Bạn có bao giờ nhìn lại một bức ảnh cũ, với bộ lọc (filter) được áp dụng quá mức, và cảm thấy “ngượng” không? Chắc hẳn nhiều người cũng có cảm giác tương tự. Các bộ lọc đôi khi có thể làm hỏng một bức ảnh đẹp nhanh hơn cả điều kiện ánh sáng kém. Xu hướng chụp ảnh tự nhiên vẫn luôn là lựa chọn tốt nhất và nó giúp những khoảnh khắc của bạn trở nên vượt thời gian.
Vì Sao Chúng Ta “Mê Mẩn” Các Bộ Lọc (Filter) Ảnh Đến Vậy?
Filter ảnh giống như cà phê hòa tan vậy: dễ pha chế. Một người mới bắt đầu sẽ không quá bận tâm đến hương vị của nó. Tương tự, filter là một “lối tắt” để tăng cường chất lượng ảnh. Chỉ với một cú chạm, bạn có thể làm mịn da để có những bức ảnh chân dung hoặc selfie hoàn hảo. Bạn chụp ảnh vào một buổi chiều nắng gắt? Vẫn có những bộ lọc ảnh giúp giả lập hiệu ứng “giờ vàng” huyền ảo.
Hình ảnh so sánh trước và sau khi áp dụng filter trong Lightroom
Các phần mềm hàng đầu trong ngành như Lightroom thậm chí còn phát triển cả một “tiểu ngành” riêng về preset và filter. Instagram cũng sở hữu bộ sưu tập filter khổng lồ cho mọi thể loại ảnh. Các kho ứng dụng tràn ngập những đề xuất về các ứng dụng chụp ảnh giàu filter tốt nhất. Mạng xã hội chính là yếu tố thúc đẩy niềm đam mê này (chẳng hạn như trào lưu AI Ghibli gần đây).
Bản thân tôi cũng từng sử dụng filter rất nhiều. Đôi khi, chúng cứu vãn một bức ảnh. Đôi khi khác, chúng biến một bức ảnh buồn tẻ thành thứ gì đó thật bắt mắt. Nhưng theo thời gian, một điều gì đó bắt đầu cảm thấy không ổn.
Lý Do Tôi Dừng Hẳn Việc Sử Dụng Filter (Và Bạn Cũng Nên Thử)
Đến một thời điểm, tôi nhìn lại thư viện ảnh của mình và nhận ra rằng nhiều bức ảnh yêu thích nhất của tôi lại là những bức ảnh không hề qua bộ lọc nào.
Chúng không hoàn hảo. Nhưng chúng lại rất chân thật. Dù tinh tế đến đâu, một bức ảnh có filter vẫn mang lại cảm giác như đang cố gắng quá mức.
Đừng hiểu lầm tôi. Ngay cả các bộ lọc AI cũng có những ứng dụng thực tế, và đôi khi tôi vẫn sử dụng chúng. Nhưng chúng thường khiến một số hình ảnh trông bị chỉnh sửa quá đà. Da trở nên quá mịn, không còn bất kỳ đốm nhỏ nào. Bầu trời trở nên đậm màu giả tạo. Vùng tối bị nén lại. Vùng sáng bị cháy. Bức ảnh không còn gợi lên cảm giác hoài niệm mà trông giống như một tấm poster hơn.
So sánh ảnh có filter và ảnh không filter, thể hiện sự khác biệt về màu sắc và chi tiết
Khi chụp ảnh gia đình và bạn bè, tôi muốn ghi lại cảm xúc mà chúng tôi đã cùng nhau trải qua. Tôi không muốn chiều lòng đám đông và tìm kiếm sự công nhận qua những “lượt thích” bằng cách sử dụng các bộ lọc thẩm mỹ. Giống như những bức ảnh đen trắng trong album của cha mẹ chúng ta, một bức ảnh thô thường mang tính cá nhân và vượt thời gian hơn.
Chụp Ảnh Chân Thực Hơn Mà Không Cần Filter
Bạn có thể coi filter như một lớp ngăn cách giữa thực tế và phi thực tế. Vì vậy, một bức ảnh không filter có thể khơi gợi nhiều cảm xúc hơn, bởi vì chúng ta có thể kết nối với nó tốt hơn.
Đã bao nhiêu lần bạn phải đối mặt với sự thất vọng khi thực tế khác xa với phiên bản “Instagram” của nó? Các bức ảnh du lịch thường lừa dối chúng ta bằng hiệu ứng của việc lạm dụng filter quá mức.
Một khung cảnh du lịch được chỉnh sửa quá đà bằng filter trên iOS, màu sắc trở nên giả tạo
Phong trào #nofilter đã thu hút được sự chú ý trên toàn thế giới. Nó đang theo sau làn sóng của phong trào đề cao vẻ đẹp cơ thể tự nhiên (body positivity). Nhiều nhiếp ảnh gia đang bắt đầu coi trọng sự đơn giản và trung thực trong tác phẩm của họ.
