đổi SATA sang USB để kết nối nó với máy tính Windows của bạn. Sau khi kết nối, hãy định dạng ổ đĩa bằng hệ thống tệp NTFS và nó sẽ sẵn sàng để lưu trữ dữ liệu trở lại.
Vỏ đựng ổ cứng gắn ngoài và cáp kết nối SATA sang USB trên bàn
Những ổ cứng này rất hữu ích để chứa các tệp video lớn, hình ảnh ISO, hoặc bản sao lưu hệ thống hoàn chỉnh. Các công cụ như Windows Backup hoặc ứng dụng bên thứ ba như Macrium Reflect giúp dễ dàng chuyển các dữ liệu cồng kềnh, giữ cho ổ SSD chính của bạn luôn trống trải cho các tác vụ hàng ngày. Tôi có một ổ đĩa 1TB cũ dùng để lưu trữ các thư mục dự án đã được lưu trữ, trong khi một ổ đĩa khác chứa các bản sao hệ thống từ các máy khác nhau. Đây là một cách thiết thực để tái sử dụng phần cứng mà lẽ ra sẽ bị bỏ không.
Trước khi cất giữ một ổ đĩa, việc kiểm tra nó là rất quan trọng. CHKDSK trên Windows có thể phát hiện các lỗi hệ thống tệp cơ bản, nhưng bạn cũng có thể thử các công cụ chẩn đoán khác để kiểm tra sức khỏe của ổ cứng và có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng của nó. Nếu bạn nhận thấy tiếng ồn lạ, độ trễ kéo dài hoặc lỗi lặp đi lặp lại, tốt hơn hết là không nên phụ thuộc vào nó. Tuy nhiên, nếu mọi thứ có vẻ ổn, nó vẫn có thể hữu ích để lưu trữ các tệp không quan trọng hoặc dữ liệu sao lưu bổ sung. Hãy nhớ rằng, các ổ đĩa cũ hơn thường chậm hơn và kém tin cậy hơn, vì vậy chúng không nên là bản sao lưu duy nhất của bạn.
Ngoài ra, hãy đảm bảo kiểm tra khả năng tương thích. Hầu hết các ổ đĩa từ 10 đến 15 năm trở lại đây đều sử dụng chuẩn SATA, tương thích với hầu hết các vỏ đựng ổ cứng hiện đại. Các ổ cứng 3.5 inch thường yêu cầu vỏ đựng có bộ nguồn tích hợp, trong khi các ổ đĩa laptop 2.5 inch có thể hoạt động chỉ bằng nguồn USB. Sử dụng cổng USB 3.0 trở lên cũng sẽ cải thiện tốc độ truyền dữ liệu, điều này đặc biệt hữu ích khi di chuyển các tệp lớn.
2. Tạo Két Sắt An Toàn Cho Dữ Liệu Nhạy Cảm
Một cách thông minh khác để tái sử dụng ổ cứng cũ là biến chúng thành những “két sắt” an toàn cho dữ liệu nhạy cảm. Nếu bạn không muốn các tài liệu quan trọng, hồ sơ tài chính hoặc kho lưu trữ cá nhân của mình nằm trên hệ thống hàng ngày, hãy lưu trữ chúng trên một ổ đĩa ngoài mà bạn có thể ngắt kết nối và giữ ngoại tuyến.
Ổ cứng gắn ngoài được kết nối với máy tính xách tay, minh họa việc lưu trữ dữ liệu nhạy cảm
Windows làm cho quá trình này trở nên dễ dàng. Nếu bạn đang sử dụng Windows Pro, Enterprise hoặc Education, bạn có thể mã hóa toàn bộ ổ đĩa bằng BitLocker. Bằng cách đó, ngay cả khi ai đó lấy được ổ đĩa, họ cũng không thể truy cập nội dung của nó nếu không có mật khẩu chính xác. Nếu bạn đang sử dụng phiên bản Windows Home, bạn có thể sử dụng một công cụ của bên thứ ba như VeraCrypt để mã hóa toàn bộ ổ đĩa hoặc chọn các thư mục cụ thể.
Sau khi ổ đĩa được mã hóa, hãy di chuyển các tệp nhạy cảm của bạn sang đó và đẩy ổ đĩa ra một cách an toàn khi bạn hoàn tất. Tôi giữ một ổ đĩa như vậy được cất giấu và chỉ cắm vào khi cần; không có đồng bộ hóa đám mây, không có truy cập nền. Nó chỉ đơn giản là một kho lưu trữ ngoại tuyến giúp giữ an toàn dữ liệu của tôi khỏi các mối đe dọa kỹ thuật số.
3. Lưu Trữ Dữ Liệu Camera An Ninh Với Hệ Thống DVR/NVR
Nếu bạn có một hệ thống camera an ninh được lắp đặt tại nhà hoặc văn phòng, nhiều khả năng nó đi kèm với một đầu ghi video kỹ thuật số (DVR) hoặc đầu ghi video mạng (NVR) để lưu trữ cảnh quay. Hầu hết các hệ thống này đều có một khe cắm chuyên dụng cho ổ cứng SATA 3.5 inch, loại tương tự được sử dụng trong máy tính để bàn. Vì vậy, nếu ổ đĩa của bạn vẫn còn trong tình trạng hoạt động tốt, bạn có thể cài đặt trực tiếp vào đầu ghi để thu và lưu dữ liệu video.
Hệ thống đầu ghi DVR đặt trên bàn trắng, sẵn sàng kết nối với ổ cứng lưu trữ camera an ninh
Quá trình cài đặt khá đơn giản. Mở bộ phận DVR hoặc NVR, kết nối ổ cứng bằng cáp dữ liệu và cáp nguồn SATA bên trong, sau đó gắn chặt nó. Khi bạn bật nguồn hệ thống, nó thường sẽ nhắc bạn định dạng ổ đĩa trước khi bắt đầu ghi. Sau khi thiết lập, thiết bị sẽ tự động lưu cảnh quay trực tiếp vào ổ cứng.
Kích thước của ổ cứng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng cảnh quay bạn có thể lưu trữ. Một ổ đĩa 500GB có thể chỉ lưu giữ được vài ngày ghi hình, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng nhiều camera hoặc độ phân giải cao. Tuy nhiên, với một ổ đĩa lớn hơn, như mẫu 1TB hoặc 2TB, bạn có thể giữ lại nhiều cảnh quay hơn trước khi hệ thống ghi đè dữ liệu cũ.
4. Tận Dụng Cho Việc Lưu Trữ Máy Ảo (Virtual Machine – VM)
Nếu bạn thích thử nghiệm các hệ điều hành, chạy mô phỏng hoặc thử nghiệm với các môi trường phần mềm khác nhau, một chiếc ổ cứng cũ có thể được tái sử dụng làm bộ nhớ chuyên dụng cho các máy ảo. Thay vì làm đầy ổ đĩa hệ thống chính của bạn, bạn có thể cài đặt phần mềm máy ảo như Hyper-V, VirtualBox hoặc VMware Workstation và cấu hình nó để lưu trữ các tệp ổ đĩa cứng ảo (định dạng VHD, VHDX hoặc VDI) trên HDD cũ. Cách tiếp cận này giúp ổ SSD chính của bạn không bị chiếm dụng bởi các tệp máy ảo (VM) lớn và giảm tải hệ thống trong các tác vụ chuyên sâu.
Một ổ cứng gắn ngoài cũ trên bàn, được sử dụng để lưu trữ máy ảo
Mặc dù các ổ HDD cũ hơn không thể sánh được với hiệu suất của các ổ SSD hiện đại, nhưng chúng vẫn phù hợp cho các máy ảo có tải nhẹ và mục đích thử nghiệm chung. Bạn có thể chạy một bản phân phối Linux, mô phỏng một thiết lập Windows cũ hoặc cách ly một hộp cát phần mềm (software sandbox), tất cả mà không ảnh hưởng đến cài đặt chính của bạn.
Khi bạn không còn cần đến ổ cứng của mình, đừng vội vứt bỏ nó. Thay vào đó, hãy truyền lại cho người khác, những người có thể cần thêm bộ nhớ. Tuy nhiên, trước khi làm điều đó, hãy đảm bảo xóa sạch dữ liệu khỏi ổ đĩa một cách đúng đắn và an toàn. DiskPart, một công cụ tích hợp sẵn trên Windows, là một lựa chọn tuyệt vời để xóa mọi thứ một cách an toàn và không thể phục hồi. Hãy đảm bảo sao lưu dữ liệu hệ thống quan trọng của bạn, vì quá trình này là không thể đảo ngược. Sau khi xóa, hãy kiểm tra lại ổ đĩa để đảm bảo nó vẫn ổn định và không sắp hỏng.
Hy vọng với 4 cách tái sử dụng ổ cứng cũ trên, bạn đã có thêm những ý tưởng hữu ích để biến những thiết bị tưởng chừng lỗi thời thành tài sản có giá trị. Chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