Hy vọng rằng xu hướng này sẽ dần trở thành một thói quen, ngay cả khi một số nghiên cứu cho thấy những hình ảnh không filter dễ nhớ hơn 70% so với các bức ảnh có filter.
Bí Quyết Chụp Ảnh Đẹp Hơn Mà Không Cần Phụ Thuộc Vào Filter
Tôi đã từ bỏ filter và bắt đầu phát triển cảm quan của mình đối với từng cảnh vật. Các cài đặt khác trên camera của bạn cũng có thể giúp bạn chụp những bức ảnh đẹp hơn mà không cần filter.
1. Tận Dụng Ánh Sáng Tự Nhiên
Những tông màu ấm áp của “giờ vàng” (golden hour) có thể làm đẹp ngay cả những bức ảnh tưởng chừng nhàm chán. Hãy tận dụng buổi sáng sớm hoặc chiều tối ngay trước khi mặt trời lặn bất cứ khi nào có thể. Ngoài ra, hãy tránh ánh nắng gay gắt giữa trưa trừ khi ý tưởng của bạn yêu cầu điều đó.
Nhiếp ảnh là tất cả về ánh sáng. Vì vậy, việc sử dụng ánh sáng một cách chiến lược sẽ giảm thiểu nhu cầu hậu kỳ. Ngay cả những ngày mưa cũng có thể được khai thác để chụp ảnh nếu bạn bắt đầu suy nghĩ sáng tạo hơn.
2. Nắm Quyền Kiểm Soát Camera Của Bạn
Filter sẽ chiếm quyền điều khiển bức ảnh của bạn. Khi không có filter, bạn có quyền kiểm soát. Ngay cả khi camera điện thoại thông minh thực hiện nhiều thứ tự động, bạn vẫn có thể lấy nét và điều chỉnh độ phơi sáng.
Chạm vào màn hình để đặt điểm lấy nét. Sau đó, kéo ngón tay lên hoặc xuống để điều chỉnh độ phơi sáng thủ công. Điều này giúp ngăn chặn các vùng sáng bị cháy và giữ chi tiết nguyên vẹn.
3. Sử Dụng Lưới Tỷ Lệ Vàng Để Bố Cục
Hãy bật chức năng lưới trong cài đặt camera của bạn. Quy tắc một phần ba (Rule of Thirds) là một cách đơn giản để định vị chủ thể trong các bức ảnh. Một bố cục gọn gàng sẽ tạo ra một bức ảnh không cần quá nhiều chỉnh sửa sau này.
Cài đặt hiển thị lưới Rule of Thirds trong ứng dụng camera trên iOS giúp cải thiện bố cục ảnh
4. Làm Chủ Các Tính Năng Chỉnh Sửa Mặc Định
Chỉnh sửa không giống như việc áp dụng filter. Điều chỉnh độ sáng, độ tương phản, cân bằng trắng và độ sắc nét có thể làm nổi bật vẻ đẹp tốt nhất của bức ảnh mà không làm thay đổi “linh hồn” của nó. Phần mềm camera của smartphone giúp tăng cường hình ảnh kỹ thuật số nhưng vẫn nhẹ nhàng hơn nhiều so với filter.
Ứng dụng Ảnh của iOS có các tính năng mạnh mẽ để tinh chỉnh hình ảnh của bạn chỉ trong vài giây. Những điều chỉnh tinh tế có thể tăng cường ảnh thay vì sử dụng filter để biến đổi chúng. Bạn thậm chí có thể ngăn camera iPhone tự động tăng cường ảnh ở một mức độ nhất định.
5. Chấp Nhận Sự Không Hoàn Hảo
Không phải bức ảnh nào cũng cần phải “sẵn sàng lên Instagram”. Một bức ảnh chỉ cần làm cho khoảnh khắc sống động. Càng chụp nhiều, tôi càng học được cách sáng tạo để tìm kiếm những khoảnh khắc ấy trong nhiếp ảnh của mình.
Ngoài ra, việc loại bỏ sự phụ thuộc vào filter còn giúp tôi có những gợi ý tốt hơn để cải thiện kỹ năng chụp ảnh. Hãy đặt ra các thử thách chụp ảnh như “chụp một bức chân dung dưới nắng trưa gay gắt mà không dùng bất kỳ filter nào” hoặc “chụp một phong cảnh trong sương mù mà không thêm bất kỳ hiệu ứng nhân tạo nào”. Những thử thách này có thể giúp bạn phát triển các kỹ năng cụ thể.
Filter không phải là xấu. Chúng có thể vui nhộn và độc đáo trong một số loại ảnh nhất định. Nhưng đôi khi, chúng có thể cản trở một câu chuyện chân thật.
Điện thoại của chúng ta vốn đã là những thiết bị kể chuyện mạnh mẽ. Loại bỏ sự phụ thuộc vào filter có thể giúp rèn luyện “con mắt” của chúng ta, đồng thời tiết kiệm tất cả thời gian cần thiết để chọn một bộ lọc. Như một thử nghiệm cuối cùng, hãy quay lại xem một bức ảnh không filter sau vài ngày và xem liệu nó vẫn còn nói lên điều gì đó với bạn không.
